Testpersonen worden willekeurig benaderd op een locatie en beantwoorden vragen over de tekst of voeren een opdracht uit.
Er bestaan verschillende methodes om teksten te testen bij de doelgroep. Die hebben allemaal hun voordelen en hun beperkingen. Geen enkele methode is dus volledig zaligmakend. Het is wel belangrijk om vooraf een weloverwogen keuze te maken. Om de beperkingen van een bepaalde methode op te vangen, kun je ervoor kiezen om verschillende methodes met elkaar te combineren.
Kwalitatief of kwantitatief gebruikersonderzoek?
We focussen op deze pagina’s op kwalitatieve methodes voor gebruikersonderzoek. Daarbij probeer je, bij een beperkt aantal testpersonen, zo veel mogelijk problemen met de effectiviteit van een tekst op te sporen. Kwalitatieve gebruikerstesten zijn heel geschikt om een tekst te helpen verbeteren omdat ze je een diepgaand en gedetailleerd inzicht geven in een breed scala van problemen die testpersonen ondervinden.
Het nadeel van kwalitatief onderzoek is dat je werkt met een beperkt aantal testpersonen, waardoor de resultaten niet statistisch geanalyseerd kunnen worden. Op basis van kwalitatief onderzoek kun je dus geen algemene uitspraken doen over de kwaliteit van een tekst.
Kwantitatief onderzoek, bijvoorbeeld een vragenlijst die je afneemt bij een grote groep mensen, geeft je wel inzicht in de globale kwaliteit van een tekst. Goede kwantitatieve tests leveren bovendien zeer betrouwbare resultaten. Een nadeel van kwantitatieve methodes is dat je moet werken met veel grotere testgroepen en dat kennis van statistiek vereist is. Ze zijn daardoor minder gemakkelijk zelf uit te voeren en daarom laten we ze hier buiten beschouwing.
Overzicht van alle testmethodes
De testpersonen vatten stukjes tekst samen in hun eigen woorden.
De testpersonen lezen de tekst hardop en geven commentaar.
De testpersonen zeggen wat ze denken terwijl ze een opdracht uitvoeren met behulp van de tekst.
De testpersonen zetten plussen bij passages die ze goed vinden en minnen bij passages die ze slecht vinden.
De testpersonen geven in een gestructureerd vraaggesprek feedback over een tekst.
De testpersonen beantwoorden vragen over een tekst in een papieren of digitale vragenlijst.
Een tekst wordt besproken in kleine groepjes onder begeleiding van een gespreksleider.
Testmethodes per type tekst
Welke methode je gebruikt, hangt in de eerste plaats af van het type tekst dat je wilt onderzoeken. Hieronder vind je een overzicht van de meest voor de hand liggende methodes per tekstsoort.
| brief/mail | folder/brochure | formulier | website | |
| guerrillatest | x | x | x | x |
| terugvraagmethode | x | x | ||
| hardopleesmethode | x | x | ||
| hardopwerkmethode | x | x | ||
| x | x | |||
| interview | x | x | x | |
| schriftelijke vragenlijst | x | x | x | |
| focusgroepsgesprekken | x |
Testmethodes per type onderzoeksvraag
De keuze voor een bepaalde methode hangt ook af van de onderzoeksvragen die je wilt onderzoeken.