Hardopwerkmethode

Bij de hardopwerkmethode zeggen testpersonen wat ze denken terwijl ze een bepaalde opdracht uitvoeren met behulp van de tekst.

Benodigdheden

tekst die je wilt testen
testgroep van 15 tot 20 personen (of minstens 5 bij iteratieve onderzoeksopzet, waarbij je in verschillende fasen van het ontwikkelingsproces een test uitvoert)
een moderator en eventueel enkele observatoren (bijvoorbeeld webdesigners, programmeurs, tekstschrijvers, inhoudelijke deskundigen of andere geïnteresseerden)
30 tot 60 minuten per testpersoon
locatie of onlinekanaal, en eventueel een lokaal voor de observatoren
smartphone om een audio- of video-opname te maken (bij tekst op papier), of webcam en schermopnamesoftware (bij digitale tekst)
eventueel videoconferencingsoftware (bijvoorbeeld Teams), zodat observatoren de test op afstand kunnen volgen

tekstsoort	formulier, website, handleiding
onderzoeksvragen	vragen over kennis, vaardigheden, selectie, begrip en toepassing
doelgroepen	alle doelgroepen
uitvoering	online of op locatie

De testpersonen worden ingezet als tekstgebruikers. Daardoor krijg je inzicht in de begrijpelijkheid en de toepasbaarheid van de informatie.
De testpersonen spreken hun commentaar bij de tekst onmiddellijk uit, waardoor er meer problemen aan het licht komen. Als ze pas commentaar geven na het lezen van de tekst, kunnen testpersonen bepaalde problemen die ze hebben ervaren, ondertussen vergeten zijn.
Je krijgt niet alleen waardevolle feedback uit de opdrachten die de testpersonen uitvoeren, je krijgt ook inzicht in de gedachtegang van de gebruikers en leert die begrijpen.

Hardop denken is een onnatuurlijke denkmethode die voor veel mensen ongemakkelijk aanvoelt. Extraverte mensen zullen hun gedachten sneller en meer onder woorden brengen dan introverte mensen. Het kan daarom goed zijn om eerst een oefensessie te doen.
De voorkennis en capaciteiten van de testpersonen kunnen de resultaten beïnvloeden. Als de opdrachten te complex zijn, komt het verwoorden van de gedachten in het gedrang. Als de opdrachten te gemakkelijk zijn, voeren de testpersonen ze automatisch uit, waardoor het moeilijk wordt voor hen om al hun gedachten te verwoorden.
Testpersonen die hardop moeten denken tijdens het uitvoeren van een opdracht, presteren soms slechter of beter dan testpersonen die in stilte werken.

Bij een formulier* kun je de testpersonen vragen om het formulier in te vullen en daarbij uit te gaan van hun eigen situatie. Je kunt ook werken met een fictieve situatieschets.* Bij een website* kun je het best opdrachten zoeken die aansluiten bij de toptaken van je website en eventueel ook bij de situatie van de testpersoon.*

Stel jezelf voor en vertel dat je hulp nodig hebt om een tekst te verbeteren. Benadruk dat je de tekst wilt testen, en niet de testpersoon, en dat er geen foute of juiste antwoorden zijn.
Vraag of je een audio- of video-opname mag maken. Als je een website test, kun je ook een opname maken van het scherm. Leg uit in welke context en in hoeverre de opnames zullen worden gebruikt.
Maak kennis met de testpersonen. Peil bijvoorbeeld naar hun opleiding, beroep, interesses, gebruik van internet … Als je een website test, kun je de opdracht daar eventueel op afstemmen.
Geef de tekst en de opdracht.
Vraag de testpersonen om de opdracht uit te voeren. Vraag hun om daarbij hardop te lezen en hardop te zeggen wat ze denken of hoe ze te werk gaan.
Observeer de testpersonen terwijl ze de opdracht uitvoeren. Wees alert voor al hun signalen, zowel verbale als non-verbale. Noteer alle problemen die de testpersoon meldt of die u zelf opmerkt.
Moedig bij stiltes de testpersonen aan om hardop te blijven werken. Vraag bijvoorbeeld: ‘Wat denkt u nu?’, ‘Wat bent u nu aan het doen?’, ‘Wat leest u nu?’.
Hou een nagesprek met de testpersonen meteen nadat ze de opdracht hebben uitgevoerd.

Peil naar hun algemene indruk. Vraag hun om hun werkwijze te beschrijven. Vraag hun om eventuele onduidelijkheden en problemen die ze ondervonden hebben, toe te lichten. Probeer te achterhalen waardoor die problemen veroorzaakt zijn en wat er gedaan kan worden om die problemen te verhelpen. Als er observatoren zijn die de sessie hebben gevolgd, kun je hun vragen of ze nog vragen hebben voor de testpersoon.

Hou een debriefing met de observatoren, als die er zijn. Bespreek de problemen die jij en de observatoren hebben genoteerd.