Een testgroep samenstellen
Als je de testmethode hebt bepaald, kun je beginnen met de voorbereiding van de gebruikerstest. Een belangrijke stap daarbij is de samenstelling van de testgroep. Wie komt in aanmerking als testpersoon? Op welke manier kun je testpersonen werven, en hoeveel testpersonen heb je nodig?
De selectie van testpersonen
Voor de selectie van testpersonen gelden twee belangrijke vuistregels:
- Stap 1
Selecteer alleen mensen uit de doelgroep
Een gebruikerstest voer je per definitie bij de doelgroep uit. De volgende groepen komen dus niet in aanmerking:
- Vrienden, familieleden, collega’s en andere bekenden: niet alleen omdat ze vaak geen deel uitmaken van de doelgroep, maar ook vanwege de relatie die je met hen hebt. De kans is groot dat ze te lovend of juist te kritisch zullen zijn.
- Belanghebbenden, bijvoorbeeld mensen die actief zijn in een patiëntenvereniging: zij kunnen nuttige feedback geven als experts, maar niet als leden van de doelgroep.
- Stap 2
Zorg ervoor dat de testgroep een afspiegeling van de doelgroep vormt
Als de doelgroep bijvoorbeeld bestaat uit personen van verschillende leeftijdscategorieën, zorg er dan voor dat die leeftijdscategorieën allemaal vertegenwoordigd zijn. Andere mogelijke relevante persoonskenmerken zijn geslacht, opleiding en land (of taal) van herkomst.
Vraag de testpersonen na afloop naar die persoonskenmerken. Zo kun je de manier waarop je testpersonen werft, aanpassen als een bepaald deel van de doelgroep niet vertegenwoordigd dreigt te raken.
De werving van testpersonen
Je kunt op verschillende manieren testpersonen werven. Enkele voorbeelden:
- Je kunt willekeurige mensen aanspreken, bijvoorbeeld op straat of in een wachtzaal. Je moet dan wel een redelijke zekerheid hebben dat je op die locatie vooral mensen uit de doelgroep treft.
- Je kunt contact opnemen met bestaande groepen waarvan de leden tot de doelgroep behoren, bijvoorbeeld een school, vereniging, bedrijf of organisatie.
- Je kunt gebruikmaken van de sneeuwbalmethode. Daarbij vraag je testpersonen die je al hebt gesproken of ze contact willen leggen met nieuwe testpersonen.
- Je kunt een oproep publiceren in een nieuwsbrief, op een website, via sociale media …
Als je testpersonen een financiële vergoeding of een andere tegenprestatie geeft, kan dat het werven gemakkelijker maken.
De grootte van de testgroep
Als vuistregel kun je stellen dat je voldoende testpersonen hebt als de laatste testpersonen in het onderzoek geen nieuwe problemen meer signaleren.
Een testgroep van 15 tot 20 testpersonen is meestal voldoende voor de testmethodes die op deze pagina’s worden besproken. Bij heel heterogene doelgroepen kan het nuttig zijn om meer testpersonen te raadplegen. Maar ook een gebruikerstest met minder testpersonen kan al waardevolle resultaten opleveren. Liever een beperkte gebruikerstest dan geen gebruikerstest!
Je kunt ook kiezen voor een iteratieve opzet. Daarbij doe je in elke fase van het ontwikkelingsproces van een tekst een gebruikerstest bij een beperkt aantal testpersonen (bijvoorbeeld 5), in plaats van één gebruikerstest bij een grote groep testpersonen aan het einde van het ontwikkelingsproces. Die werkwijze wordt vaak toegepast bij websites. Na elke testronde wordt de website aangepast op basis van de feedback van de testpersonen. De nieuwe versie wordt opnieuw getest en aangepast, enzovoort. Die cyclus wordt volgehouden totdat de test geen (ernstige) problemen meer oplevert.
Werken met testpanels
Je kunt ook een vast panel van testpersonen samenstellen aan wie je regelmatig teksten voorlegt. Het voordeel daarvan is dat je niet voor elke gebruikerstest een nieuwe testgroep hoeft samen te stellen.
Een mogelijk gevaar van een vast testpanel is dat testpersonen die vaak vergelijkbare teksten testen, niet langer onbevangen naar die teksten kijken. Daardoor kan het zijn dat testpersonen op den duur niet meer representatief zijn voor de doelgroep. Daarom is het belangrijk om regelmatig testpersonen te vervangen.