Bij de hardopleesmethode lezen de testpersonen de tekst hardop en onderbreken ze het lezen telkens als ze commentaar hebben.
Benodigdheden
- tekst die je wilt testen (1 à 2 pagina’s)
- testgroep van 15 tot 20 personen
- een interviewer en een observator (kan ook dezelfde persoon zijn)
- ongeveer 30 minuten per testpersoon
- locatie of onlinekanaal
- smartphone om een audio- of video-opname te maken
Waarvoor geschikt?
| tekstsoort | korte informatieve teksten (brief, mail, korte folder …) |
|---|---|
| onderzoeksvragen | vragen over kennis en begrip, contact, houding, acceptatie, waardering, beleving en onverwachte effecten |
| doelgroepen | alle doelgroepen |
| uitvoering | online of op locatie |
Voordelen
- De testpersonen spreken hun commentaar bij de tekst onmiddellijk uit, waardoor er meer problemen aan het licht komen. Als ze pas commentaar geven na het lezen van de tekst, kunnen testpersonen bepaalde problemen die ze hebben ervaren, ondertussen vergeten zijn.
- De testpersonen lezen de tekst hardop. Als ze sommige tekstgedeeltes herhalen of haperend voorlezen, kan dat een indicatie zijn voor een begripsprobleem. De onderzoeker kan daarop terugkomen in het nagesprek.
- De testpersonen kunnen geen passages overslaan. Ze leveren daardoor ook commentaar op passages waar ze met andere methoden minder of geen aandacht aan zouden schenken.
- De testpersonen bepalen zelf de aandachtspunten die ze ter sprake willen brengen en zijn bij hun tekstbeoordeling dus niet beperkt tot de vragen die de onderzoeker vooraf heeft bedacht. Daardoor is de methode bij uitstek geschikt om onverwachte effecten in een tekst op het spoor te komen.
Beperkingen
- Hardop denken is een onnatuurlijke denkmethode die voor veel mensen ongemakkelijk aanvoelt. Extraverte mensen zullen hun gedachten sneller en meer onder woorden brengen dan introverte mensen. Het kan daarom goed zijn om eerst een oefensessie te doen.
Stappenplan
- Stap 1
Voorbereiding
- Stel een draaiboek op.
- Stap 2
Uitvoering
- Stel jezelf voor en vertel dat je hulp nodig hebt om een tekst te verbeteren. Benadruk dat je de tekst wilt testen, en niet de testpersoon, en dat er geen foute of juiste antwoorden zijn.
- Vraag of je een audio- of video-opname mag maken. Leg uit in welke context en in hoeverre de opnames zullen worden gebruikt.
- Stel enkele algemene vragen aan de testpersonen over hun leeftijd, opleiding, beroep, land (of taal) van herkomst …
- Vraag de testpersonen om de tekst hardop te lezen en daarbij hardop te denken. Vraag hun om alle gedachten die hun bij het lezen van de tekst te binnen schieten, te verwoorden.
- Noteer in een kopie van de tekst waar duidelijke haperingen te horen zijn. Noteer in een apart document alle opmerkingen die de testpersonen formuleren, met een verwijzing naar het regelnummer in de kopie.
- Bespreek in een nagesprek met de testpersonen de commentaren die ze tijdens het lezen hebben geformuleerd. Bespreek ook andere opvallende gebeurtenissen tijdens het lezen, zoals haperingen en fouten.
- Vraag naar de algemene bevindingen van de testpersonen en naar suggesties voor verbetering.
- Bedank de testpersonen voor hun hulp bij de verbetering van de tekst.
- Stap 3
Verwerking
Vat de resultaten van de test samen in een rapport. Vermeld zeker de volgende elementen:
- het aantal proefpersonen, hun leeftijd, geslacht, opleidingsniveau …
- de procedure
- de voornaamste probleemcommentaren. Rubriceer die op basis van de voorwaarden voor effectiviteit (begrip, acceptatie, waardering ...).
- eventuele moeilijkheden bij het lezen (haperingen, dingen die meerdere keren gelezen zijn ...)
- de oorzaak van die problemen in het ontwerp van de tekst, voor zover dat duidelijk is
- de positieve commentaren van de testpersonen.