Gebruik jij al AI voor je afbeeldingen?
Wedden dat ook jij op internet al eindeloos hebt zitten scrollen en zoeken naar die ene foto om in je toets, op je werkblad of in een ander leermiddel te zetten? Om je na een hele tijd tevreden te stellen met eentje die bijna is wat je zoekt? En dacht je toen wel aan de auteursrechten? Waren de pixels niet te groot, omdat de resolutie van de foto niet hoog genoeg was? Vond je alleen een stockfoto met een watermerk erop? AI helpt je om al die zaken gemakkelijker te maken. We leggen je graag uit hoe zo’n AI-afbeeldingengenerator werkt en wat de aandachtspunten zijn.
Wat is dat: AI die afbeeldingen genereert?
Generatieve AI is artificiële intelligentie die nieuwe inhoud kan maken. Dat kan in de vorm van tekst, muziek, video, maar ook afbeeldingen zijn. Op basis van zoektermen stelt het AI-systeem originele afbeeldingen samen. Je kunt heel eenvoudige zoektermen ingeven, maar ook moeilijkere zinnen maken, waarin je kenmerken verwerkt waaraan de afbeelding moet voldoen. Zo kun je vragen om een afbeelding te genereren in een specifieke stijl.
Zo krijg je bij de zoekopdracht ‘Een leraar als superheld voor een schoolgebouw, in de stijl van Monet’, deze afbeelding via Bing Chat:
Nadat je een afbeelding hebt gegenereerd, kan je het resultaat nog bijsturen. Wanneer we vragen om van de vorige afbeelding een kindertekening te maken, dan krijgen we als resultaat:
Je leest meer over hoe je goede prompts of AI-zoektermen opstelt in het artikel ‘Wie zoekt die vindt: Haal meer uit je AI-zoekterm’.
Wat kun je met zo’n AI-afbeeldingengenerator doen?
Met generatieve AI werk je heel wat sneller en efficiënter. Met de juiste AI-zoekterm maak je een unieke afbeelding. Zo hoef je niet meer te kiezen uit een hele reeks (stock)afbeeldingen. Je kunt je zoekopdracht zo specifiek maken dat de afbeelding 100% past bij de boodschap die je overbrengt.
Krijg je toch niet de afbeelding die je zoekt nadat je een zoekopdracht hebt ingevoerd? In sommige AI-toepassingen is het mogelijk om een foto op te laden. Daarna vraag om die te beschrijven of om een gelijkaardige afbeelding te genereren. De beschrijving kun je gebruiken als inspiratie om een nieuwe zoekterm te bedenken.
Lesmateriaal
AI-afbeeldingen kun je ook tijdens je lessen gebruiken. Geef je bijvoorbeeld beeldende opvoeding? Dan kun je het eindresultaat van je leerling naast je AI-output leggen. Geef je les in een kleuterschool? Laat je kleuters vertellen wat ze hebben getekend en geef dat als zoekopdracht in. Je kunt een AI-afbeeldingengenerator zelfs vragen om kleurplaten te maken.
Klasgesprekken
Ook ethische en maatschappelijke discussies kun je via gegenereerde AI-afbeeldingen in je lessen aangaan. Wat is kunst? Kan AI kunst maken? Hoe zit het met de stereotypen die AI soms gebruikt? Waarom beeldt het bijvoorbeeld een kleuterleerkracht altijd als een vrouw af en een bouwvakker altijd als een man? Waarom krijg je bij de vraag om een huwelijk af te beelden altijd een westerse trouw als resultaat?
Hoe werkt generatieve AI?
Aangezien veel ontwikkelaars de broncode van hun modellen afschermen, is het moeilijk om hierop een eenduidend antwoord te geven. We weten gelukkig wel het een en ander van vorige of openbare generatieve AI-modellen.
Er worden verschillende AI-methodieken gecombineerd om tot unieke afbeeldingen te komen. AI-modellen herkennen op dit moment volgende zaken:
objecten
de relatie tussen verschillende objecten
de relatie tussen de afbeelding en de beschrijving ervan
Dat zorgt ervoor dat de AI-systemen zoekopdrachten kunnen interpreteren, objecten van achtergronden kunnen onderscheiden en herkennen en voor 1 zoekopdracht verschillende voorstellen kunnen doen.
Wat met de auteursrechten?
Als je wil weten wat AI-afbeeldingen voor jou als leraar kunnen betekenen, is het belangrijk dat je weet hoe het zit met de auteursrechten op de afbeeldingen. Die vraag beantwoorden is niet zo eenvoudig. Er is (nog) geen wettelijk kader en er zijn amper juridische uitspraken waar we ons op kunnen baseren.
Volgens de gebruiksvoorwaarden van één van de grootste AI-bedrijven, OpenAI, mag je alle afbeeldingen die hun AI-afbeeldingenerator DALL·E maakt, gebruiken voor je werkbladen, presentaties, examens …
In november 2022 verklaarde OpenAI namelijk: “We hebben onze gebruiksvoorwaarden vereenvoudigd en u hebt nu volledige eigendomsrechten op de beelden die u met DALL·E maakt. Naast de gebruiksrechten die u al had om uw creaties te gebruiken zoals u wilt. Deze update is mogelijk dankzij verbeteringen aan onze veiligheidssystemen die onze mogelijkheid om content te genereren die rechten schendt minimaliseert.”
Je kan de volledige gebruiksvoorwaarden van OpenAI(opent in nieuw venster) lezen. Daarin staat onder andere: “Tussen de partijen (DALL·E en de gebruiker) en voor zover toegestaan door de toepasselijke wetgeving, bent u eigenaar van alle input (de geformuleerde zoektermen) en, onder voorbehoud van uw naleving van deze gebruiksvoorwaarden, draagt OpenAI al haar rechten, titels en belangen van de output (de gegenereerde afbeelding) aan u over.”
2 belangrijke bedenkingen:
OpenAI verwijst naar de toepasselijke wetgeving. Maar omdat de technologie nog te nieuw is, is er nog geen wetgevend kader en zijn er nog geen juridische precedenten.
Je bent zelf verantwoordelijk voor de afbeelding die je maakt en voor hoe je die gebruikt. Gebruik je een afbeelding met auteursrechten als input? Dan moet je de rechten van dat origineel respecteren.
Wat hierboven staat, zijn enkel de gebruiksvoorwaarden van de app DALL·E(opent in nieuw venster). Gebruik je andere AI-tools? Lees dan ook hun gebruiksvoorwaarden of officiële informatie. We kijken even wat enkele andere grote spelers zeggen over copyright bij het gebruik van hun AI-systeem:
Midjourney(opent in nieuw venster): “Je bent eigenaar van alle inhoud die u met Midjourney creëert, voor zover dit volgens de toepasselijke wetgeving mogelijk is, tenzij je werknemer bent van een bedrijf met meer dan $1 000 000 omzet per jaar. Als je bestaande afbeeldingen van anderen groter of kleiner maakt, blijven deze afbeeldingen eigendom van de oorspronkelijke makers. Je blijft eigenaar van de gecreëerde inhoud, ook al verlaat je het betalende lidmaatschap.”
Belangrijk om te vermelden: ook Midjourney krijgt een eeuwigdurend recht op alle inhoud die gegenereerd wordt én op alle teksten en beelden die je invoert in het zoekveld van hun systeem.
Bing Image Creator(opent in nieuw venster): “Microsoft claimt niet de eigenaar te zijn van ondertitels, prompts en creaties of andere inhoud. Door de service te gebruiken verleen je wel toestemming aan Microsoft om jouw inhoud te kopiëren, distribueren, publiekelijk te vertonen …”
Adobe Firefly(opent in nieuw venster): “In het algemeen kunnen uitvoerbestanden van generatieve AI-functies commercieel worden gebruikt, de gegenereerde uitvoer van bètafuncties kan soms alleen gebruikt worden voor persoonlijk gebruik.”
”De wetten met betrekking tot generatieve AI evolueren snel. Neem voor alle discussies over auteursrechten contact op met een juridische dienstverlener in uw gebied die bekend is met de huidige status van de wetgeving.”
Ideogram(opent in nieuw venster): “Wij claimen geen eigendomsrechten op uw input of de output en wij beperken uw mogelijkheden om de output voor eigen doeleinden te gebruiken (inclusief voor commerciële doeleinden) niet. Wij dragen alle rechten over aan u. […] U bent verantwoordelijk voor uw inhoud, inclusief het nemen van alle stappen die nodig zijn om ervoor te zorgen dat deze geen wetten of rechten van derden schendt.”
Hoe hanteer je een correcte bronvermelding?
Volgens de gebruiksvoorwaarden van OpenAI heb jij alle rechten op de gegenereerde afbeeldingen. Toch is het aangeraden om altijd een correcte bronvermelding te gebruiken. Dat kan via de APA-stijl(opent in nieuw venster) op volgende manier:
Auteur van het model. (jaartal). Naam van het model (versienummer) [modeltype].
Bron/website
Dus bijvoorbeeld:
OpenAI/Microsoft. (2024). Bing (DALL-E 3) [AI-afbeeldingengenerator]. https://www.bing.com/images/
Welke AI-afbeeldingengeneratoren bestaan er?
DALL·E van OpenAI(opent in nieuw venster) is de eerste AI-afbeeldingengenerator die in de media veel aandacht kreeg. De reden dat de app zo populair is, is ook haar sterkte: met relatief gemakkelijke zoekopdrachten krijg je goede resultaten. Maar er zijn nog veel andere AI-afbeeldingengeneratoren, onder andere:
Bing Image Creator(opent in nieuw venster) is het resultaat van een samenwerking tussen Microsoft en OpenAI (DALL·E). Daardoor kon het bedrijf de AI-modellen van OpenAI integreren in hun eigen systemen. Bing Image Creator is gratis te gebruiken, maar betalende gebruikers krijgen sneller resultaten.
Midjourney(opent in nieuw venster) is een grote speler op het gebied van generatieve AI. Je kan Midjourney niet gebruiken via een website, maar wel via de chatapplicatie Discord. Midjourney is niet gratis, maar werkt met een abonnementsformule.
Stable Diffusion(opent in nieuw venster) is een open-source AI-afbeeldingengenerator en is gratis te gebruiken wanneer je het op je eigen computer installeert. Let op: je computer moet een bepaalde rekenkracht hebben om Stable Diffusion vlot te kunnen gebruiken en de installatieprocedure is niet zo eenvoudig. Er zijn ook websites die een online versie van Stable Diffusion aanbieden, maar die zijn hoogstwaarschijnlijk betalend.
Adobe Firefly (opent in nieuw venster)is de generatieve AI van Adobe (bekend van onder andere Photoshop). Adobe Firefly kan met enkele beperkingen gratis gebruikt worden. Zo heeft de gratis versie een watermerk op de afbeelding. De betalende versie heeft minder beperkingen en is geïntegreerd in verschillende softwaretoepassingen van Adobe.
Ideogram(opent in nieuw venster) is een AI-afbeeldingengenerator die ontwikkeld is door enkele voormalige werknemers van Google. Ideogram is beperkt gratis te gebruiken. Zo kan je elke dag maximaal 25 gratis zoekopdrachten doen.
Craiyon(opent in nieuw venster) genereert bij elke opdracht 9 afbeeldingen die je meteen kan retoucheren of bewerken. Er is een gratis versie (met reclame) beschikbaar en een betalende, reclamevrije, versie.
Wat met video?
Zoals eerder vermeld, zijn er ook toepassingen die andere output geven dan afbeeldingen: programmeercode, tekst, muziek of … video. De technologie die tekst in video kan transformeren, evolueert in sneltempo.
Dit is een voorbeeld van een video die begin 2023 gegenereerd werd met AI:
Een jaar later, in februari 2024, kondigde OpenAI hun nieuwe AI-model SORA(opent in nieuw venster) aan. Onderstaande video is volledig AI-gegenereerd.
Ook andere bedrijven zoals Meta(opent in nieuw venster), Google(opent in nieuw venster) en Runway(opent in nieuw venster) zetten stevig in op modellen die tekst naar video kunnen transformeren.