Integriteitsbeleid uitwerken
Hoe kun je een integriteitsbeleid uitwerken in je organisatie? Binnen de Vlaamse overheid kun je rekenen op de nodige hulp en ondersteuning. Zo werk je aan regels, normen en waarden die samen een leidraad vormen voor het dagelijks handelen van je personeelsleden. En zo investeer je in een geïntegreerd integriteitsbeleid.
Voor wie?
- Je bent integriteitsactor bij de diensten van de Vlaamse overheid (bijvoorbeeld: contactpersoon integriteit, vertrouwenspersoon, HR-verantwoordelijke, ankerpunt organisatiebeheersing, leidinggevende, …).
- Je bent binnen je departement of agentschap mee verantwoordelijk voor de uitbouw van het integriteitsbeleid.
Wat?
Integriteit betekent correct omgaan met middelen en mensen door iedereen in de organisatie. Die benadering van integriteit is veel ruimer dan de preventie en aanpak van corruptie en fraude. Binnen de diensten van de Vlaamse overheid steunt het integriteitsbeleid op 3 pijlers:
- preventie
- controle/detectie
- reactie/sanctie
Hoe aanpakken?
Efficiënt integriteitsbeleid uitwerken in je departement of agentschap: leidraad voor integriteitsactoren van de Vlaamse overheid.
- Stap 1
Je start best met een grondige evaluatie. Gebruik hiervoor het ‘integriteitsborgingsmodel’. Dit is een zelfevaluatie-instrument waarmee je in kaart brengt hoe ver je departement of agentschap staat met de ontwikkeling van een geïntegreerd en sluitend integriteitsbeleid. De resultaten van die zelfevaluatie tonen ook wat de volgende stappen zijn in de verdere ontwikkeling en verbetering van het integriteitsbeleid in je organisatie.
Dit model is het startpunt van je integriteitsbeleid. Onderstaande stappen sluiten aan bij de aanpak van het integriteitsborgingsmodel, waarbij elke stap verder bouwt op de vorige.
Ga aan de slag en evalueer je huidige integriteitsbeleid:
- Stap 2
Integriteit vertrekt bij de waarden en normen die centraal staan in de dagelijkse werking van je departement of agentschap. Daarom is het belangrijk dat je die waarden en normen in kaart brengt en nagaat hoe die in de praktijk worden uitgedragen. Zo kun je acties uitwerken om ze beter toe te passen en te integreren in je organisatie.
Ga aan de slag en probeer de waarden van de Vlaamse overheid te integreren in je werking:
- webpagina ‘waarden van de Vlaamse overheid’
- de uitwerking van waarden in de deontologische code
- Stap 3
Duidelijke en heldere integriteitsdoelstellingen geven richting aan je beleid en zorgen voor blijvende aandacht op integriteit. Bovendien helpen ze je bij de opvolging van je integriteitsbeleid en zorgen ze voor integratie en samenhang met andere raakvlakken van HR.
Ga aan de slag en bepaal doelstellingen en prioriteiten rond integriteit:
- Stap 4
Naast de bepalingen in het Vlaams personeelsstatuut, het arbeidsreglement en de deontologische code van de Vlaamse overheid kun je aanvullende gedragscodes uitwerken voor specifieke thema’s, (kwetsbare) functies of afdelingen binnen je departement of agentschap. Want bepaalde functies of werkprocessen vragen een verhoogde aandacht voor integriteit. De ICT-code of code voor selectieverantwoordelijken zijn voorbeelden van zo’n aanvullende gedragscode.
Met een (aanvullende) code creëer je duidelijkheid over integer gedrag, geef je personeelsleden een houvast om integer te werken, maak je dit bespreekbaar, verhoog je de verantwoording en stimuleer je betrokkenheid en loyaliteit.
Ga aan de slag en maak een aanvullende deontologische code op:
- Stap 5
Personeelsleden in je departement of agentschap moeten bewust zijn van het belang van integriteit. Daarom is sensibilisering belangrijk. Communiceer over integriteit en zet het thema op de voorgrond door werk te maken van een open feedback- en gesprekscultuur. Organiseer eventueel dilemmatrainingen om onduidelijke situaties te verhelderen.
Ga aan de slag en zet de nodige sensibiliseringsacties op:
- Stap 6
Leidinggevenden zijn belangrijke actoren in de uitwerking van een integriteitsbeleid. Zij kunnen bijdragen tot een open cultuur waar feedback centraal staat.
Ga aan de slag en stimuleer de open cultuur tussen leidinggevenden en personeelsleden:
- Stap 7
Het is belangrijk dat personeelsleden vragen kunnen stellen over integriteitskwesties of mogelijke integriteitsschendingen kunnen melden, zowel binnen je organisatie als daarbuiten. Stel daarom binnen je departement of agentschap contactpersonen aan voor integriteitskwesties en bied hen een professionaliseringstraject aan.
- Stap 8
Een adequaat integriteitsbeleid vraagt om een verankering in je personeelsbeleid. Denk maar aan het peilen naar integriteit bij sollicitanten, informeren over integriteit tijdens de onthaalperiode, polsen naar integriteit tijdens evaluatiemomenten of personeelsbevragingen, …
Ga aan de slag en integreer integriteit in je personeelsbeleid:
- Stap 9
Naast preventie en controle is sanctionering ook een pijler van een efficiënt integriteitsbeleid. Communiceer zowel intern als extern over je integriteitsbeleid, over integriteitskwesties en de mogelijke gevolgen ervan.
Ga aan de slag en communiceer over je integriteitsbeleid:
- webpagina 'informatie over integriteitsbeleid voor personeelsleden'
- webpagina 'informatie over integriteitsbeleid voor burgers en bedrijven'
- webpagina 'informatie over gevolgen van integriteitsschendingen voor personeelsleden'
- modelbrief 'integriteitsinformatie voor externe partners en leveranciers(Word bestand opent in nieuw venster)'
- presentatie 'integriteit, communicatie en reputatie(Powerpoint bestand)'
- Stap 10
Een efficiënt beleid wordt opgevolgd en bijgestuurd aan de hand van cijfers. Je verzamelt daarom best relevant cijfermateriaal over je integriteitsbeleid en gebruikt dit om je beleid bij te sturen en toe te lichten.