Ronse: no regret-maatregelen PFAS
Bodemonderzoeken in en rond de Molenbeek in Ronse wezen uit dat de verontreiniging in de bodem beperkt is tot een zone van 20 meter rond de oevers van de Molenbeek, Lievensbeek en Vloedbeek. Daar waren reeds van toepassing.
Uit de resultaten van het grondwateronderzoek in het voorjaar van 2022 blijkt dat de PFAS-verontreiniging in het grondwater ruimer verspreid is dan verwacht. Daarom werd de zone met no regret-maatregelen voor grondwater uitgebreid tot 500 meter rond de verschillende waterlopen.
Afgebakende zone
- Rode Mutslaan
- oevers van de Molenbeek, Lievensbeek en Vloedbeek
- Bruulpark, aan CC De Ververij
- woonzone aan de Auguste Delfossestraat/Beekstraat
- Weverijstraat 11-13
No regret-maatregelen Rode Mutslaan
De resultaten van de bodemstaalanalyses zijn geruststellend waardoor no regret-maatregelen voor bodemgebruik niet nodig zijn.
Op de site en in een zone van 500 m rond de site: - met middelpunt peilbuis P925:
Gebruik uw grondwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
Gebruik uw grondwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven
Gebruik grondwater alleen voor andere dingen, zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en planten water te geven.
Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones:
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbare waterleidingnet.
No regret-maatregelen oevers van de Molenbeek, Lievensbeek en Vloedbeek
Deze no regret-maatregelen gelden in een zone van ongeveer 20 meter rondom de Molenbeek, de Lievensbeek en de Vloedbeek:
- Was je handen als je met grond of in de tuin hebt gewerkt of gespeeld.
- Veeg goed je voeten als je terugkomt na een wandeling in die risicozone.
- Moestuinier er niet in volle grond.
- Eet geen eieren van kippen die gehouden worden in de 20 meter-zone.
Deze no regret-maatregelen gelden in een zone van ongeveer 500 meter rondom de Molenbeek, de Lievensbeek en de Vloedbeek:
- Gebruik putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
- Gebruik putwater niet om het zwembad te vullen en moestuin water te geven.
- Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals de auto wassen, het toilet doorspoelen, de oprit afspuiten of sierplanten water geven. Maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.
Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.
No regret-maatregelen Bruulpark, aan CC De Ververij
- Was je handen als je met grond of in de tuin hebt gewerkt of gespeeld.
- Veeg goed je voeten als je terugkomt na een wandeling in die risicozone.
- Moestuinier er niet in volle grond.
- Drink niet van het grondwater en besproei er je moestuin niet mee.
Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones:
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.
No regret-maatregelen woonzone Auguste Delfossestraat/Beekstraat
- Was je handen als je met grond of in de tuin hebt gewerkt of gespeeld.
- Veeg goed je voeten als je terugkomt na een wandeling in die risicozone.
- Moestuinier er niet in volle grond.
- Drink niet van het grondwater en besproei er je moestuin niet mee.
Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones:
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.
No regret-maatregelen Weverijstraat 11-13
De resultaten van de bodemstaalanalyses zijn geruststellend waardoor no regret-maatregelen voor bodemgebruik niet nodig zijn.
Op de site en in een zone van 500 m rond de site: - met middelpunt peilbuis PB306:
- Gebruik uw putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
- Gebruik uw putwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven.
- Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruikt u hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.
Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones:
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.
Overzicht van de voorbije onderzoeken in Ronse
- Wegens de textielnijverheid gevestigd langs de Molenbeek startte de OVAM in 2018 een historisch onderzoek met aandacht voor niet-klassieke parameters, zoals PFAS en broomhoudende vlamvertragers.
- In 2019 werd een tweede luik van het onderzoek opgestart waarbij een beperkte staalname en analyse van oever- en waterbodems langs en in de Molenbeek werd uitgevoerd met aandacht voor dezelfde niet-klassieke parameters. In totaal werden 4 oeverbodemstalen en 6 waterbodemstalen bemonsterd en geanalyseerd over een traject van ongeveer 10 kilometer.
- Het onderzoek werd in juli 2021 gefinaliseerd. De resultaten toonden verhoogde concentraties van broomhoudende vlamvertragers en PFAS in de oeverbodem.
- De OVAM gaf opdracht aan een erkende bodemsaneringsdeskundige om in de Molenbeek en de ruimere omgeving bijkomende stalen te nemen van zowel het oppervlaktewater, de waterbodem, de bodem en het grondwater. Het bijkomende onderzoek is een gebiedsgerichte staalname. De deskundige heeft in iedere woonzone een aantal representatieve locaties bepaald.
- Uit dat bijkomende verkennende PFAS-onderzoek(PDF bestand opent in nieuw venster) in het najaar van 2021 blijkt dat de verontreiniging beperkt is tot een zone van 20 meter rond de oevers van de Molenbeek, Lievensbeek en Vloedbeek.
Na een evaluatie van de resultaten bleek dat er nog weinig geweten was over de verontreiniging in het grondwater. Daarom werden in april en mei 2022 grondwater- en putwaterstalen geanalyseerd.
Op meer locaties dan verwacht werden verhoogde concentraties aan PFAS in het grondwater vastgesteld. In juli 2022 adviseerde het agentschap Zorg en Gezondheid dan ook om de perimeter van 20 meter rond de verschillende waterlopen (de Molenbeek, Lievensbeek en Vloedbeek) uit te breiden naar 500 meter. In die perimeter zijn de no regret-maatregelen voor grondwater van toepassing. Op 4 juli 2022 werden die adviezen gepubliceerd op de websites van de Stad Ronse en van PFAS Vlaanderen.
De stalen werden ook geanalyseerd op gebromeerde vlamvertragers. Zowel in de bodem als in het grondwater werden verhoogde concentraties aangetroffen, maar die bleven onder de norm.
In het voorjaar van 2023 werd het onderzoeksverslag(PDF bestand opent in nieuw venster) van het onderzoek van 2022 afgewerkt. Het verslag bevat een overzicht van het uitgevoerde veldwerk en een evaluatie van de resultaten van het grondwateronderzoek. Ook de resultaten van de bodemonderzoeken die in 2022 in opdracht van de OVAM werden uitgevoerd ter hoogte van de wijk Delfossestraat, het Bruulpark en het cultuurcentrum De Ververij zijn in dit verslag opgenomen. En de resultaten van het bodemonderzoek van 2021 werden getoetst aan de actuele waarden voor PFAS.
Verder onderzoek is nodig om de verontreinigingssituatie in de Molenbeek en de ruimere omgeving volledig in kaart te brengen.
Verdere stappen
De OVAM gaat op zoek naar mogelijke bronnen van verontreiniging en mogelijke saneringsplichtige(n). Als zij worden gevonden, zal de OVAM hen aanmanen om een bodemonderzoek te laten uitvoeren. Daarin wordt de verontreiniging afgeperkt en wordt nagegaan of een sanering noodzakelijk is. De manier van saneren wordt nadien bepaald in een bodemsaneringsproject. Als er geen saneringsplichtige wordt aangeduid, kan de OVAM ambtshalve tussenkomen.
Er zijn geen plannen voor een bloedonderzoek bij de bewoners. Het Agentschap Zorg en Gezondheid is van mening dat die bloedonderzoeken alleen zinvol zijn als ze gebeuren in medische en milieukundige humane biomonitoring.
Meer info
- Op de website van de stad Ronse vindt u meer informatie over de no regret-maatregelen voor PFAS in Ronse(opent in nieuw venster).
- PFAS-bewonersvergadering van Ronse op 29 november 2021:
- Herbekijk de PFAS-bewonersvergadering van Ronse(opent in nieuw venster).
- Raadpleeg alle vragen en antwoorden tijdens de vergadering.
- Samenvattend overzicht van het verkennende onderzoek naar PFAS en gebromeerde vlamvertragers in Molenbeek, Ronse(PDF bestand opent in nieuw venster)
- Onderzoeksverslag tweede fase van het bodemonderzoek in de Molenbeek en de omgeving van Ronse(PDF bestand opent in nieuw venster) (18 oktober 2022)
Veelgestelde vragen over PFAS in Ronse
PFAS was voor de meeste Vlamingen tot voor kort een onbekende term. Wie wordt geconfronteerd met een (mogelijke) besmetting in de directe omgeving, is vaak op zoek naar meer informatie en antwoorden. U vindt algemene informatie op de pagina ‘Over PFAS: kenmerken, verspreiding, risico’s en maatregelen’ en specifieke informatie voor de Molenbeek in Ronse in de veelgestelde vragen hieronder. U vindt hier regelmatig nieuwe informatie.
Hebt u nog een andere vraag? Stuur dan een e-mail naar pfas@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie).