Op 31 oktober 2021 moest 3M alle productieprocessen met PFAS-emissies stopzetten. Die productieprocessen kunnen alleen terug worden opgestart na een goedkeuring van de Omgevingsinspectie en het Agentschap Zorg en Gezondheid, en alleen als duidelijk blijkt dat het risico voor mens en milieu aanvaardbaar is.

3M moet alle emissies van ieder productieproces in kaart laten brengen aan de hand van emissiemetingen die worden geverifieerd door een extern laboratorium. Ook legt 3M minstens 2 keer per week stalen van het afvalwater voor om ze te laten analyseren op alle PFAS-parameters.

• Op 18 februari 2022 startte 3M een eerste productieproces terug op.
• Op 9 juni 2022 startte een tweede productieproces op, de productie van elastomeren voor hittebestendige dichtingen in de auto-industrie.

Om de resultaten van het eerste bloedonderzoek verder te onderzoeken, wordt een grootschalig bloedonderzoek opgezet. Hiervoor kunnen alle inwoners binnen een straal van 5 km rond de 3M-site gratis deelnemen aan een bloedonderzoek om de PFAS-concentraties in hun bloed te laten bepalen. In totaal meldden 13.687 inwoners zich aan voor het bloedonderzoek. Aanmelden is niet meer mogelijk. De bloedafnames lopen tot en met 13 juni 2024.

Ondertussen hebben al een paar duizenden inwoners hun persoonlijk resultaat gekregen van hun PFAS-meting in bloed. Groepsresultaten van het grootschalig onderzoek verwachten we tegen het voorjaar van 2025, nadat alle bloedafnames zijn afgerond en we alle resultaten ten gronde statistisch-wetenschappelijk hebben kunnen interpreteren. Verschillende deelnemers lieten hun bloed eerder ook al onderzoeken bij het bloedonderzoek in de zomer van 2021. We stellen nu al vast dat er onverwacht veel lagere PFAS-waarden in hun bloed gemeten worden dan bij de meting in 2021. Dat is opmerkelijk, maar we moeten eerst verder onderzoeken hoe dat komt, voor we daar conclusies uit kunnen trekken of uitspraken over kunnen doen. Dat onderzoek loopt momenteel.

Meer bepaald onderzoeken we of we de resultaten van het grootschalig onderzoek wel kunnen vergelijken met die van 2021 en zo ja, met welke variabelen en verschillen we rekening moeten houden bij een vergelijking. Het grootschalig bloedonderzoek en het bloedonderzoek van 2021 worden niet door hetzelfde labo uitgevoerd. Het is mogelijk dat zelfs kleine verschillen in de meetmethodieken en kwaliteitsprocedures van beide labo’s (deels) verschillen in resultaten kunnen geven. Er kan ook een daadwerkelijke daling zijn van (bepaalde) PFAS. We zien bij een eerste analyse dat de dalingen mogelijk niet bij alle types PFAS zijn. Ook dat vraagt verder onderzoek. Sowieso vraagt de interpretatie van PFAS-in-bloed-waarden veel voorzichtigheid. In onze lijst met veelvoorkomende vragen en antwoorden(PDF bestand opent in nieuw venster) vindt u alvast enkele mogelijke verklaringen voor een verschillend resultaat terug.

Om dit allemaal te onderzoeken:

• Zullen vergelijkende en technische analyses gevoerd worden tussen de beide labo’s die de bloedonderzoeken hebben uitgevoerd.
• Bekijken we in detail de technische karakteristieken en procedures van de gebruikte methodes door beide labo’s.
• Vergelijken we de databanken van de resultaten tussen 2021 en 2023 op persoonsniveau.

Uiteraard zijn beide labo’s en hun procedures al uitgebreid gecontroleerd en ook vergeleken met andere labo’s nog voor de bloedonderzoeken van start gingen. Nu gaan we ze nog meer gedetailleerd een-op-een vergelijken.

Het spreekt voor zich dat we kwaliteit en integriteit zeer hoog in het vaandel dragen. Daarom zullen we deze stappen respectievelijk voorleggen aan een ethische commissie en aan de toezichtcommissie van de biobank. Voor de onderzoeken zelf zullen we ons laten begeleiden door een onafhankelijk buitenlands referentielabo.

Dit onderzoek zal een aantal maanden duren.