3M Belgium moet na de bodemsaneringswerken de schade als gevolg van de bodemsaneringswerken volledig te herstellen.

Bij dat herstel wordt rekening gehouden met duurzaamheid, ontharding, klimaatvriendelijkheid, waterretentie, droogteresistentie, natuurinrichting, aanwending kleine landschapselementen, klimaatslimme maatregelen in landbouwgebied en biodiversiteit. 3M Belgium doet daarvoor een beroep op het advies van een expert landschapsinrichting en een ecoloog. De gemeente Zwijndrecht bepaalt het kader waarbinnen 3M die herstelmaatregelen moet uitvoeren.

De concrete invulling op een grond gebeurt in onderling overleg tussen 3M Belgium, de gemeente en de eigenaar van de grond.

In een beschrijvend bodemonderzoek wordt de omvang van de verontreiniging onderzocht en of een sanering nodig is. In het bodemsaneringsproject wordt nagegaan hoe men de verontreiniging zal saneren. Voor een eerste gebied is een beschrijvend bodemonderzoek(opent in nieuw venster) en een bodemsaneringsproject(opent in nieuw venster) opgesteld, de bodemonderzoeken en bodemsaneringsprojecten voor de overige gebieden volgen later. De timings daarvan zijn opgenomen in het sitebesluit.

Naast de sanering zijn ook andere aspecten van belang: wat moet er gebeuren bij grondverzet en bij bemalingen, welke maatregelen zijn er nodig omtrent preventieve gezondheidsbescherming en natuurbescherming,…?

De Vlaamse Regering heeft daarom een geïntegreerde aanpak voorzien via het sitebesluit.

In het besluit van de Vlaamse Regering is een lijst opgenomen van gronden die onderdeel vormen van deze beslissing. Het gaat om de gronden die binnen een straal van vijf kilometer rondom het terrein van 3M gelegen zijn. Een kaart van de site vindt u bovenaan deze webpagina.

3M Belgium moet als saneringsplichtige nog steeds de beschrijvende bodemonderzoeken en bodemsaneringen uitvoeren voor de verontreinigingen die tot stand zijn gekomen op het terrein van de fabriek. De beslissing van de Vlaamse Regering wijzigt daar niets aan.

De bepalingen van de grondverzetsregeling(opent in nieuw venster) blijven sowieso van toepassing. Bij graafwerken kunnen mogelijk gronden met verhoogde PFAS-concentraties vrijkomen. De kosten voor de afzet van deze grond zijn in principe ten laste van de bouwheer. Toch voorziet het sitebesluit twee mogelijkheden als er 250 m³ of meer wordt ontgraven voor gronden gelegen binnen deze site:

• Als 3M Belgium al werd aangeduid als saneringsplichtige, dan zal 3M op vraag van de eigenaars of gebruikers de bodemsanering op dat perceel prioritair uitvoeren. Voor de zones waar al een beschrijvend bodemonderzoek werd goedgekeurd door de OVAM werd 3M aangeduid als saneringsplichtige(opent in nieuw venster). In dat geval worden de bodemsanering en de uitgravingswerken op elkaar afgestemd.
• Als er nog geen beschrijvend bodemonderzoek werd opgesteld of 3M heeft de voorziene bodemsanering nog niet uitgevoerd, dan kan grondverzet toch al plaatsvinden. De opdrachtgever van de ontgravingswerken moet dan zelf een erkend bodemsaneringsdeskundige aanstellen om een technisch verslag te laten opmaken. Dit technisch verslag bevat een aantal bijkomende gegevens over de PFAS-verontreiniging. Er wordt in dat kader overleg gepleegd met de bodemsaneringsdeskundige die 3M heeft aangesteld. Het technisch verslag kan voor advies aan de OVAM worden voorgelegd.

Gaat de ontgraving tot in het grondwater? Dan moet eerst de kwaliteit van het grondwater bepaald en nadien opgevolgd worden.

Ook daar blijven de bepalingen van de grondverzetsregeling(opent in nieuw venster) sowieso van toepassing. De eigenaar of gebruiker mag de graafwerkzaamheden laten uitvoeren, ook al werd er nog geen beschrijvend bodemonderzoek opgemaakt of is de bodemsanering nog niet afgerond.

Is er al een beschrijvend bodemonderzoek voorhanden waaruit blijkt dat 3M Belgium saneringsplichtig is, dan moet 3M Belgium de kosten van het grondverzet en de behandeling van de uitgegraven bodem die verontreinigd is met PFAS-componenten vergoeden.

Wanneer er op een grond zogenaamde risico-activiteiten plaatsvinden of -vonden (bv. een tankstation, garagewerkplaats, droogkuis) dan moet de betrokken exploitant of eigenaar van deze grond een oriënterend bodemonderzoek laten uitvoeren.

In dat oriënterend bodemonderzoek gaat een erkend bodemsaneringsdeskundige op basis van staalnames van bodem en grondwater na of deze activiteit bodemverontreiniging heeft veroorzaakt en of hiervoor een vervolgstap nodig is. De vervolgstap is een beschrijvend bodemonderzoek. Als die nodig is, dan moet de betrokken exploitant of eigenaar van dit perceel deze verontreiniging verder in kaart laten brengen door een erkend bodemsaneringsdeskundige en laten nagaan of bodemsanering nodig is.

Stelt de erkend bodemsaneringsdeskundige verontreiniging vast en kan hij aantonen dat deze gerelateerd is met de verontreiniging veroorzaakt door 3M, dan moet 3M deze verontreiniging verder aanpakken.

Als er bij de werken op uw grond bemaling nodig is, dan kan mogelijk grondwater met verhoogde PFAS-concentraties opgepompt worden. De bijkomende kosten hiervoor zijn in principe ten laste van de bouwheer. Het sitebesluit voorziet evenwel twee mogelijkheden wanneer een bemaling nodig is op een grond gelegen binnen deze site waarvoor 3M Belgium saneringsplichtig is:

• De eigenaar of gebruiker kan aan 3M Belgium vragen om op haar kosten
  • maatregelen te nemen om de noodzaak tot bemalen te reduceren of te vermijden of
  • het vrijgekomen bemalingswater conform de toepasselijke voorwaarden en normen te zuiveren.
• De eigenaar of gebruiker kan zelf maatregelen nemen om de noodzaak tot bemalen te reduceren of te vermijden of het vrijgekomen bemalingswater conform de toepasselijke voorwaarden en normen te zuiveren. 3M Belgium moet in dat geval de gemaakte kosten aan de eigenaar of gebruiker terug betalen.

Gaat het om infrastructuurwerken waarvoor een vergunning nodig is en waarbij wordt ontgraven tot in het grondwater? Dan moet eerst de kwaliteit van het grondwater bepaald en nadien opgevolgd worden.