Ondersteuning bij gemeentefusies
Een fusie heeft een grote impact op gemeenten. Daarom kunnen ze rekenen op ondersteuning door het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB). Concreet biedt ABB een centraal en provinciaal toegangspunt aan, een afwegingskader fusies, fusiefiches en de tool ‘financieel profiel lokaal bestuur’, een impactanalyse en het draaiboek fusies, een startgesprek en intervisie.
Centraal en provinciaal toegangspunt
Geen eindeloze zoektocht naar de juiste contactpersoon. Gemeenten kunnen voor al hun vragen over fusies terecht bij ABB via fusies@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)
Dichter bij huis kunnen lokale besturen en gouverneurs aankloppen bij de provinciale contactpunten. Dit zijn medewerkers van ABB die werken in onze provinciale kantoren en de vinger aan de pols houden bij de lokale besturen in de buurt. Wil je weten wie het contactpunt is voor jouw provincie? Mail dan naar fusies@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie).
ABB registreert alle vragen, stuurt ze door naar de verantwoordelijke administraties en volgt op of de vraagsteller al een antwoord ontving.
Vragen die regelmatig terugkeren, worden verwerkt in veelgestelde vragen over fusies en ter beschikking gesteld via het draaiboek ‘vrijwillige fusies van gemeenten’.
Burgerparticipatie
De Vlaamse Regering koos expliciet voor schaalvergroting op vrijwillige basis. De procedure voor vrijwillige fusie van gemeenten in het decreet over het lokaal bestuur (DLB) bevat geen criteria of vereisten voor burgerparticipatie door het principe van de lokale autonomie. Dat neemt niet weg dat een lokaal draagvlak heel belangrijk is bij een fusie van gemeenten. Het is raadzaam om voldoende voeling te houden met de bevolking en rekening te houden met mogelijke gevoeligheden. Het draagt bij aan een positief verhaal van bestuurskrachtversterking voor de inwoners. De besturen bepalen zelf hoe ze de burgers bij het fusietraject betrekken en hen overtuigen van de argumenten.
Het draaiboek fusies geeft verschillende voorbeelden rond burgerparticipatie uit vorige legislatuur weer en ook ABB biedt enkele handvaten aan.
Afwegingskader fusies
ABB biedt lokale besturen een afwegingskader. Zo kunnen ze een inschatting maken van de kansen en uitdagingen die een gemeentefusie met zich meebrengt. Het helpt hen ook om de principiële en definitieve beslissing tot fusie te motiveren.
Fusiefiches
Op eenvoudig verzoek maakt ABB een fusiefiche op met daarin de belangrijkste cijfers van de deelnemende gemeenten op het vlak van bestuurlijke organisatie, personeel en financiën. Die fiche is altijd een vergelijking van 2 of meer gemeenten. Geïnteresseerde besturen kunnen die fiche opvragen via fusies@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie).
Simuleer een fusie met de tool ‘financieel profiel lokaal bestuur’
Met de tool ‘financieel profiel lokaal bestuur’ kan een lokaal bestuur zelf een simulatie van fusiegemeenten uitvoeren.
Impactanalyse en draaiboek fusies
Fusies hebben een impact op verschillende Vlaamse en federale materies. Die impact moet goed in kaart worden gebracht. ABB coördineert de impactanalyse in nauwe samenspraak met de Vlaamse en federale overheid. Ook op vlak van ICT-toepassingen werkt ABB samen met Digitaal Vlaanderen om alle digitale toepassingen die lokale besturen gebruiken, in kaart te brengen.
De resultaten van de impactanalyse komen terecht in het draaiboek ‘vrijwillige fusies van gemeenten’. Het draaiboek begeleidt de gemeenten doorheen het volledige fusietraject en krijgt regelmatig een update.
Adreswijzigingen
Bij de gemeentelijke fusies veranderen geen postcodes. Gemeentenamen, straatnamen, huisnummers en busnummers kunnen wel wijzigen. Digitaal Vlaanderen werkte een plan van aanpak en een timing uit voor die adreswijzigingen.
Contacteer Jan Laporte(opent in uw e-mail applicatie) van Digitaal Vlaanderen als je nog vragen hebt over adreswijzigingen of herbekijk het digitale infomoment(opent in nieuw venster) over de adreswijzigingen van 25 oktober.
- Stap 1
Toelichting werkwijze heradressering
Digitaal Vlaanderen doet binnenkort de ronde bij de adresbeheerders van de lokale besturen om de werkwijze van de heradressering toe te lichten.
- Stap 2
Bezorging bronbestanden
Digitaal Vlaanderen bezorgt de bronbestanden aan de gemeenten in het fusietraject. Dat is een lijst met alle huidige adressen (uit het Adressenregister) in de gemeenten. In die bronbestanden brengen de gemeenten de adreswijzigingen manueel aan.
- Stap 3
Testbestanden beschikbaar
In juni 2024 worden de eerste ‘testbestanden’ met adreswijzigingen beschikbaar voor de gebruikers
- Stap 4
Gebruikerstesten beschikbaar
In de zomer van 2024 testen de gebruikers of ze de eigen systemen met de verschilbestanden kunnen bijwerken en ze geven feedback daarover, zodat Digitaal Vlaanderen nog kan bijsturen waar nodig.
- Stap 5
Bezorging bronbestanden
In het najaar van 2024 bezorgt Digitaal Vlaanderen de nieuwe bronbestanden aan de gemeenten in een BETA Adressenregister. De gebruikers kunnen een nieuw testbestand raadplegen.
- Stap 6
Verwerking verschilbestanden
In december 2024 verwerkt Digitaal Vlaanderen de finale verschilbestanden in het Adressenregister. De definitieve lijst met de nieuwe straatnamen wordt opgenomen in het definitieve verschilbestand. De aangemaakte bestanden vormen de startsituatie voor de nieuwe fusiegemeenten, verder adresbeheer is dan niet meer mogelijk.
- Stap 7
Nieuwe toestand actief
Op 1 januari 2025 wordt de nieuwe toestand (lees nieuwe adressen) actief in het Adressenregister.
Life Event Scan
De fusies van gemeenten leiden tot adreswijzigingen. Die hebben een impact op burgers, verenigingen en ondernemingen. Tijdens de vorige fusieronde voerde Digitaal Vlaanderen een Life Event Scan (LES) ‘Ik krijg een nieuw adres’ uit. De LES bracht de belangrijkste organisaties in kaart die adresgegevens gebruiken om te communiceren met burgers, verenigingen en ondernemingen.
De organisaties die gekoppeld zijn aan het Rijksregister, kunnen de nieuwe adressen automatisch opvragen. Digitaal Vlaanderen vroeg het engagement van de organisaties die geen koppeling hebben met het Rijksregister om zelf hun adresdata bij te werken aan de hand van het Adressenregister of de verschilbestanden.
Zo proberen we de werkelijke impact van de adreswijzigingen voor burgers, verenigingen en ondernemingen tot een minimum te beperken. De LES resulteerde in een praktische leidraad(PDF bestand opent in nieuw venster) voor de fusiegemeenten, die maandelijks geüpdatet wordt. Verder stelde Digitaal Vlaanderen een document op met communicatietips(PDF bestand opent in nieuw venster) die de fusiegemeenten kunnen gebruiken voor hun communicatie.
Digitaal Vlaanderen zal dezelfde aanpak hanteren voor de fusietrajecten van 2025. Het agentschap probeert dezelfde engagementen te krijgen van de organisaties die vorige legislatuur hun data zelf aanpasten. Daarnaast probeert het agentschap nog meer organisaties te overtuigen om zich daartoe te engageren.
Contacteer Naomi Oste(opent in uw e-mail applicatie) van Digitaal Vlaanderen per e-mail als je vragen hebt over LES of als je als organisatie nog niet in beeld bent voor de LES.