Gedaan met laden. U bevindt zich op: Energiedelen in een energiegemeenschap

Energiedelen in een energiegemeenschap

Burgers, ondernemingen of (lokale) overheden kunnen een energiegemeenschap vormen en samen investeren in groene energie en energie-efficiëntie. Energiedelen is een van de mogelijke activiteiten binnen een energiegemeenschap. Zelf energie produceren, gebruiken en opslaan, het aanbieden van bijvoorbeeld energie-advies, deelmobiliteit, flexibiliteit en oplaaddiensten voor elektrische voertuigen zijn andere mogelijke activiteiten.

De energie mag niet verkocht worden aan de leden.

Voor de energie afkomstig van de gemeenschappelijke installatie(s) mag geen kilowattuurprijs aangerekend worden aan de leden van de energiegemeenschap. Een administratieve kostprijs is wel toegelaten.

Waarom kiezen voor een energiegemeenschap?

Een energiegemeenschap kan veel voordelen hebben:

  • samen en lokaal investeren in groene energie en energie-efficiëntie
  • minder afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen en van schommelende energieprijzen
  • investeren in grootschalige projecten kan voordeliger zijn dan een individuele aanpak (isoleren, zonnepanelen, laadpalen,...)
  • de energiefactuur van de leden daalt
  • het gemeenschapsgevoel groeit
  • de energietransitie wordt inclusiever.

Veel varianten mogelijk

Energiegemeenschap van buurtbewoners

De bewoners van wijk Vogelzang richten een energiegemeenschap op en investeren samen in isolatie en zonnepanelen. De bewoners van de nabijgelegen nieuwbouwwijk Burenhof hebben ook hun energiegemeenschap opgericht. Zij hadden al zonnepanelen en gaan nu samen voor een grote geothermische warmtepomp, een wijkbatterij en collectieve laadpalen.

Energiegemeenschap op bedrijventerrein

Heel wat van de ondernemingen op het bedrijventerrein investeerden al in energie-efficiëntie en zonnepanelen. Via de energiegemeenschap gaan ze nog een stapje verder. Ze maken een grondige studie van vraag en aanbod en investeren in een gezamenlijk sturingssysteem om hun opgewekte stroom nog efficiënter onder elkaar te kunnen delen.

Energiegemeenschap met lokale overheid

De energiegemeenschap van de gemeente, haar inwoners en een KMO zet zich in tegen energiearmoede door wijkrenovaties op te starten en windturbines te plaatsen.

Interesse? Dit moet u eerst weten

  • Een energiegemeenschap is een juridische entiteit. In vele gevallen moet een nieuwe entiteit opgericht worden om aan de voorwaarden te voldoen: het kan een coöperatieve vennootschap, een vzw of een andere bedrijfsstructuur zijn. Feitelijke verenigingen kunnen zich niet als energiegemeenschap aanmelden.
  • Een energiegemeenschap streeft naar ecologische, economische of sociale meerwaarde voor de leden of de omgeving. Winst maken is altijd onderschikt of zelfs niet van toepassing.
  • Er zijn 2 soorten energiegemeenschappen: de ‘energiegemeenschap van burgers’ en de ‘hernieuwbare-energiegemeenschap’. Ze hebben onderling gelijkenissen, maar ook verschillen.
  • Iedereen mag lid worden. Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen mogen deelnemen: burgers, (lokale) overheden en ook kmo’s tot grote ondernemingen.
  • Energiedelen in een energiegemeenschap is niet combineerbaar met andere vormen van energiedelen.

    Aanmelding bij KBO en VREG verplicht

    Elke nieuwe energiegemeenschap is verplicht om zich

    Aandachtspunten op financieel vlak

    • Voordeel op de ‘energiekost’. De energieprijs(opent in nieuw venster) op uw elektriciteitsfactuur bestaat uit drie belangrijke onderdelen: de energiekost, de nettarieven en de heffingen. Energiedelen laat toe om een voordeel te doen op de ‘energiekost’. De leden zullen nog steeds nettarieven en heffingen betalen voor de gedeelde energie.
    • Terugleveringsvergoeding voor ongebruikte stroom. Voor de hoeveelheid stroom die de leden/vennoten delen in de energiegemeenschap krijgen zij geen terugleveringsvergoeding van de energieleverancier. Voor elke kWh die niet gebruikt wordt (en dus naar de energieleverancier stroomt), zal het lid of vennoot ofwel een terugleveringsvergoeding ontvangen of kan de energiegemeenschap beslissen om alle overproductie van de energiegemeenschap (inclusief dat van de leden/vennoten) te verkopen via een terugleveringscontract met een leverancier.
    • Mogelijk extra kosten bij energieleverancier. De meeste leveranciers rekenen administratieve kosten aan of stellen andere voorwaarden bij energiedelen. De V-test(opent in nieuw venster) geeft een overzicht van de kosten per energieleverancier. Zeker ondernemingen en (lokale) overheden besteden hier best voldoende aandacht aan. Van leverancier veranderen is altijd mogelijk en eenvoudig.
    • Fiscaliteit afhankelijk van de situatie. Energiedelen heeft in principe geen impact op de belastingen van een particulier. Bij ondernemingen ligt dat anders. Energiedelen tussen werkgever en werknemers wordt in specifieke gevallen als een ‘voordeel van alle aard’ gezien en belast via het beroepsinkomen.

    Stappenplan energiedelen binnen een energiegemeenschap

    Dit stappenplan kan u helpen als u energie wilt delen binnen een energiegemeenschap.

    • Stap 1

      Eén van de activiteiten die een energiegemeenschap kan aanbieden is energiedelen: de energie die opgewekt wordt met collectieve energieproductie-installaties (zoals bijvoorbeeld zonnepanelen of windturbines) mogen de leden gratis gebruiken. Het is belangrijk dat u voor het starten zo goed mogelijk op de hoogte bent over de mogelijkheden, de voorwaarden en de regelgeving van energiedelen. Bekijk ook de rubriek ‘Meer info’ onderaan deze pagina.

    • Stap 2

      • Is de energiegemeenschap startensklaar?

        Voor het energiedelen kan beginnen, moet de energiegemeenschap correct opgericht zijn. In het afzonderlijke ‘stappenplan voor het oprichten van een energiegemeenschap’ leest u wat dat inhoudt.

      • Zijn de rechten voor de leden duidelijk?

        Iedereen heeft het recht op:

        • vrijheid om in en uit de energiegemeenschap te stappen
        • vrije keuze voor een energieleverancier
        • privacy en inzage in zijn persoonlijke data
        • duidelijke en begrijpbare communicatie vanuit de energiegemeenschap over o.a.
          • de activiteiten van de de energiegemeenschap
          • de deelname-mogelijkheden
          • hoe het lidmaatschap beëindigd kan worden
          • hoe de energiegemeenschap omgaat met veranderende omstandigheden
          • …

      • Zijn de plichten duidelijk voor wie energie wil delen?

        De leden van de energiegemeenschap hoeven niet per se allemaal energie te delen. Een energiegemeenschap organiseert meestal ook andere activiteiten.

        Wie wel deelneemt aan energiedelen, moet voldoen aan deze specifieke verplichtingen:

        • een individuele aansluiting op het distributienet en individuele digitale meter of AMR-meter hebben
          Bij alle deelnemers moeten energiegegevens uitgelezen worden, daarom is steeds een communicerende digitale meter of AMR-meter verplicht. Nog geen digitale meter? Vraag hem op tijd aan(opent in nieuw venster) bij uw netbeheerder.
        • een elektriciteitscontract bij een commerciële energieleverancier hebben
        • meetregime 3 aanvragen bij de energieleverancier
          Zo kan de digitale meter kwartierwaarden uitlezen. Bij gebruik van een AMR-meter is geen aanvraag nodig.
        • een overeenkomst afsluiten met de energiegemeenschap

        toestemming verlenen aan de beheerder van de energiegemeenschap voor de uitwisseling van data.

        Elk toegangspunt (EAN-code​​​​​​​) mag bij 1 energiegemeenschap energiedelen. Voor andere activiteiten die energiegemeenschappen aanbieden, mogen deelnemers bij meerdere energiegemeenschappen aansluiten.

    • Stap 3

      Als beheerder (in principe de vertegenwoordiger van de energiegemeenschap) kunt u een nieuwe energiegemeenschap aanmelden via het online klantenportaal van Fluvius ‘Start je aanmelding(opent in nieuw venster)’.
      Volg daarbij deze weg:

      • kies ‘Delen of verkopen van energie’
      • bij de vraag ‘Wil je energie verkopen of delen?’ kiest u ‘Delen’
      • controleer of aan elk element van de checklist is voldaan
      • bij de vraag ‘Welk type gemeenschap wil je melden?’ kiest u ‘Energiegemeenschap van burgers’ of ‘Hernieuwbare-energiegemeenschap’
      • geef het KBO-nummer/btw-nummer, naam en e-mailadres in
      • geef EAN-nummers in van de betrokkenen in
      • kies de rol van elke betrokkene: ‘afname’, ‘injectie’ of ‘afname en injectie’
      • geef per EAN-nummer het percentage van de verdeelsleutel in die afgesproken is tussen de deelnemers. De som is steeds gelijk aan 100%.
        Er wordt geen verdeelsleutel toegekend aan injectiepunten.
        De website van Fluvius geeft info over de vaste, relatieve of optimale vaste verdeelsleutel(opent in nieuw venster).
      • alle betrokkenen ontvangen een vraag voor toestemming van Fluvius, via e-mail of brief
      • het delen van energie kan starten van zodra alle deelnemers hun toestemming geven, of ten laatste 30 kalenderdagen na de registratie met de deelnemers die op dat moment aan alle voorwaarden voldoen.
      • Fluvius brengt u op de hoogte van de start van het energiedelen.
    • Stap 4
      • ​​​​​​Op mijn.Fluvius(opent in nieuw venster) kunt u uw verbruik, de gedeelde hoeveelheid groene stroom opvolgen.
      • De beheerder krijgt maandelijks een rapportage van de distributienetbeheerder over de gedeelde volumes.
      • Afhankelijk van de energieleveranciers krijgt u een (drie-)maandelijkse of jaarlijkse afrekening van de gedeelde hoeveelheid groene stroom.

    Assistentiehubs zorgen voor begeleiding

    Wie ondersteuning nodig heeft bij het opstarten van een energiegemeenschap of van activiteiten kan begeleiding aanvragen bij een assistentiehub(opent in nieuw venster) in zijn regio. De assistentiehubs ondersteunen bij energetische, technische, economische, juridische en organisatorische vragen.

    Andere vormen van energiedelen

    Naast energiedelen in een energiegemeenschap zijn er nog 3 andere vormen van energiedelen:​

    U mag aan 1 van de 4 vormen van energiedelen deelnemen, combineren is niet toegestaan.