Gedaan met laden. U bevindt zich op: Energiedelen in een appartementsgebouw of ander gemeenschappelijk gebouw

Energiedelen in een appartementsgebouw of ander gemeenschappelijk gebouw

‘Energiedelen in een gemeenschappelijk gebouw’ maakt het mogelijk om de zelfgeproduceerde groene energie te delen met de bewoners van een appartementsgebouw of de gebruikers van een ‘multifuntioneel’ gebouw.

Bij deze vorm van energiedelen mag de energie verkocht worden.

De eigenaar(s) en huurder(s) spreken onderling de prijs af. Gratis weggeven mag ook.

Waarom energiedelen in een gemeenschappelijk gebouw?

Energiedelen in een gemeenschappelijk gebouw kan veel voordelen hebben:

  • samen investeren in groene energie
  • minder afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen en van schommelende energieprijzen
  • investeren in een grotere gedeelde zonnepaneleninstallatie, die niet alleen de gemeenschappelijke delen van elektriciteit voorziet maar ook bewoners/gebruikers, is voordeliger dan investeren in kleinere individuele installaties met een eigen omvormer. Dit voordeel geldt ook voor bijvoorbeeld collectieve laadinfrastructuur, verwarming en ventilatie
  • de energiefactuur van de bewoners/gebruikers kan dalen
  • het gemeenschapsgevoel groeit
  • de energietransitie wordt inclusiever.

Ga steeds na of energiedelen uw project versterkt

Energiedelen is geen doel op zich, het is een middel om samen te investeren in meer groene energie.
Het aantal deelnemers en de keuze voor collectieve infrastructuur met slimme sturing (zonnepanelen, laadpalen, warmtepomp, ventilatie) op de meter van de gemene delen kunnen een grote invloed hebben op het resultaat. Of energiedelen ook in uw gemeenschappelijk gebouw voordelig kan zijn, weet u na een grondige analyse.

Veel varianten mogelijk

Mede-eigenaars delen energie in appartementsgebouw

Soraya, Liliane en Michel wonen in hetzelfde appartementsgebouw, elk in hun eigen appartement. Ze investeren samen in een zonnepaneleninstallatie. Soraya betaalt 60% van de investering, Liliane 30% en Michel 10%. De opgewekte energie zal ook volgens die aandelen verdeeld worden over de drie bewoners.

Een rekenvoorbeeld(opent in nieuw venster) van VREG toont het effect op hun energiefacturen.

VME deelt energie in appartementsgebouw

De VME investeert in zonnepanelen op een appartementsgebouw en verkoopt de zelfopgewekte stroom aan de mede-eigenaars en huurders. De VME verdient de investering terug door de zelfopgewekte stroom binnen het gebouw te verkopen en kan zo eventueel nog wat reserve opbouwen voor andere nuttige energierenovatiewerken.

Multifunctioneel gebouw deelt energie met gebruikers

De eigenaar van een multifunctioneel gebouw investeert in zonnepanelen en deelt de energie onder een vijftigtal bedrijven die in het gebouw gehuisvest zijn.

Interesse? Dit moet u eerst weten

  • Iedereen mag energie delen. Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen mogen deelnemen: burgers, organisaties, (lokale) overheden en ook kmo’s tot grote ondernemingen. Zolang dit niet de belangrijkste commerciële of professionele activiteit is én zolang het delen binnen het Vlaamse Gewest gebeurt.
  • Iedereen kan het initiatief nemen om energie te delen in een gemeenschappelijk gebouw: een huurder of een gebruiker, een mede-eigenaar of de VME.
  • Een gemeenschappelijk gebouw wordt gedefinieerd als een gebouw of complex van gebouwen met minstens twee eenheden, dat gemeenschappelijke aansluitingspunten op het distributienet heeft en waarbij de eenheden gemeenschappelijke voorzieningen delen.
  • De zonnepanelen worden meestal aangesloten op de gemeenschappelijke meter. De stroom wordt dus eerst gebruikt voor de gemeenschappelijke delen. Het overschot kan gedeeld worden.
  • Niet iedereen hoeft deel te nemen. Er zijn minstens twee deelnemers in het gebouw, dus minstens één aanbieder (bijvoorbeeld de gemeenschappelijke zonnepanelen op de gemeenschappelijke meter) en minstens één ontvanger (bijvoorbeeld een bewoner van een appartement).
  • Individuele aansluiting op het distributienet en individuele digitale meter of AMR-meter zijn verplicht. Bij alle deelnemers moeten energiegegevens uitgelezen worden, daarom is steeds een communicerende digitale meter of AMR-meter verplicht. Nog geen digitale meter? Vraag hem op tijd aan(opent in nieuw venster) bij uw netbeheerder.
  • Elke deelnemer heeft een contract voor elektriciteit bij een commerciële energieleverancier.
  • Energiedelen gebeurt per kwartier. Als de installatie meer energie produceert dan de gemeenschappelijke delen nodig hebben, kunnen de deelnemende mede-eigenaars en huurders binnen datzelfde kwartier gebruik maken van het overschot. Wat ongebruikt blijft, stroomt door naar de energieleverancier.
  • Energiedelen in een appartementsgebouw of ander gemeenschappelijk gebouw is niet combineerbaar met andere vormen van energiedelen.

    Aandachtspunten op financieel vlak

    • Voordeel op de ‘energiekost’. De energieprijs(opent in nieuw venster) op uw elektriciteitsfactuur bestaat uit drie belangrijke onderdelen: de energiekost, de nettarieven en de heffingen. Energiedelen laat toe om een voordeel te doen op de ‘energiekost’. Op de ontvangende individuele aansluiting worden nog steeds nettarieven en heffingen betaald voor de gedeelde energie.
    • Terugleveringsvergoeding voor ongebruikte stroom. Voor de hoeveelheid zelfopgewekte stroom die gebruikt wordt voor de gemeenschappelijke delen en de deelnemers, betaalt de energieleverancier geen terugleveringsvergoeding. Voor elke kWh die niet gebruikt wordt (en dus naar de energieleverancier verbonden aan de meter van de gemene delen stroomt), zal de beheerder van deze meter een terugleveringsvergoeding ontvangen via het terugleveringscontract.
    • Mogelijk extra kosten bij energieleverancier. Sommige leveranciers rekenen administratieve kosten aan of stellen andere voorwaarden bij energiedelen. Hou daar rekening mee bij het bepalen van het financiële voordeel. De V-test(opent in nieuw venster) geeft een overzicht van de kosten per energieleverancier. Van leverancier veranderen is altijd mogelijk en eenvoudig.
      Blijft het voordeel van energiedelen ondermaats, dan kan (eventueel tijdelijk) gekozen worden om zonnepanelen te plaatsen en te genieten van de terugleveringsvergoeding.
    • Bij kosteloos energiedelen is de btw-regeling niet van toepassing.

    Stappenplan energiedelen in een gemeenschappelijk gebouw

    • Stap 1

      Het is belangrijk dat u voor het starten zo goed mogelijk op de hoogte bent over de mogelijkheden, de voorwaarden en de regelgeving van energiedelen. Bekijk ook de rubriek ‘Meer info’ onderaan deze pagina.

      Energiedelen in een appartementsgebouw kàn interessant zijn, maar dat is het niet altijd. Een goede afweging is nodig. Het Kenniscentrum Vlaamse steden(opent in nieuw venster) biedt daarrond een studie en een aantal simulaties aan.

    • Stap 2

      Het is aangewezen om een uitgebreidere analyse uit te voeren rond de elektriciteitsvraag en potentiële investeringen. Overweeg ook om investeringen zoals bijvoorbeeld zonnepanelen, collectieve laadpalen, warmtepomp(boiler) en ventilatie met slimme sturing mee te nemen in de analyse.

      Ga na wie als beheerder de analyse en ontzorging van uw project kan opnemen. Dat kan de Vereniging van Mede-Eigenaars (VME) zijn, de eigenaar (indien er geen VME is) of een derde partij die groene stroom verkoopt aan de bewoners of gebruikers van het appartementsgebouw of multifunctionele gebouw. Omdat er heel wat expertise en dienstverlening bij komt kijken, gaat het bij voorkeur om een persoon of organisatie met relevante ervaring.

      Maak afspraken over de kostprijs voor het uitvoeren van deze diensten en neem ze mee op in de analyse.

    • Stap 3

      Voor een succesvolle samenwerking is het essentieel om afstemming te hebben tussen verschillende partijen. De beheerder kan het beste personen of organisaties bijeenbrengen om interesse te peilen en te inventariseren welke vragen en zorgen er spelen.

      Ter voorbereiding van de haalbaarheidsanalyse is het waardevol om volgende gegevens te verzamelen:

      • lijst van de mede-eigenaars of huurders
      • lijst van geïnteresseerde deelnemers
      • EAN-nummer van elke geïnteresseerde deelnemer
      • inschatting van de verbruiksgegevens van de geïnteresseerde deelnemers en de gemeenschappelijke delen (via mijn.fluvius(opent in nieuw venster) of jaarfacturen):
        • hoeveel kWh elektriciteit verbruikt de gemeenschappelijke delen en op welke tijdstippen
        • hoeveel kWh elektriciteit verbruiken ze en op welke tijdstippen
      • overzicht van vragen en bezorgdheden.
    • Stap 4

      Na de analyse van het aantal potentiële deelnemers en het (te verwachten) elektriciteitsverbruik, volgt een inschatting van het potentieel, de te verwachten elektriciteitsproductie, bijkomende kosten en opbrengsten om tot een afgewogen keuze te komen.

      Er wordt een antwoord gezocht op deze vragen:

      • Wat is het potentieel van de groene energieproductie? Kijk op de zonnekaart voor zonnepanelen?
      • Wat kost de installatie van de groene energieproductie?
      • Hoeveel vraagt de beheerder voor zijn diensten?
      • Welke administratieve kosten rekenen energieleveranciers aan? De V-test(opent in nieuw venster) geeft een overzicht van de kosten per energieleverancier.
      • Welke verdeelsleutel(opent in nieuw venster) wordt het best gekozen op basis van de situatie en investeringen?
    • Stap 5

      Op basis van de verzamelde informatie worden verschillende scenario’s uitgewerkt en vergeleken.

      Het is handig dat u naast het rapport ook een beknopte en heldere presentatie van de meest haalbare scenario’s maakt voor de potentiële deelnemers. Bereid u ook voor op het beantwoorden van bijkomende vragen en bezorgdheden die leven.

      Presenteer de scenario’s op de Algemene Vergadering (AV) die jaarlijks verplicht georganiseerd wordt of op een Buitengewone Algemene Vergadering die door mede-eigenaars aangevraagd wordt.

      De goedkeuring van een bepaald scenario is nodig om verdere stappen te zetten en beslissingen te nemen.

      Veelgestelde vragen over meerderheden voor beslissingen op Algemene Vergaderingen van de VME vindt u op de website Energiedelen Vlaanderen(opent in nieuw venster).

    • Stap 6

      Vraag voor elk van uw betrokken locaties moet u bij uw energieleverancier meetregime 3 aan, om de kwartierwaarden van de digitale meter uit te lezen. Vermeld daarbij dat u energie wilt delen.
      Bij gebruik van een AMR- meter moet u geen aanvraag doen.

    • Stap 7

      De beheerder moet zich aanmelden via het online klantenportaal van Fluvius ‘Start je aanmelding(opent in nieuw venster)’ en gaat daarna zo te werk:

      • Navigeer naar de toepassing ‘Energie delen of verkopen’ en kies daarna voor
        • ‘Energiedelen in één gebouw’ als de energie gratis gedeeld zal worden
        • Of ‘Verkopen in één gebouw’ als de energie verkocht zal worden
      • Vervolg de stappen en geef de betrokken EAN-nummers in.
      • Kies welk type verdeelsleutel er gebruikt zal worden tussen de verschillende deelnemers.
      • Als alle stappen doorlopen zijn, krijgen de deelnemers de toestemmingsvraag via e-mail (indien een e-mailadres gekend is bij Fluvius) of via brief. Het delen of verkopen van energie start nadat de deelnemers geantwoord hebben. Fluvius stuurt ter bevestiging een e-mail naar de beheerder.
    • Stap 8

      Op mijn.Fluvius(opent in nieuw venster) kunt u uw verbruik en de gedeelde hoeveelheid groene stroom opvolgen.

      Afhankelijk van de energieleveranciers krijgt u een (drie-)maandelijkse of jaarlijkse afrekening van de gedeelde hoeveelheid groene stroom.

    Andere vormen van energiedelen

    Naast energiedelen in een appartementsgebouw of ander gemeenschappelijk gebouw zijn er nog 3 andere vormen van energiedelen:

    U mag aan 1 van de 4 vormen van energiedelen deelnemen, combineren is niet toegestaan.

    Ook interessant voor appartementsgebouwen

    Heel wat appartementsgebouwen zijn op energetisch vlak verouderd en staan voor een grondige energetische renovatie.

    • Voor appartementsgebouwen met minstens 15 eenheden biedt de Vlaamse overheid tot eind 2025 financiële steun aan de Vereniging van Mede-Eigenaars (VME) bij het opstellen van een renovatiemasterplan​​.
    • Mede-eigenaars die hun appartementsgebouw met minder dan 15 eenheden energetisch willen opwaarderen, kunnen in het kader van de collectieve renovatiebegeleiding beroep doen op een BENOvatiecoach.
    • Gebouwen waarvoor sinds 11 maart 2021 een omgevingsvergunning voor nieuwbouw of ingrijpende renovatie is aangevraagd, zijn verplicht om laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen te installeren op hun parkeerterrein.

    Ook interessant voor niet-residentiële gebouwen

    • Tegen 30 juni 2025 zijn zonnepanelen verplicht op gebouwen waar de elektriciteitsafname hoger is dan 1 gigawattuur per jaar. Het zijn de eigenaars, erfpachters en opstalhouders van gebouwen met zo’n afnamepunt die onderworpen worden aan de verplichting. Voor overheidsgebouwen ligt de drempel op 250 megawattuur per jaar.
    • Bij de verkoop (en opstalrecht en erfpacht) en bij verhuur (afsluiten van een nieuw huurcontract) van niet-residentiële gebouweenheden is het ‘energieprestatiecertificaat voor een niet-residentiële eenheid’ (EPC NR) verplicht. Dit EPC geeft de energiezuinigheid weer van een gebouweenheid die gebruikt wordt als kantoor, school, winkel, ziekenhuis,… en toont hoeveel inspanningen nog nodig zijn om te renoveren tot een koolstofneutrale gebouweenheid.
    • Gebouwen waarvoor sinds 11 maart 2021 een omgevingsvergunning voor nieuwbouw of ingrijpende renovatie is aangevraagd, zijn verplicht om laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen te installeren op hun parkeerterrein.