Vereisten papieren en digitaal stembiljet
Zowel het papieren als het digitaal stembiljet moet aan bepaalde vormvereisten voldoen. Op de interactieve kaart op de pagina ‘Geldig stemmen’ zie je welke gemeenten op papier stemmen, en welke digitaal.
Papieren stembiljet
Gemeenten zonder stemcomputers gebruiken papieren stembiljetten waarop kiezers met een rood potlood hun stem uitbrengen. Het formaat en de kleur van de stembiljetten zijn vastgelegd bij Ministerieel Besluit.
De kleur van het stembiljet is afhankelijk van de verkiezingen:
- gemeenteraadsverkiezingen: wit
- provincieraadsverkiezingen: groen
- Tweetalig stembiljet voor de verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn (enkel in Drogenbos en Linkebeek): blauw.
Het formaat van alle stembiljetten moet in eenzelfde kieskring en voor eenzelfde verkiezing steeds identiek zijn. Ze worden eenzijdig bedrukt en krijgen het embleem in waterdruk.
De breedte van het stembiljet voor de verkiezingen bedraagt 10 cm voor twee lijsten, vermeerderd met 4 cm per extra lijst. Als er 3 lijsten opkomen, kan een afwijking tot 18 cm toegestaan worden voor de stembiljetten voor de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen.
De hoogte van het stembiljet voor de verkiezingen is afhankelijk van het aantal te verkiezen leden:
- 25 cm als het aantal te verkiezen leden minder dan 19 bedraagt
- 34 cm als het aantal te verkiezen leden 19 tot 25 bedraagt
- 50 cm als het aantal te verkiezen leden 26 tot 41 bedraagt
- 68 cm als het aantal te verkiezen leden meer dan 41 bedraagt.
Digitaal stembiljet
In gemeenten met stemcomputers brengt de kiezer hun stem uit door het computerscherm aan te raken. Op het startscherm van de stemcomputer ziet de kiezer de lijsten die in de kieskring bij de verkiezingen opkomen + een vak om blanco te stemmen. Als de kiezer een lijst aanduidt, ziet die na bevestiging van de keuze, de kandidaten die op deze lijst staan.
Weergave van de lijsten
De deelnemende lijsten zijn ingedeeld in een tabel volgens de volgnummers die zijn toegewezen tijdens de loting. In de breedte is de tabel ingedeeld in drie kolommen, in de hoogte staat het aantal rijen niet vast, maar is dat afhankelijk van het aantal deelnemende lijsten.
Weergave van de kandidaten binnen een lijst
De kandidaten verschijnen op het scherm in 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van het aantal kandidaten. De kandidaten worden als volgt op het scherm weergegeven:
- in 1 kolom: bij 1 tot 19 kandidaten
- in 2 kolommen: bij 20 tot 38 kandidaten. Bij oneven aantallen telt de eerste kolom een kandidaat meer.
- in 3 kolommen: bij 39 tot 55 kandidaten. Bij aantallen die niet deelbaar zijn door 3, telt de eerste of tweede kolom een kandidaat meer.
Op de afbeelding hieronder zie je een voorbeeld van een schermindeling van een digitaal stembiljet.
De stemcomputer drukt na de stemming van de kiezer een stembiljet uit dat volgende elementen bevat:
- stem van de kiezer in de vorm van een QR-code
- stem van de kiezer in tekst zodat de kiezer zijn stem kan nalezen.
Op het ogenblik dat de kiezer de QR-code scant aan de stembus, wordt de stem geregistreerd. Vervolgens steekt de kiezer het stembiljet in de stembus. Het stembureau kan dus op geen enkele wijze zien hoe de kiezer heeft gestemd.