Eerstelijnsondersteuning welzijn

Lokale besturen krijgen extra ondersteuning voor hun regierol in de samenwerkingsverbanden Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO), een samenwerkingsverband tussen (minimaal) de drie kernpartners met een decretale onthaalopdracht (OCMW, CAW en diensten maatschappelijk werk bij de ziekenfondsen) met als doel onderbescherming tegen te gaan en het verhogen van de toegankelijkheid naar de gepaste hulp- en dienstverlening.

Meer informatie over extra ondersteuning in het kader van GBO kan je hier vinden(opent in nieuw venster).

Zij vinden ook versterking van eerstelijnshulp bij persoonlijke en psychische problemen voor personen op de vlucht uit Oekraïne en hun directe sociale omgeving door de CAW’s, met name het versterken van specifieke eerstelijnshulp voor deze doelgroep en ondersteuning voor gastgezinnen en vrijwilligers in de opvang.

Meer informatie over eerstelijnsondersteuning welzijn kan je hier vinden(opent in nieuw venster).

Geestelijke gezondheidszorg

Er is het zorgaanbod door de centra voor geestelijke gezondheid (CGG’s) voor ontheemden voor diagnostiek en gespecialiseerde behandeling van ernstige psychische stoornissen. Dit zorgaanbod wordt zo nabij mogelijk georganiseerd.

Meer informatie vind je hier(opent in nieuw venster).

Jeugdhulp

Inzake jeugdhulp zijn een aantal maatregelen(opent in nieuw venster) beschikbaar:

• versterking van het aanbod van de samenwerkingsverbanden ‘1 Gezin, 1 Plan’ bij moeilijke opvoedingssituaties voor ontheemden
• pleegzorg en opvangmogelijkheden voor niet-begeleide minderjarigen
• specifieke ondersteuning van de niet-begeleide minderjarigen en voor pleeggezinnen bij psychische problemen

Kinderopvang

Meer informatie over kinderopvang kan je hier vinden(opent in nieuw venster).

Preventieve gezondheidszorg

De Vlaamse Overheid zet sinds de start van de crisis in maart 2022 heel wat middelen in om een preventief zorgaanbod aan de Oekraïense ontheemden te voorzien. Aanvankelijk verliep dit aanbod voornamelijk via de huisartsenkringen, Opgroeien, CLB’s en verschillende zorgpunten. Nadien werd het preventief zorgaanbod meer gecentraliseerd aangeboden via 4 mobiele teams in Vlaanderen en via een centraal zorgpunt in Brussel.

Intussen is de instroom aan nieuwe Oekraïense ontheemden sterk gedaald en zijn de ontheemden hoe langer hoe beter ingeburgerd geraakt in Vlaanderen. Om deze redenen wordt in 2024 het preventief zorgaanbod progressief verder afgebouwd. Dit betekent dat het bestaand mobiel team van het PIH (Provinciaal Instituut voor Hygiëne) van Antwerpen de vaccinatiesessies in afgeslankte vorm zal blijven aanbieden en zich hierbij in eerste instantie zal richten op de 3 nooddorpen in Vlaanderen.

Hiernaast wordt er gerekend op de partners in de reguliere zorgsector en daarbuiten om de Oekraïense ontheemden te blijven informeren en sensibiliseren rond het belang van een correcte vaccinatie en screening op tuberculose.

U vindt hier meer informatie over preventieve gezondheidszorg(opent in nieuw venster).

Uitbetaling Groeipakket

Lokale besturen krijgen ondersteuning bij het Agentschap Uitbetaling Groeipakket voor het garanderen van het recht op kinderbijslag voor de ontheemden.

Zij kunnen hier een stappenplan voor een aanvraag van het groeipakket in het Oekraïens en Russisch(opent in nieuw venster) vinden

Het eerste aanspreekpunt op casusniveau voor de lokale besturen zijn de partners (OCMW, CAW en Dienst Maatschappelijk Werk van het Ziekenfonds) in het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO), waar ook de lokale besturen zelf deel van uitmaken. Samen met de partners uit het GBO gaat het lokaal bestuur in een concrete casus na of het aanbod voldoende bereikbaar en toegankelijk is voor de persoon in kwestie.

Er werden reeds doorverwijzingsafspraken gemaakt met doorverwijzers zoals de begeleiders van het Agentschap Integratie en Inburgering. Voor het OCMW kan dat in het GBO-samenwerkingsverband.

Voor de preventieve gezondheidszorg maakt het lokaal bestuur afspraken met de huisartsenkring en de zorgraad van de eerstelijnszone. Eventueel kunnen extra maatregelen genomen worden om het aanbod bereikbaar en toegankelijk te maken door de oprichting van zorgpunten.

Meer informatie kan je hier raadplegen(opent in nieuw venster).

Lokale besturen kunnen hier kennismaken met de verschillende VAPH-ondersteuningsvormen via interactieve wegwijsbrochures(opent in nieuw venster).

De gemeente kan bijkomende initiatieven nemen om gastgezinnen, mensen op de vlucht uit Oekraïne, hulpverleners en vrijwilligers te ondersteunen in hun zorg voor welzijn en psychisch welbevinden.

U vindt hier meer specifieke informatie over op de website van:

• Vluchtelingenwerk(opent in nieuw venster);
• het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) voor vluchtelingen(opent in nieuw venster) en voor preventieve zorg(opent in nieuw venster);
• het Agentschap van Integratie en Inburgering(opent in nieuw venster).

Sinds de Russische invasie in Oekraïne kwamen al meer dan 1200 Oekraïense niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) aan in België. Het is zeer waarschijnlijk dat ook in uw gemeente Oekraïense NBMV verblijven. Al deze minderjarigen worden gemeld bij de dienst Voogdij (FOD Justitie), die in principe voor elke NBMV een voogd aanstelt. De voogd is de wettelijke vertegenwoordiger van de NBMV gedurende zijn/haar minderjarigheid in België. Omdat de dienst Voogdij kampt met een groot tekort aan voogden hebben veel Oekraïense NBMV echter geen voogd.

De dienst Voogdij geeft hierbij graag volgende aandachtspunten mee:

• Het is belangrijk om te weten welke minderjarigen in uw gemeente NBMV zijn. Ook minderjarigen die in familieverband in België toekwamen (maar niet vergezeld zijn van hun ouders of wettelijk voogd), kunnen een NBMV zijn. Meer informatie over welke minderjarigen als NBMV beschouwd worden vindt u op de website van de FOD Justitie(opent in nieuw venster).
• Indien er specifieke bezorgheden zijn over de situatie van een bepaalde NBMV, kan de dienst Voogdij toch (prioritair) een voogd aanstellen. Contacteer de dienst Voogdij in dergelijke gevallen om de situatie van de NBMV te bespreken.
  
  Voorbeelden van situaties waarin de dienst Voogdij toch een voogd kan aanstellen zijn:
  • Een NBMV die zelf zwanger is of een baby heeft
  • Een NBMV met ernstige psychologische problemen of kwetsbaarheden
  • Een NBMV die mogelijks slachtoffer van mensenhandel/mishandeling/misbruik is
  • …
• Het is niet mogelijk voor de dienst Voogdij om familieleden van de NBMV aan te wijzen als voogd. Deze procedure is meer complex en verloopt via het vredegerecht. Indien een familielid van een NBMV aangeeft dat hij/zij de voogdij over de minderjarige zou willen opnemen, kunt u dit melden aan de dienst Voogdij. Zij kunnen helpen om de procedure bij de rechtbank op te starten.
• In de periode dat een NBMV geen voogd heeft is het belangrijk dat de NBMV zo goed mogelijk ondersteund wordt door zijn/haar familie en eventueel door de OCMW-assistent/andere hulporganisaties in de gemeente. Toch kunnen er zich verschillende praktische problemen voordoen door het niet hebben van een wettelijk vertegenwoordiger. Dat kan gaan over zaken zoals de inschrijving op school, de uitbetaling van de gezinsbijslagen, het openen van een bankrekening, enzovoort. Indien u voor bepaalde praktische problemen geen oplossing vindt, kunt u contact opnemen met de dienst Voogdij. Zij zullen samen met u een oplossing zoeken.
• Het is voor de dienst Voogdij belangrijk om op de hoogte te zijn over de situatie waarin de NBMV zich begeeft. De dienst Voogdij vraagt daarom om hen op de hoogte te houden van veranderingen in de situatie van de NBMV in uw gemeente. Dergelijke veranderingen kunnen zijn:
  • De minderjarige keerde terug naar Oekraïne of verhuisde naar een ander land
  • De ouder(s) van de minderjarige kwam(en) toe in België
  • De minderjarige verhuisde
  • …

De dienst Voogdij schreef in 2022 een nieuw handboek voor voogden van niet-begeleide minderjarigen. In dit handboek kunt u zeer veel informatie vinden die nuttig is in de begeleiding van een NBMV. U kunt het handboek integraal terugvinden op de website van Justitie(opent in nieuw venster).

Indien u nog vragen heeft betreffende niet-begeleide minderjarigen, aarzel dan niet om contact op te nemen met de dienst Voogdij.

U kunt hen bereiken via het permanentienummer 078 15 43 24 of via het mailadres voogdij@just.fgov.be(opent in uw e-mail applicatie).