Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Ook een optionele conventionele terugkeer werkt als een ontbindende voorwaarde (cf. Hof van Cassatie, 14 oktober 2021). Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden. Wordt die wilsuiting gegeven, dan werkt ook dat beding als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking terug naar de schenker.

De vraag of in een specifieke situatie sprake is van een zakelijke subrogatie van rechtswege zoals ingevoerd door art. 3.10 BW, waarop de titularis van een zakelijk recht beroep kan doen om het tenietgaan van zijn zakelijk recht tegen te gaan, is een burgerrechtelijke vraag. Op fiscaal vlak speelt het geen rol of de zakelijke subrogatie bedongen werd of van rechtswege (art. 3.10 BW) plaatsvindt. In beide gevallen blijft de titel van de eigendomsverkrijging van het gesubrogeerde goed door de schenker de schenking zelf met daaraan gekoppeld de modaliteit van bedongen terugkeer.

Het standpunt is ook van toepassing in geval van zakelijke subrogatie van rechtswege voor schenkingen die plaatsvonden vóór 1 september 2021 (datum inwerkingtreding nieuw goederenrecht) (cf. Gent, 27 september 2022, 2021/AR/344).

Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Ook een optionele conventionele terugkeer werkt als een ontbindende voorwaarde (cf. Hof van Cassatie, 14 oktober 2021). Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden. Wordt die wilsuiting gegeven, dan werkt ook dat beding als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking terug naar de schenker.

De vraag of in een specifieke situatie sprake is van een zakelijke subrogatie van rechtswege zoals ingevoerd door art. 3.10 BW, waarop de titularis van een zakelijk recht beroep kan doen om het tenietgaan van zijn zakelijk recht tegen te gaan, is een burgerrechtelijke vraag. Op fiscaal vlak speelt het geen rol of de zakelijke subrogatie bedongen werd of van rechtswege (art. 3.10 BW) plaatsvindt. In beide gevallen blijft de titel van de eigendomsverkrijging van het gesubrogeerde goed door de schenker de schenking zelf met daaraan gekoppeld de modaliteit van bedongen terugkeer.

Het standpunt is, in zoverre het betrekking heeft op de zakelijke subrogatie van rechtswege, van toepassing op schenkingen die plaatsvinden vanaf 1 september 2021 (datum inwerkingtreding nieuw goederenrecht).

Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking met terugwerkende kracht terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Ook een optionele conventionele terugkeer werkt als een ontbindende voorwaarde (cf. Hof van Cassatie, 14 oktober 2021). Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden. Wordt die wilsuiting gegeven, dan werkt ook dat beding als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking met terugwerkende kracht terug naar de schenker.

De vraag of in een specifieke situatie sprake is van een zakelijke subrogatie van rechtswege zoals ingevoerd door art. 3.10 BW, waarop de titularis van een zakelijk recht beroep kan doen om het tenietgaan van zijn zakelijk recht tegen te gaan, is een burgerrechtelijke vraag. Op fiscaal vlak speelt het geen rol of de zakelijke subrogatie bedongen werd of van rechtswege (art. 3.10 BW) plaatsvindt. In beide gevallen blijft de titel van de eigendomsverkrijging van het gesubrogeerde goed door de schenker de schenking zelf met daaraan gekoppeld de modaliteit van bedongen terugkeer.

Het standpunt is, in zoverre het betrekking heeft op de zakelijke subrogatie van rechtswege, van toepassing op schenkingen die plaatsvinden vanaf 1 september 2021 (datum inwerkingtreding nieuw goederenrecht).

Art. 2.7.3.1.1. VCF

Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking met terugwerkende kracht terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Dit is niet het geval bij een optionele conventionele terugkeer. Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden.

Als de schenker zijn wil uit om het voorwerp van de schenking terug te nemen, behoort het geschonken goed niet tot de nalatenschap van de begiftigde maar doet er zich een conventionele overdracht voor tussen het vermogen van de schenker en het vermogen van de begiftigde.

In het geval van een optionele bedongen terugkeer is er geen sprake van de zuivere werking van een ontbindende voorwaarde. De schenking is gebeurd en wordt niet ongedaan gemaakt door het loutere feit dat de begiftigde komt te overlijden vóór de schenker.

Vermits de optionele terugkeer kan worden beschouwd als een last die aan de schenking was gekoppeld, wordt deze overdracht ontleed als een overdracht onder bezwarende titel.

De schenker krijgt immers een optie om het goed terug te nemen onder de opschortende voorwaarde van het vooroverlijden van de begiftigde. Als de opschortende voorwaarde wordt vervuld, kan de schenker zijn optie lichten waardoor er een nieuwe overdracht van het goed plaats vindt.

Was het voorwerp van de schenking een onroerend goed, dan is op de overdracht het verkooprecht verschuldigd. De situatie is vergelijkbaar met iemand die een goed verkoopt en aan de koper een optie geeft om het goed terug te kopen. Bij het lichten van die optie is er ook opnieuw verkooprecht verschuldigd.

Indien de opschortende voorwaarde die de optie doet ontstaan wordt vervuld, nl. door het vooroverlijden van de schenker, én de schenker zijn wil uit om de optie te lichten, moet er, indien het gaat om een onroerend goed, verplicht een verklaring ter registratie worden aangeboden waarin alle gegevens vermeld worden om de heffing van het verkooprecht mogelijk te maken.

De vraag of in een specifieke situatie sprake is van een zakelijke subrogatie van rechtswege zoals ingevoerd door art. 3.10 BW, waarop de titularis van een zakelijk recht beroep kan doen om het tenietgaan van zijn zakelijk recht tegen te gaan, is een burgerrechtelijke vraag.

Op fiscaal vlak speelt het geen rol of de zakelijke subrogatie bedongen werd of van rechtswege (art. 3.10 BW) plaatsvindt.

In beide gevallen blijft de titel van de eigendomsverkrijging van het gesubrogeerde goed door de schenker de schenking zelf met daaraan gekoppeld de modaliteit van bedongen terugkeer.

Wel moet het volgend onderscheid gemaakt worden (zowel voor bedongen zakelijke subrogatie als zakelijke subrogatie van rechtswege):

• Een niet-optioneel bedongen terugkeer naar de schenker werkt als een ontbindende voorwaarde. Een akte die de vervulling van een ontbindende voorwaarde vaststelt, is geen eigendomsoverdragende of aanwijzende akte. De akte die de terugkeer vaststelt, kan dan ook niet onderworpen worden aan een evenredige registratiebelasting.
• Bij een optioneel bedongen terugkeer van het gesubrogeerd goed is er geen sprake van zuivere werking van een ontbindende voorwaarde. Bij het lichten van de optie van terugkeer uit de schenker zijn wil om het geschonken goed terug te nemen. Er doet zich een conventionele overdracht ten bezwarende titel voor. Is het gesubrogeerd goed een roerend goed, dan is geen verkooprecht verschuldigd (geen belastbaar voorwerp van verkooprecht). Is het gesubrogeerd goed een onroerend goed, dan is het verkooprecht verschuldigd

Het standpunt is, in zoverre het betrekking heeft op de zakelijke subrogatie van rechtswege, van toepassing op schenkingen die plaatsvinden vanaf 1 september 2021 (datum inwerkingtreding nieuw goederenrecht)

Art. 2.7.3.1.1. VCF

Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking met terugwerkende kracht terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Dit is niet het geval bij een optionele conventionele terugkeer. Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden.

Als de schenker zijn wil uit om het voorwerp van de schenking terug te nemen, behoort het geschonken goed niet tot de nalatenschap van de begiftigde maar doet er zich een conventionele overdracht voor tussen het vermogen van de schenker en het vermogen van de begiftigde.

In het geval van een optionele bedongen terugkeer is er geen sprake van de zuivere werking van een ontbindende voorwaarde. De schenking is gebeurd en wordt niet ongedaan gemaakt door het loutere feit dat de begiftigde komt te overlijden vóór de schenker.

Vermits de optionele terugkeer kan worden beschouwd als een last die aan de schenking was gekoppeld, wordt deze overdracht ontleed als een overdracht onder bezwarende titel.

De schenker krijgt immers een optie om het goed terug te nemen onder de opschortende voorwaarde van het vooroverlijden van de begiftigde. Als de opschortende voorwaarde wordt vervuld, kan de schenker zijn optie lichten waardoor er een nieuwe overdracht van het goed plaats vindt.

Was het voorwerp van de schenking een onroerend goed, dan is op de overdracht het verkooprecht verschuldigd. De situatie is vergelijkbaar met iemand die een goed verkoopt en aan de koper een optie geeft om het goed terug te kopen. Bij het lichten van die optie is er ook opnieuw verkooprecht verschuldigd.

Indien de opschortende voorwaarde die de optie doet ontstaan wordt vervuld, nl. door het vooroverlijden van de schenker, én de schenker zijn wil uit om de optie te lichten, moet er, indien het gaat om een onroerend goed, verplicht een verklaring ter registratie worden aangeboden waarin alle gegevens vermeld worden om de heffing van het verkooprecht mogelijk te maken.

Art. 2.7.3.1.1. VCF

Een gewoon beding van terugkeer, dat voorziet dat het voorwerp van de schenking terugkeert naar de schenker indien de begiftigde vóór de schenker komt te overlijden, werkt als een ontbindende voorwaarde. Indien de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, keert het voorwerp van de schenking met terugwerkende kracht terug naar de schenker, zonder dat daarmee enige wilsuiting is gemoeid.

Dit is niet het geval bij een optionele conventionele terugkeer. Het vooroverlijden van de begiftigde opent voor de schenker een recht: de terugkeer al dan niet laten plaatsvinden. Er is dus een wilsuiting van de schenker vereist om de terugkeer te laten plaatsvinden.

Als de schenker zijn wil uit om het voorwerp van de schenking terug te nemen, behoort het geschonken goed niet tot de nalatenschap van de begiftigde maar doet er zich een conventionele overdracht voor tussen het vermogen van de schenker en het vermogen van de begiftigde.

In het geval van een optionele bedongen terugkeer is er geen sprake van de zuivere werking van een ontbindende voorwaarde. De schenking is gebeurd en wordt niet ongedaan gemaakt door het loutere feit dat de begiftigde komt te overlijden vóór de schenker.

Vermits de optionele terugkeer kan worden beschouwd als een last die aan de schenking was gekoppeld, wordt deze overdracht ontleed als een overdracht onder bezwarende titel.

De schenker krijgt immers een optie om het goed terug te nemen onder de opschortende voorwaarde van het vooroverlijden van de begiftigde. Als de opschortende voorwaarde wordt vervuld, kan de schenker zijn optie lichten waardoor er een nieuwe overdracht van het goed plaats vindt.

Was het voorwerp van de schenking een onroerend goed, dan is op de overdracht het verkooprecht verschuldigd. De situatie is vergelijkbaar met iemand die een goed verkoopt en hij geeft aan de koper een optie om het goed terug te kopen, dan is er bij het lichten van die optie ook opnieuw verkooprecht verschuldigd.

In het geval van dergelijke schenking van een onroerend goed moet volgens de heffingsregels bij het lichten van de optie en dus de vervulling van de opschortende voorwaarde, verplicht een verklaring ter registratie worden aangeboden waarin alle gegevens vermeld worden om de heffing van het verkooprecht mogelijk te maken.