De Vlaamse langetermijnrenovatiestrategie(PDF bestand opent in nieuw venster)

Eind 2019 keurde de Vlaamse Regering reeds een algemene Vlaamse Klimaatstrategie 2050(PDF bestand opent in nieuw venster) goed. Daarin is het streefdoel opgenomen om de broeikasgasemissies van de niet-ETS sectoren (dit omvat naast de gebouwen ook nog de sectoren mobiliteit, landbouw en niet-ETS industrie) te reduceren met 85% tegen 2050 (ten opzichte van 2005), met de ambitie om zo snel mogelijk na 2050 te evolueren naar volledige klimaatneutraliteit.

Deze langetermijnstrategie voor gebouwen is een verdere uitwerking van de algemene Vlaamse Klimaatstrategie 2050, specifiek gericht op het reduceren van het energiegebruik en de broeikasgasemissies naar aanleiding van de verwarming van de Vlaamse gebouwen. Dit omvat zowel de woongebouwen als de niet-woongebouwen (kantoren, scholen, ziekenhuizen,…). De strategie vormt een bijlage bij het Vlaamse Energie- en Klimaatplan 2021-30.

De Vlaamse Klimaatstrategie 2050 stelt voor de gebouwen een reductie van de broeikasgasemissies met meer dan 80% voorop ten opzichte van vandaag. Voor de woongebouwen komt dit neer op een reductie met bijna 75%, terwijl voor de niet-woongebouwen naar koolstofneutraliteit gestreefd wordt tegen 2050.

Langetermijndoelstelling tegen 2050 voor woongebouwen

Om de ambitieuze doelstellingen uit de Klimaatstrategie te realiseren moeten bestaande woongebouwen uiterlijk in 2050 een vergelijkbaar energieprestatieniveau halen als nieuwbouwwoningen met vergunningsaanvraag in 2015. Deze langetermijndoelstelling betekent dat tegen 2050 het gemiddelde EPC-kengetal wordt verlaagd met 75%. Op de gehanteerde EPC-schalen met energielabels (A tot F), komt dit overeen met het label A (EPC-energiescore 100). Op jaarbasis moeten we gemiddeld 3% van de bestaande woningen renoveren tot het A-label. De strategie legt een sterk accent op grondige renovaties op sleutelmomenten zoals aankoop van een woning, erfenis, huurderswissel,…. Maar ook buiten deze sleutelmomenten blijft het verhogen van de renovatiegraad een permanente noodzaak.

Voor bestaande woningen is renovatie van de gebouwschil duidelijk de eerste prioriteit, zodat de totale warmtevraag eerst wordt gereduceerd en de nieuwe verwarmingsinstallatie kan worden gedimensioneerd op de resterende warmtevraag en stelselmatig wordt verduurzaamd. Waar mogelijk zet Vlaanderen in op warmtenetten die gevoed worden door restwarmte of groene warmte die gecentraliseerd wordt geproduceerd.

Om de renovatiegraad te verhogen wordt tijdens deze legislatuur onder meer ingezet op volgende concrete maatregelen:

• We voeren Mijn VerbouwLening en Mijn VerbouwPremie in om grondige energetische renovaties te stimuleren.
• We gaan ervoor zorgen dat bij het asbestveilig maken van daken van woningen ook aandacht besteed wordt aan het plaatsen van dakisolatie met een asbestpremie.
• We hebben de sloop- en heropbouwpremie verlengd in 2020 voor 18 miljoen euro.

Renovatiepact

Doel

Het Renovatiepact leidt tot de uitwerking van coherent en evoluerend actieplan dat, in een korte-, halflange- en langetermijnperspectief, leidt tot een sterke verhoging van de renovatiegraad van ons Vlaams woningpatrimonium. De doel daarvan is om de energieprestatie van de woningen te optimaliseren tot het bijna-energieneutraal niveau.

Met de Vlaamse langetermijnrenovatiestrategie gebouwen streven we ernaar dat elk huis en appartement tegen 2050 even energiezuinig wordt als een energetisch performante nieuwbouwwoning. Door samenwerking met verschillende beleidsdomeinen en diverse stakeholders wordt sinds 2015 een instrumentenmix ontwikkeld en gebundeld in het Renovatiepact met als als doel meer en grondigere renovaties in Vlaanderen.

Co-creatie en draagvlak

De overheid faciliteert en ondersteunt deze transformatie maar alle belanghebbenden zullen hier mee hun schouders moeten onder zetten. Het Renovatiepact is een dynamische partnerorganisatie waarin middelen, informatie, activiteiten en competenties worden gedeeld ten behoeve van de realisatie van de gemeenschappelijke doelstelling.

Het beschikken over een coherent actieplan moet het ook mogelijk maken maximaal gebruik te maken van Europese, federale, gewestelijke en andere financieringsmiddelen die ter beschikking komen voor de ondersteuning van de energetische renovatie van ons woningenbestand.

Voor niet-residentiële gebouwen streeft Vlaanderen naar een koolstofneutraal gebouwenpark voor verwarming, sanitair warm water, koeling en verlichting tegen 2050, met een voorbeeldrol voor de overheid.

Voor de publieke kantoorgebouwen wordt voorgesteld om de voorbeeldrol waar te maken door al in 2045 te voldoen aan de langetermijndoelstelling van een koolstofneutraal gebouwenpark.

De semi-publieke gebouwen (scholen, gezondheid) en private gebouwen (kantoren, handel, horeca,…) krijgen tot 2050 om te voldoen aan de langetermijndoelstelling.

Om de renovatiegraad bij de niet-residentiële gebouwen te verhogen zet deze strategie onder meer concreet in op:

• de invoering van een verplicht EPC voor alle grote niet-residentiële gebouwen;
• een renovatieverplichting binnen 5 jaar na notariële overdracht van de volle eigendom, erfpacht of opstalrecht voor niet-residentiële gebouwen (gestart in 2022).

Bij de verdere uitwerking van deze strategie zal waar mogelijk ook ingezet worden op ontzorging van de gebouweigenaars en op het benutten van de mogelijkheden die de digitalisering bieden.

De langetermijndoelstelling tegen 2050 voor Vlaamse niet-residentiële gebouwen

Tegen 2050 moet de CO₂-uitstoot van alle gebouwen in Vlaanderen drastisch naar beneden. Dat is het doel van de Vlaamse langetermijnrenovatiestrategie voor gebouwen.

Voor niet-residentiële gebouwen spreken we over ‘koolstofneutraliteit’, als langetermijndoelstelling. Dat betekent dat ze geen CO₂ uitstoten en geen fossiele brandstoffen meer gebruiken.

De diepgaande renovatie van het gebouwenpark draagt in hoge mate bij tot de beleidsdoelstellingen voor de te realiseren energie- en klimaattransitie. Investeringen in een renovatieprogramma stimuleren daarnaast de Vlaamse economie, scheppen banen, verbeteren de gezondheid van de bevolking, dragen bij in de strijd tegen energiearmoede en versterken de energiebevoorradingszekerheid. De totale investeringen om alle bestaande gebouwen te renoveren tot de doelstelling 2050 worden geraamd op ruim 200 miljard euro (150 miljard euro voor woongebouwen en 57 miljard euro voor niet-woongebouwen). Deze investeringen zullen bijkomende stabiele en lokale jobs opleveren voor Vlaanderen.

Om al de voormelde doelstellingen effectief te realiseren en de renovatiegraad te verhogen, wordt de samenwerking met de bouwsector, financiële sector en energiesector verdergezet via een doorstart van het Renovatiepact met een verruiming van de scope van woningen naar de niet-residentiële gebouwen.