Tussen-n in samenstellingen (tussenklanken, tussenletters -e- en -en-)
Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee delen die beide ook zelfstandig kunnen voorkomen (keukentafel = keuken en tafel). Voor de tussenletters in afleidingen gelden andere regels.
Regel 1
VOORAF: Behoud de schrijfwijze van het linkerdeel van een samenstelling als dat zelf al op -en eindigt.
Er is dan geen tussenletter.
Regel 2
We schrijven tussen de twee delen van een samenstelling -e- of -en- als we op die plaats een extra klank (een toonloze /e/, zoals in de) horen.
Of we die tussenklank als -e- of -en- schrijven, hangt niet van de uitspraak of de betekenis af, maar van de onderstaande regels. Sommige samenstellingen komen zowel met als zonder tussenklank voor.
Regel 3 - Hoofdregel
HOOFDREGEL: Schrijf -en- als het linkerdeel een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en, maar niet op -es (toonloze /e/, zoals in de, + meervouds-s). Schrijf -e- in de andere gevallen.
Ga van de meest voorkomende vormvariant uit als het linkerdeel zowel met als zonder eind-e voorkomt.
Regel 3.1
UITZONDERING: Schrijf -e- in bijvoeglijke naamwoorden met als versterkend linkerdeel ape, bere, boorde, pikke, rete, reuze of steke.
Deze linkerdelen hebben als betekenis ‘heel erg’.
Regel 3.2
UITZONDERING: Schrijf -e- als de betekenis van de samenstellende delen nauwelijks of niet meer herkenbaar is (versteende samenstelling), of als het woord maar in schijn een samenstelling is (vermeende samenstelling).
Regel 3.3
UITZONDERING: Schrijf -e- in woorden met als linkerdeel hel, maan, zon, (onze)lievevrouw en (Onze-)Lieve-Vrouw, en in het woord Koninginnedag.
Het linkerdeel is in deze woorden uniek in de context.
Regel 3.4
UITZONDERING: Schrijf -en- als het linkerdeel een vrouwelijke persoonsnaam is die van een mannelijke persoonsnaam (met een meervoud op -en) is afgeleid door toevoeging van het achtervoegsel -e.
Regel 3.5
UITZONDERING: Behoud de oorspronkelijke spelling in samenstellingen met oude naamvalsvormen.