Metadata: Geregistreerde criminaliteit
Bron
Federale Politie, Algemene Directie van het Middelenbeheer en de Informatie, Directie van de politionele informatie en de ICT-middelen (DRI) voor de geregistreerde criminaliteit, Statbel voor bevolkingsaantallen, bewerking Statistiek Vlaanderen
Definities
Basis voor de geregistreerde criminaliteitsstatistieken is het proces-verbaal (PV) dat door de politie wordt opgesteld. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen een voltooid misdrijf of een poging. In PV’s worden strafrechterlijke inbreuken (misdaden, wanbedrijven en overtredingen) opgenomen, maar ook een aantal niet-strafbare feiten (zoals zelfmoord, familiale moeilijkheden, verloren voorwerpen, …). De totale criminaliteit is de som van alle geregistreerde feiten.
De geregistreerde feiten worden gegroepeerd in 42 hoofdcategorieën. Van deze 42 hoofdcategorieën worden hier enkel de 10 meest voorkomende gepubliceerd. In 2023 ging het om de 10 onderstaande categorieën waarbij telkens wordt aangegeven welke subcategorieën daarbij worden samengenomen:
- Diefstal en afpersing: diefstal in alle vormen, afpersing en moeskopperij
- Bedrog: witwassen, heling, oplichting, flessentrekkerij, …
- Beschadigen van eigendom: opzettelijke brandstichting, vernieling, vandalisme, …
- Misdrijven tegen de lichamelijke integriteit: moord, doodslag, marteling, intrafamiliaal geweld, …
- Drugs: bezit, gebruik, fabricatie, handel, …
- Informaticacriminaliteit: hacking, valsheid in informatica, sabotage, …
- Misdrijven tegen andere morele waarden en gevoelens: belaging, grafschennis, schending van de eer, nachtlawaai, …
- Vreemdelingenwetgeving: illegale transmigratie, schijnhuwelijk met beloning/dwang, mensensmokkel, mensenhandel, …
- Misdrijven tegen de openbare veiligheid: criminele organisatie, ontvluchting van gevangen, verberging, bedreigingen, …
- Jeugdbescherming: inbreuken op de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. Dit betreft verontrustende opvoedingssituaties (VOS), overtreding van de voorwaarden opgelegd door de jeugdrechter (huisarrest, omgaan met bepaalde jongere(n), verbod zich te begeven op een bepaalde plaats).
De criminaliteitsgraad is het totaal aantal geregistreerde criminele feiten ten opzichte van de bevolking, uitgedrukt per 100 inwoners. Daarvoor wordt de midjaarse bevolking gebruikt. Dat is het gemiddelde van de bevolking op 1 januari van jaar X en van jaar X+1. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het onderling vergelijken van gemeenten gebaseerd op het aantal geregistreerde misdrijven afgezet ten opzichte van de bevolking een delicate oefening is. Enerzijds omdat op dergelijke wijze elk misdrijf, ongeacht de ernst (bijvoorbeeld een moord versus een fietsdiefstal), evenveel gewicht krijgt in de berekening. Anderzijds kunnen steden en gemeenten sterk verschillen op tal van aspecten die een impact kunnen hebben op de geregistreerde criminaliteit. Zo zijn bijvoorbeeld de steden aantrekkingspolen voor werk, handel, onderwijs en toerisme. Het aantal personen (potentiële daders en slachtoffers) aanwezig op hun grondgebied is dagelijks veel hoger dan het aantal officieel ingeschreven inwoners. Al deze personen kunnen vanzelfsprekend ook slachtoffer worden van misdrijven en de dagelijkse toestroom van personen creëert op zijn beurt een aantrekkingskracht voor crimineel gedrag.
Bij de berekening van de criminaliteitscijfers werden de misdrijven geregistreerd in Brussels Airport wel meegeteld bij het totaal aantal misdrijven gepleegd in het Vlaamse Gewest, maar niet bij de berekening van de criminaliteitsgraad van de gemeente Zaventem.
Opmerkingen bij de kwaliteit
De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een administratieve politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van PV’s. Elk PV dient volgens interne politierichtlijnen binnen de 3 weken te worden afgewerkt en overgemaakt aan de ANG. Evoluties bij proactieve misdrijven hangen af van de focus van de politiediensten: hoe meer men ernaar zoekt, hoe meer feiten men vindt. Niet alle categorieën zijn daaraan onderhevig.
De cijfers omvatten de geregistreerde feiten die vastgesteld werden door de politiediensten (op het grondgebied België) en dus niet de totale gepleegde criminaliteit.
De schommelingen in de criminaliteitscijfers kunnen een weergave zijn van reële stijgingen of dalingen van bepaalde vormen van criminaliteit, maar kunnen ook sterk onderhevig zijn aan:
- de veranderingen in nomenclatuur over verscheidene jaren heen (vb. invoeren nieuwe criminaliteitsfenomenen zoals informatica-criminaliteit,...)
- de veranderingen in federaal en lokaal veiligheidsbeleid (prioriteitsstelling, pro-activiteit)
- de meldingsbereidheid van de bevolking
- de registratiebereidheid van de politiediensten
- het beleid van andere instanties (vb. verzekeringsmaatschappijen).
Referenties
Federale politie: Criminaliteitsstatistieken(opent in nieuw venster)