Metadata: Verkeersongevallen
Bron
Statbel
Definities
Verkeersongeval: een ongeval waarbij 2 of meer weggebruikers betrokken zijn, wordt beschouwd als 1 verkeersongeval. Enkel de verkeersongevallen die zich voordeden op de openbare weg en waarbij doden of gewonden vielen worden opgenomen in deze statistiek. Botsingen en ongevallen op privéterreinen of bij sportwedstrijden zijn dus niet opgenomen. Ongevallen met uitsluitend materiële schade worden sinds 1973 niet meer opgenomen.
Verkeersdoden: elke persoon die overleed ter plaatse of binnen 30 dagen na de datum van het ongeval.
Zwaargewonde verkeersslachtoffers: elke persoon die in een verkeersongeval gewond is geraakt en wiens toestand een opname van meer dan 24 uur in het ziekenhuis vereist.
Licht gewonde verkeersslachtoffers: elke persoon die in een verkeersongeval gewond is geraakt en op wie de hoedanigheid van ‘zwaargewonde’ of van ‘dodelijk gewonde’ niet van toepassing is.
De ongevallen en slachtoffers kunnen opgedeeld worden naar type weggebruiker:
Personenwagen: personenauto, auto voor dubbel gebruik, minibus, kampeerwagen.
Lichte vrachtwagen: lichte vrachtauto.
Vrachtwagen: vrachtwagen, trekker + aanhangwagen, trekker alleen.
Bus: autobus, autocar.
Bromfiets: bromfiets A (tweewielig), bromfiets B (tweewielig), bromfiets met 3 of 4 wielen.
Motorfiets: motorfiets niet meer dan 400 cc, motorfiets meer dan 400 cc.
Fiets: fiets.
Voetganger: gehandicapte in een rolstoel, voetganger die zijn (brom)fiets duwt, andere voetganger.
Overige: landbouwtractor, trolleybus, ruiter, bespannen voertuig, andere weggebruiker, onbekend, niet beschikbaar.
Bij de ratio’s op inwonersaantal wordt gewerkt met het gemiddeld aantal inwoners van jaar x: ((inwoners op 1 januari jaar x + inwoners op 1 januari jaar x+1) / 2)).
Opmerkingen bij de kwaliteit
In België, zoals in de meeste Europese landen, wordt de informatie over verkeersongevallen met lichamelijk letsel ingezameld door de politiediensten. Bij elk ongeval maken de politiediensten een proces-verbaal (PV) op, alsook een analyseformulier met daarop bijkomende informatie. Sinds 2003 worden deze formulieren automatisch opgesteld door een computerprogramma, na de registratie door de politie van het proces-verbaal van het ongeval. De verzamelde gegevens worden vervolgens doorgestuurd naar de Algemene Directie Statistiek van de FOD Economie (Statbel). Daar worden ze aangevuld, door toevoeging van de personen overleden binnen de 30 dagen, verkregen uit de PV’s van de parketten die niet in de databank van de politie opgenomen zijn. Vervolgens worden ze gevalideerd.
De gegevens over dodelijke slachtoffers zijn het meest betrouwbaar. Bij een dodelijk ongeval komen politie of parket zeer waarschijnlijk tussenbeide. De gegevens over lichtgewonden zijn waarschijnlijk onderschat, meer bepaald voor zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers). Belgisch en internationaal onderzoek raamt de graad van registratie door de politie voor dodelijke ongevallen op 90%; dit resultaat kent nog een verbetering dankzij de gegevens van de parketten. De registratiegraad ligt op 50% voor slachtoffers die in het ziekenhuis werden opgenomen. En voor zeer licht gewonde slachtoffers (slachtoffers die niet in het ziekenhuis werden opgenomen) ligt deze registratiegraad lager dan 20%.
De gegevens van 2005 tot 2017 werden door de politiediensten herzien. In juni 2018 werkte Statbel de gegevens van de verkeersongevallen bij. Tussen 2005 en 2017 was er een opvallend hoog aantal onbekenden voor enkele belangrijke variabelen (onder meer agglomeratie, toestand van de wegen, weersomstandigheden). In recentere jaren is dit probleem kleiner. De recentste publicatie is telkens geldig.
Belangrijk om weten is dat het hier gaat om een cijfer op basis van 1 kalenderjaar. Als er in dat jaar toevallig een zwaar ongeval was met vele slachtoffers, kan een gemeente al snel boven het Vlaams gemiddelde uitkomen. Dat is zeker het geval voor gemeenten met een klein aantal inwoners.