Metadata: Wateroverlast en overstroming van gebouwen en kwetsbare instellingen
Bron
Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Klimaatportaal Vlaanderen
Definities
Voor de bepaling van het huidig klimaat werd 1976-2005 als referentieperiode gebruikt.
Voor de toetsing van de overstromingscontouren aan het gebouwenbestand wordt verwezen naar de bronstudie ‘Vlaamse Milieumaatschappij (2019), Opmaak van een kaart met pluviale overstromingsgebieden Vlaanderen.’
Gebouwen betreffen alle hoofdgebouwen in het Vlaamse Gewest (onder meer woningen, winkels, bedrijfspanden en scholen) die een risico lopen op wateroverlast of overstroming.
Kwetsbare instellingen betreffen een deelverzameling van deze eerste groep gebouwen en omvatten enkel hoofdgebouwen voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen (kleine kinderen die nog niet kunnen zwemmen, ouderen die moeilijk snel te evacueren zijn) zoals instellingen voor kinderopvang, scholen, ziekenhuizen en verplegingsinstellingen.
Bij wateroverlast is de bron van het teveel aan water pluviaal, door korte maar erg hevige regenval. Bij een overstroming is de bron van het teveel aan water fluviaal, vanuit waterlopen die buiten hun oevers treden. In tegenstelling tot wateroverlast wat in nagenoeg alle gemeenten in het Vlaamse Gewest voor kan komen, is overstroming een meer lokaal gegeven bepaald door de ligging van waterlopen.
Wanneer alle huidig beschikbare klimaatmodelresultaten die relevant zijn voor Vlaanderen op een rij gezet worden, komt het hoog-impactscenario overeen met de bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval: 95% van die resultaten geven een lagere inschatting van klimaatverandering en 5% een nog hogere. Het gehanteerde hoog-impactscenario komt overeen met het internationaal gehanteerde RCP8.5 broeikasgasscenario. Dit betreft een business-as-usual-scenario inzake wereldwijde uitstoot en concentraties aan broeikasgassen, waarbij het huidige uitstootpad blijft aangehouden en de mens er niet in slaagt de komende decennia de weg naar een mondiale, koolstofarme economie in te slaan.
Opmerkingen bij de kwaliteit
Voor wateroverlast zijn cijfers voor alle gemeenten beschikbaar, voor overstroming enkel voor het huidig klimaat. Dit komt omdat niet alle gemeenten overstromingsgevoelig zijn (onder meer afhankelijk van het voorkomen van waterlopen) maar ook omdat voor 2050 nog geen Vlaanderen-dekkende kaarten beschikbaar zijn met betrekking tot overstroming.
Het hoog-impactscenario houdt rekening met een wereldwijd gemiddelde temperatuurstijging tussen de 3,2 en 5,4°C tegen 2100, ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. De werkelijke klimaatverandering zal ‘met hoge waarschijnlijkheid’ gelegen zijn tussen het huidige klimaat en wat het hoog-impactscenario aangeeft.
Wat uiteindelijk het effectieve klimaat zal zijn in 2050 en 2100 is sterk afhankelijk van de mondiale uitstoot aan broeikasgassen in de komende decennia. Inspanningen wereldwijd hebben hier een sterke invloed op. Maar het hoog-impactscenario – dat niet langer uit te sluiten is – biedt een goed referentiekader om Vlaanderen meer weerbaar en klimaatbestendig te maken in het licht van de mogelijke klimaatverandering.
Referenties
Vlaamse Milieumaatschappij (VMM): Klimaatportaal Vlaanderen