Verloren gezonde levensjaren door fijn stof

In 2022 gingen in het Vlaamse Gewest door de impact van fijn stof potentieel 151 gezonde levensjaren verloren per 10.000 persoonsjaren. Vertaald naar de impact op de volledige levensduur van de bevolking (gemiddelde levensverwachting is 82,6 jaar), betekent dat dat elke inwoner in het Vlaamse Gewest bij levenslange blootstelling aan de huidige verontreinigingsniveaus geconfronteerd wordt met 1,2 potentieel verloren gezonde levensjaren ( DALY (open definitie) ’s). Dat betekent dat de gemiddelde inwoner 15 maanden minder lang gezond blijft door blootstelling aan fijn stof.

Het aantal verloren gezonde levensjaren (DALY’s) door blootstelling aan fijn stof per 10.000 persoonsjaren daalde over de periode 2005-2022. Tussen 2015-2018 bleef de impact van fijn stof nagenoeg constant, om dan in 2019 en 2020 weer te dalen. In 2021 steeg het aantal DALY’s ten opzichte van 2020 met 7%. Dat aantal bleef in 2022 nagenoeg constant. Een verminderde uitstoot van (voorlopers van) luchtverontreinigende stoffen verklaart mogelijk de dalende trend tijdens de periode 2005-2022. Ook andere factoren, zoals gunstige meteorologische omstandigheden, kunnen een rol spelen.

Langetermijnblootstelling aan PM_2,5 (open definitie) verklaarde in 2022 ruim 97% van de totale gezondheidsimpact van fijn stof. Het merendeel komt door vroegtijdige sterfte, maar ook een verhoogd aantal patiënten met astma, diabetes en verhoogde bloeddruk speelt daarin een belangrijke rol. De impact door langetermijnblootstelling aan PM₁₀ (open definitie) maakte ongeveer 2% uit in 2022. Kortetermijnblootstelling heeft een veel lagere impact. De impact door kortetermijnblootstelling aan PM₁₀ en aan PM_2,5 maken samen minder dan 1% van de totale gezondheidsimpact van fijn stof uit.