Oppervlakte effectief natuurbeheer

In 2024 bedroeg de oppervlakte met effectief natuurbeheer in het Vlaamse Gewest 114.266 hectare (ha). Dat is een toename met 6.598 ha in vergelijking met 2023. Tussen 2011 en 2024 nam de oppervlakte met effectief natuurbeheer toe met 51.327 ha. De oppervlakte met effectief natuurbeheer (open definitie) omvat gebieden met een reservaatstatuut of gebieden waarvoor een goedgekeurd uitgebreid beheerplan bestaat.

Vanaf 2018 worden de verschillende types beheerplannen geïntegreerd tot één nieuw type, het natuurbeheerplan. Daarin worden 4 ambitieniveaus onderscheiden. In terreinen van type 1 staat het behoud van de aanwezige natuurkwaliteit voorop. Omdat hier geen specifiek natuurstreefbeeld tot doel gesteld wordt, is deze categorie niet meegenomen in de hier opgenomen cijfers over oppervlakte met effectief natuurbeheer. In terreinen van het type 2, 3 en 4 wordt een hogere natuurkwaliteit nagestreefd. Deze categorieën zijn wel opgenomen in de cijfers.

Aanvragen voor nieuwe gebieden of hernieuwing van afgelopen erkenningen en bosbeheerplannen ingediend na 27 oktober 2017, worden stelselmatig omgezet naar het nieuwe type natuurbeheerplan. Dit maakt dat er eind 2024 geen gebieden met het statuut van Vlaams natuurreservaat, natuurdomein met een goedgekeurd beheerplan, erkend natuurreservaat of bosreservaat meer zijn. De oppervlakte met effectief natuurbeheer nam in 2024 daardoor fors toe bij de gebieden met een natuurbeheerplan type 4 (+ 14.874 ha), type 3 (+ 1.869 ha) en type 2 (+ 27.050 ha).

De oppervlakte van natuur onder protocol (militaire domeinen en waterlopen 1ste categorie) (- 3.533 ha), domeinbos met uitgebreid bosbeheerplan (- 6.964 ha), bos in eigendom van derden met uitgebreid bosbeheerplan (- 21.005 ha), park van derden of in eigendom van de Vlaamse overheid met goedgekeurd beheerplan (respectievelijk -109 ha en -145 ha) nam af, vooral door de omzetting ervan naar de nieuwe natuurbeheerplannen type 2, 3 en 4.