Doelgroepwerknemers in sociale economie

Eind 2022 waren 29.402 doelgroepwerknemers tewerkgesteld in de sociale economie in het Vlaamse Gewest. Dat komt overeen met bijna 1% van de totale werkende bevolking. Het gaat om werknemers die moeilijk een plaats vinden op de reguliere arbeidsmarkt.

De sociale economie omvat verschillende werkvormen. Sinds 1 januari 2019 gaat het om de collectieve maatwerkbedrijven en –afdelingen (CMW) en de initiatieven lokale diensteneconomie (LDE). Vanaf april 2021 werd arbeidszorg omgevormd tot arbeidsmatige activiteiten (AMA). De maatwerkbedrijven omvatten de vroegere sociale werkplaatsen en de beschutte werkplaatsen, de maatwerkafdelingen vervangen de vroegere invoegbedrijven.

In 2022 waren er 138 erkende maatwerkbedrijven en -afdelingen, 147 lokale diensteneconomie initiatieven en 53 initiatieven of samenwerkingsverbanden in de arbeidsmatige activiteiten. De daling van het aantal erkende ondernemingen wordt in hoofdzaak veroorzaakt door fusies van bedrijven.

Het merendeel van de doelgroepwerknemers (83%) werkt in de collectieve maatwerkbedrijven en -afdelingen. In 2022 ging het om 24.339 personen. Dat zijn er 1% meer dan in 2021. Daarnaast waren in 2022 2.558 doelgroepwerknemers aan het werk in de lokale diensteneconomie. Dat aantal steeg met 2% in vergelijking met 2021. Ten slotte waren er in 2022 ook 2.505 doelgroepwerknemers actief in de arbeidsmatige activiteiten. Door de omvorming van arbeidszorg naar arbeidsmatige activiteiten (met een andere manier van registreren) in april 2021 is voor deze werkvorm voorzichtigheid geboden bij het maken van een vergelijking met de situatie in 2021.

Bij het totaal van de doelgroepwerknemers in de sociale economie waren mannen in 2022 in de meerderheid (65%). Bij de lokale diensteneconomie lag het mannelijk overwicht nog iets hoger (70%), bij de arbeidsmatige activiteiten iets lager (61%).

29% van de doelgroepwerknemers in de sociale economie was in 2022 tussen 15 en 34 jaar. 35% was tussen 35 en 49 jaar, 36% tussen 50 en 64 jaar en 1% 65 jaar of ouder. De arbeidsmatige activiteiten en het collectief maatwerk vertonen een gelijkaardige structuur in leeftijdsverdeling als de algemene cijfers. Bij de lokale diensteneconomie zijn er iets meer oudere werknemers actief. Deze leeftijdsverdeling is vergelijkbaar met de leeftijdsverdeling van 2021.

Van de doelgroepwerknemers binnen de sociale economie was in 2022 bijna de helft aan het werk in de provincies Antwerpen en West-Vlaanderen (respectievelijk 25% en 24%). De aandelen van de overige provincies liggen lager.

Bij opdeling naar de verschillende maatregelen is bij het collectief maatwerk een gelijkaardig beeld te zien. Dat is niet zo bij de lokale diensteneconomie initiatieven. Daar was in 2022 32% van de doelgroepwerknemers aan het werk in de provincie Antwerpen en 24% in Limburg.