Waterproblemen in landelijke gebieden oplossen en zo een sterkere landbouw, duurzame watervoorraad, goede waterkwaliteit en sterker landschap creëren.
Open Ruimte Platform
Het Open Ruimte Platform verenigt de expertise en creativiteit van diverse actoren en sectoren in Vlaanderen rond open ruimte.
Programma's
Subsidie voor bedrijven die duurzaam watergebruik in hun bedrijfsvoering opnemen om zich beter te wapenen tegen droogte en waterschaarste.
Ontharden zorgt voor meer ruimte voor natuur en voedselproductie, minder wateroverlast, koelere steden, grotere biodiversiteit, gezondere lucht …
Via lokale, concrete projecten de kwaliteit van de bodem verbeteren en een goede bodemzorg stimuleren en integreren in het beleid.
Groenblauwe buitenruimtes in een woon- en werkomgeving die zorgen voor zintuiglijke rust, geborgenheid, afzondering, beschutting en een buurtgevoel.
Erkenning die leidt tot de versterking van de identiteit en kwaliteit van het landschap, en zelfs tot internationale uitstraling.
Strategieën om op duurzame en innovatieve wijze hernieuwbare energie te integreren in het landschap en inzicht te krijgen in deze wisselwerking.
Openruimtegebied waar lokale partners openruimte-uitdagingen aanpakken zoals voedselproductie- en verkoop, meer biodiversiteit, klimaatmaatregelen …
Landbouwontwikkeling maximaal kansen geven door leegkomende hoeves agrarisch opnieuw te ontwikkelen.
Het belang van de open ruimte
De open ruimte is van levensbelang. Ze is niet alleen broodnodig voor onze voedselproductie en biodiversiteit, maar verzacht ook de effecten van klimaatverandering. Zo buffert ze het tekort of teveel aan water en is ze onmisbaar voor de productie van hernieuwbare energie. De open ruimte is essentieel voor onze gezondheid, doordat we er rust, ontspanning en beleving vinden.
We moeten daarom dringend de resterende open ruimte versterken en de kwaliteit en de samenhang ervan verhogen.
Waarom dit platform?
Het Open Ruimte Platform wil de realisatie van de openruimtedoelstellingen versnellen door de krachten te bundelen en vernieuwende praktijken en realisaties te stimuleren, te versnellen en op te schalen. Complexe ruimtelijke thema’s zoals water, landbouw, verstedelijking en klimaatverandering kunnen en moeten niet alleen door de overheid of door afgebakende sectoren aangepakt worden, maar vergen een samenwerking tussen beleidsniveaus, sectoren en maatschappelijke organisaties. Uitvoeringen op terrein gebeuren door lokale initiatieven.
Werking van het platform
Het Open Ruimte Platform bundelt kennis, brengt vernieuwende praktijken in beeld en koppelt die aan beleidsdoelen via een gezamenlijk leertraject. Het ondersteunt de aanpak van programma’s, brengt daarbij kennisuitwisseling en -opbouw tot stand en staat in voor doorwerking in de praktijk.
Concreet werkt het met verschillende programma’s die elk met een specifieke insteek de realisaties op het terrein een boost moeten geven. Momenteel lopen volgende programma’s: ‘Water+Land+Schap’, ‘Proeftuinen Droogte’, ‘Vlaanderen Breekt Uit!’, ‘Landschapsparken’, Voedsellandschap’, ‘Luwte-Oases’, ‘Grondzaken’.
Het Open Ruimte Platform heeft per programma een diverse samenstelling op maat van de focus van dat uitvoeringsprogramma. Als geheel komt het elk halfjaar samen.
Netwerk Open Ruimte Platform
Het Open Ruimte Platform verenigt sinds 2013 de expertise en creativiteit van diverse actoren en sectoren in Vlaanderen rond open ruimte. Het startte als een initiatief van de Vlaamse Landmaatschappij, het Departement Omgeving, de Vlaamse Milieumaatschappij, de Vereniging van de Vlaamse Provincies en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Vandaag is het een nog steeds groeiende groep van meer dan 35 organisaties, met o.a.:
- beleids- en terreinexperten van de Vlaamse beleidsdomeinen Omgeving en Landbouw, Welzijn en Volksgezondheid, Economie, Wetenschap en Innovatie, Kanselarij en Bestuur
- belanghebbende middenveldorganisaties
- academische experten
- vernieuwende lokale coalities
Nieuws
Het Open Ruimte Platform is in beweging! Op deze pagina vindt u verslagen van bijeenkomsten en informatie over de realisaties.
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) heeft in samenwerking met het Agentschap Landbouw en Zeevisserij (L&V) een landbouwbegeleidingsproject opgestart. Dit project, gefinancierd door beide organisaties, richt zich op het versterken van de samenwerking met landbouwers en het verbeteren van landbouwpraktijken in de verschillende Water+Land+Schapsgebieden. In het eerste deel van de opdracht worden in 27 verschillende WLS-coalities landbouwbegeleiders aangesteld. De begeleiders hebben als taak om landbouwers intensiever te betrekken bij diverse projecten, draagvlak te creëren voor nieuwe maatregelen en hen te ondersteunen bij de implementatie hiervan. Het doel is om landbouwers te helpen bij het omarmen en uitvoeren van innovatieve en duurzame landbouwmethoden, zoals stuwen, peilgestuurde drainage, koolstofopbouw, niet-kerende bodembewerking en alternatieve teelten. Daarnaast vragen we hen maatregelpakketten op te maken op basis van specifieke gebiedskenmerken. Het tweede deel van de opdracht draait om het opzetten van een lerend netwerk. Dit netwerk zal de opgedane ervaringen van de landbouwbegeleiders verzamelen. Het lerend netwerk zal zo inzicht verwerven in de bereidheid van landbouwers om nieuwe maatregelen te omarmen, evenals in de economische en ecologische impact van deze maatregelen. Het netwerk zal ook obstakels en succesfactoren in kaart brengen die resulteren in waardevolle beleidsaanbevelingen. Een stuurgroep bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende Vlaamse administraties zal het lerend netwerk aansturen. Ook zal het netwerk een klankbordgroep bestaande uit terreinexperts en specialisten landbouwmaatregelen in het leven roepen. Er wordt hierbij een link gelegd met andere initiatieven rond landbouwbegeleiding, zoals B3W. De begeleidingsopdracht bevindt zich momenteel in de opstartfase. De landbouwbegeleiders worden aangesteld en hebben tot eind 2025 om hun opdrachten uit te voeren. De laatste bijeenkomst van het lerend netwerk staat gepland voor het voorjaar van 2026. Voor meer informatie over deze landbouwbegeleidingsopdracht kunt u contact opnemen met Nicolas Boey ( Nicolas.Boey@vlm.be ).
De voorbije vijf jaar werkte de VLM samen met landbouwers en andere overheden op het terrein aan Waterlandschap. Lokale gebiedscoalities gingen aan de slag om droogte en wateroverlast aan te pakken. Na vijf jaar zinvol werk, was het tijd voor een eerste symposium.
Het Open Ruimte Platform blies op zes december tien kaarsen uit. Wat begon als een offensief voor de open ruimte groeide uit tot een golf van samenwerkingen en projecten in de open ruimte. Bijna tweehonderd enthousiaste ambtenaren, gedreven werknemers en vrijwilligers van kleine en grote organisaties en kennisinstellingen verzamelden in het provinciehuis van Vlaams-Brabant om dit te vieren. Aan de hand van tien inspirerende verhalen uit het boek Open Ruimte Coalities werden successen en toekomstige ambities verkend. Tips en netwerken werden gedeeld om aan de slag te gaan met lokale coalities rond de uitdagingen in de open ruimte. Keynotes Lieven De Stoppeleire (Landbouwer) en Eva Pfannes (Ooze Architects) benadrukten elk vanuit hun praktijk de nood aan openheid en samenwerking. Het afsluitend panel bevestigde de meerwaarde van het Open Ruimte Platform.
Bibliotheek
Al doende bouwt het Open Ruimte Platform ervaring en kennis op. In de bibliotheek delen we deze als inspiratie.