Stap 3 - Overweeg een warmtepomp of warmtenet

Algemeen

• Een energiedeskundige type A(opent in nieuw venster) kan een energieprestatiecertificaat (EPC) van uw woning maken. Ook als u niet gaat verkopen of verhuren, kan zo’n EPC nuttig zijn. Uw woning krijgt een energiescore en een label van A+ (uitstekend) tot F (ondermaats). De aanbevelingen bij uw EPC vormen het ideale startpunt naar een energiezuinige woning.
• Voor gratis begeleiding kunt u terecht bij het Energiehuis voor uw gemeente(opent in nieuw venster), maar ook bij een BENOvatiecoach,(opent in nieuw venster) een bouwprofessional of een architect via de Orde van Architecten of via Netwerk Architecten Vlaanderen.

Duurzaam verwarmen

• Met de gebruiksvriendelijke tool ‘Warmtepompklaar?’ kunt u in enkele stappen achterhalen of uw woning duurzaam verwarmd kan worden met een warmtepomp of eerst nog extra isolatie nodig heeft.
• Overweegt u de aankoop van een warmtepomp, biomassaketel of zonneboiler? Laat u dan bijstaan door een vakman met een certificaat van bekwaamheid. Op de website van RESCert vindt u het overzicht en de contactgegevens van alle gecertificeerde installateurs per systeem.
• Voor advies over duurzaam wonen en bouwen kunt u terecht bij de Provinciale Steunpunten Duurzaam Wonen en Bouwen.
  • Antwerpen - Kamp C(opent in nieuw venster)
  • Limburg - Steunpunt Dubo Limburg (opent in nieuw venster)
  • Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen Oost-Vlaanderen(opent in nieuw venster)
  • Vlaams Brabant - Steunpunt Dubo Vlaams-Brabant(opent in nieuw venster)
  • West-Vlaanderen - Acasus(opent in nieuw venster)

Voor het verwarmen van een huis ligt het rendement van een elektriciteitscentrale veel lager dan het rendement van een verwarmingsketel in een huis. Het rendement van een elektrische automotor daarentegen is beter dan dat van een diesel- of benzinemotor.

Elektrische verwarming heeft dus een lagere energie-efficiëntie dan alternatieven, terwijl een elektrisch voertuig juist een hogere energie-efficiëntie heeft ten opzichte van de alternatieven.

Elektrisch verwarmen

• In een elektriciteitscentrale wordt warmte opgewekt, en omgezet in elektriciteit. Het gemiddelde rendement van een elektriciteitscentrale is maar 40%, omdat er bij de omzetting van warmte (zowel bij gasverbranding als bij kernreactie) naar elektriciteit in de centrale veel warmte verloren gaat, terwijl we net warmte nodig hebben.
• Als hetzelfde aardgas uit de elektriciteitscentrale rechtstreeks in een verwarmingsketel in een huis verbrand wordt, gaat er veel minder warmte verloren en is het rendement gemakkelijk 80%.

Als u uw huis verwarmt met elektriciteit die opgewekt wordt in een elektriciteitscentrale, dan zorgt de tussenstap van warmte naar elektriciteit in de centrale voor veel verlies, waardoor elektrisch verwarmen niet efficiënt is.

Er is een uitzondering: een elektrische warmtepomp is een energie-efficiënt verwarmingstoestel, omdat de warmtepomp het grootste deel van de nodige warmte uit de omgeving haalt (uit lucht-, water- of grondwarmte) en maar een klein deel aan elektriciteit nodig heeft om die warmte ‘op te pompen’ naar een hogere temperatuur.

Elektrisch rijden

• In een auto met een diesel- of benzinemotor zorgt de verbranding in de motor ervoor dat de auto beweegt. Een diesel- of benzinemotor heeft een laag rendement van ongeveer 30%, opnieuw omdat bij de omzetting van warmte (verbranden van diesel of benzine) naar beweging van de auto veel warmte verloren gaat.
• Het rendement van een elektrische automotor is daarentegen zeer hoog. Het rendement van een elektriciteitscentrale is met 40% hoger dan het rendement van een diesel- of benzinemotor. Elektrische voertuigen kunnen bij het remmen bovendien energie recupereren en opnieuw opslaan in de batterij voor later gebruik (hybride wagens kunnen dit ook). Dat verbetert het rendement nog.

Het is efficiënter om eerst elektriciteit op te wekken in een centrale en daar een auto mee aan te drijven, in plaats van de brandstof (diesel of benzine) rechtstreeks in de motor te verbranden.

En de CO₂-uitstoot?

Bij de verbranding van fossiele brandstoffen (gas, benzine, diesel) stoten we CO₂ uit. Groene stroom (dus elektriciteit uit zon, wind) is koolstofneutraal.

Slechts een deel van onze totale elektriciteitsproductie bestaat momenteel uit groene stroom. Dat is onvoldoende om met het totale voertuigenpark over te schakelen op groene elektriciteit. Ook om die reden beperken we beter het elektriciteitsverbruik voor verwarming.

Een elektrische wagen stoot nog steeds CO₂ uit, maar minder dankzij de betere efficiëntie ten opzichte van een diesel-of benzinewagen. Bovendien, als we de elektrische wagen opladen met lokaal opgewekte zonne-energie of windenergie, vermindert de CO₂-uitstoot verder.

Voor meer informatie over de milieu-impact van elektrische wagens, zie: Milieuvriendelijke voertuigen.

Vlaanderen bouwt mee aan een klimaatneutraal Europa tegen 2050.

De geplande uitstap uit fossiele brandstoffen in Vlaanderen ziet er als volgt uit, voor zowel woongebouwen als niet-residentiële gebouwen:

• Sinds 2021 is er een verbod op het aansluiten op het aardgasnet voor grote bouwprojecten (zowel voor woongebouwen als voor niet-residentiële gebouwen).
• Sinds 2022 is de plaatsing van een stookolieketel niet meer toegestaan bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovatie. Bij bestaande gebouwen mag een stookolieketel plaatsen niet meer als er een aardgasaansluiting beschikbaar is in de straat.
• Sinds 1 juli 2022 wordt de werkelijke aansluitkost aangerekend voor een gasaansluiting bij nieuwbouw, in plaats van de begrensde kost dat komt op 1.200 tot 1400 euro, in plaats van 250 euro). Dat maakt de aansluiting op alternatieven aantrekkelijker.
• Vanaf 2023 legt de EPB-regelgeving een hoger aandeel aan hernieuwbare energie op bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties en is verwarming op lage watertemperatuur verplicht bij nieuwbouw (voor omgevingsvergunningsaanvragen vanaf 2023).
• Vanaf 2023 is voor nieuwbouw geen aardgasaansluiting meer toegestaan in nieuwbouwprojecten en verkavelingen vanaf 5 eenheden (voor omgevingsvergunningen vanaf 2023).
• Vanaf 2025 zal voor elke nieuwe aardgasaansluiting de werkelijke aansluitkost aangerekend worden, in plaats van de begrensde kost.
• Vanaf 2025, wordt een aardgasaansluiting algemeen verboden bij nieuwbouw (voor omgevingsvergunningen vanaf 2025).

Regelgeving: Energiedecreet artikel 4.1.16/1(opent in nieuw venster) en artikel 4.1.16/2(opent in nieuw venster) (aardgasaansluiting) en Energiedecreet artikel 3(opent in nieuw venster) (verbod plaatsing stookolieketels).