Lokale besturen en publieke laadinfrastructuur

Voor de timing van de uitrol dient een onderscheid gemaakt te worden tussen ‘normale’ (AC) en ‘snelle’ (DC) laadpunten.

• Voor de ‘normale’ laadpunten heeft de Vlaamse overheid recent twee CPOs geselecteerd. Op 1 september 2022 is het e-loket voor aanvragen voor Paal volgt Wagen (burgers, ondernemingen, organisaties, …) en voor strategische normale laadpunten gelanceerd worden. Vanaf dat moment zijn aanvragen mogelijk. De geselecteerde CPOs zullen vanaf dan ook beginnen met de plaatsing van de aangevraagde laadpunten.
• Voor de ‘snelle’ laadpunten is de Vlaamse overheid nog bezig met de organisatie van de plaatsingsprocedure. Hiervoor moeten nog één of meerdere CPOs geselecteerd worden. Nadien worden batches van meerdere snellaadlocaties in de markt gezet, waarbij telkens één CPO wordt geselecteerd. Om deze batches samen te stellen, kunnen wegbeheerders al vroegtijdig beginnen met het aanleveren van potentiële locaties. Dit kan via het e-loket voor lokale overheden vanaf 1 september.

Voor de uitrol van publieke laadinfrastructuur wordt Vlaanderen geografisch ingedeeld in clusters van vervoerregio’s. Per cluster van vervoerregio’s werd één Charge Point Operator (CPO) geselecteerd:

Er zijn 2 types termijnen die we van elkaar moeten onderscheiden: de plaatsings- en de exploitatietermijn.

• De plaatsingstermijn is de periode waarbinnen laadpalen geleverd en geïnstalleerd worden door de CPO’s. Deze termijn bedraagt 2 jaar en is eenmalig verlengbaar met 1 jaar.
• De exploitatietermijn is de periode waarbinnen de CPO’s de laadpalen beheren, onderhouden en exploiteren. Deze periode bedraagt 12 jaar en is eenmalig verlengbaar met 1 jaar.

In principe is er geen financiële impact voor de steden en gemeenten. De CPO’s zullen de kosten voor de installatie en exploitatie van de laadinfrastructuur op zich nemen.

Er gelden enkele uitzonderingen:

• Het blijkt niet mogelijk te zijn om de laadpaal aan te sluiten op een netaansluiting binnen de 25 meter van de beoogde locatie
• Er is nood aan een netuitbreiding van het 3x400V-net

In deze gevallen zal door het Departement MOW samen met de betrokkenen naar een oplossing gezocht worden.

De wegbeheerders zullen zelf wel moeten instaan voor de inrichting van de parkeer- en laadvakken voor de EV’s (bebording en markering). De kosten hiervoor zijn voor rekening van de wegbeheerders, wat in feite binnen het reguliere beleid van de wegbeheerders valt. Ook eventuele extra’s, bv. het installeren van parkeersensoren ten behoeve van de parkeerhandhaving, komen ten laste van de wegbeheerder.

Via de concessie worden enkel publieke laadpalen geplaatst op het openbaar domein. Dat is niet het geval in parkeergebouwen.

Een actuele kaart met de (semi-)publiek toegankelijke laadpunten in Vlaanderen is terug te vinden op onze website(opent in nieuw venster).

De achterliggende (statische) data wordt ook ontsloten voor extern gebruik via de Datavindplaats. Gebruikers van Geopunt kunnen ook gebruik maken van een GIS-dataset.

In de data wordt een onderscheid gemaakt enerzijds tussen publieke, semi-publieke en andere niet-private laadpalen en anderzijds tussen normale, snelle en ultra snelle laadpalen.

Medio 2022 zijn er circa 10.000 Charge Point Equivalenten (CPE) of laadpuntequivalenten gerealiseerd in Vlaanderen. Voor de (semi)publiek toegankelijke laadinfrastructuur wordt gemikt op 35.000 laadpuntequivalenten (CPE) tegen 2025.

Op basis van deze doelstelling is een inschatting gemaakt van de publieke laadbehoefte verdeeld over de gemeenten en steden in Vlaanderen. De raming is gemaakt op basis van een aantal parameters die bepalend zijn voor de toekomstige lokale grootte van de elektrische vloot en op basis van de ingeschatte noden aan publieke laadinfrastructuur; o.m. op basis van de mogelijkheden om privaat te laden.

De aantallen zijn louter een inschatting van de behoefte (dit is geen streefdoel). Dit laat de gemeenten en steden toe om te anticiperen en tijdig op zoek te gaan naar potentiële locaties voor toekomstige laadinfrastructuur.

Inschatting van de publieke laadbehoefte per stad of gemeente in 2025.

Lokale besturen kunnen binnen de huidige concessie suggesties doen voor strategische locaties voor publieke laadpalen. Dit verloopt via een specifiek e-loket, los van het loket Paal volgt Wagen voor burgers en ondernemingen.

Voorstellen van lokale besturen moeten volgende elementen bevatten: het aantal gewenste laadpalen, het type lader (normaal of snel), de locatie(s) en een motivering voor hetgeen wordt voorgesteld.

Voorstellen kunnen ingediend worden via het e-loket voor strategische laadpalen.

Het Departement MOW bereidt momenteel een concessie specifiek voor de uitrol van snelladers op het openbaar domein voor. Lokale besturen kunnen hiervoor ook al locaties suggereren via hetzelfde e-loket. Een selectie daarvan zal in een latere concessiespecifiek voor snelladers worden uitgerold.

In de concessieovereenkomst zijn afspraken gemaakt over het verplaatsen van de bestaande laadpalen van Engie of TotalEnergies. Dat kan uitsluitend als er een gegronde reden is, zoals een heraanleg van een straat of het wijzigen van de parkeersituatie aan de laadpaal.

Verzoeken van gemeenten om een goedgekeurd locatievoorstel te wijzigen of om een net geplaatste laadpaal toch nog te verplaatsen, vallen niet onder de afspraken die in de concessieovereenkomst gemaakt zijn en zorgen voor extra kosten bij de concessiehouder. De meerkost wordt aangerekend aan de vragende partij: in dit geval de gemeente. Engie en TotalEnergies hanteren de volgende tarieven:

• Goedgekeurde locatie, maar laadpaal nog niet geplaatst: 850 euro administratieve kost
• Geplaatste, maar nog niet aangesloten laadpaal: 850 euro administratieve kost en 3.000 euro verplaatsingskosten
• Aangesloten laadpaal: 850 euro administratieve kost, 3.000 euro verplaatsingskosten en 2.000 euro aansluitingskosten

Voor de eerder geplaatste laadpalen van Allego gelden andere regels, in een eerdere concessie tussen Fluvius en Allego overeengekomen.

De laadprijs aan de laadpalen is afhankelijk van de cluster van vervoerregio’s en van de geselecteerde CPO. Op de pagina Totale kost van een elektrisch voertuig kunt u de actuele prijzen raadplegen.

Wat de plaatsingsplicht betreft wordt een onderscheid gemaakt tussen de drie uitrolstrategieën: Paal volgt Wagen, Paal volgt Paal en strategische locaties.

Paal volgt Paal en Paal volgt Wagen

de CPOs hebben gedurende de plaatsingstermijn de plicht om alle plaatsingsopdrachten te realiseren. Er geldt een uitzondering als de aansluitkosten hoger zijn dan bij een standaard aansluiting. Indien een CPO in dit geval beslist om geen laadpaal te plaatsen, dan heeft de wegbeheerder de mogelijkheid om een laadpaal door een andere CPO te laten realiseren.

Strategische locaties

Voor strategische locaties geldt – in tegenstelling tot Paal volgt Wagen en Paal volgt Paal – geen plaatsingsplicht. Het Departement MOW zal de locatievoorstellen van de wegbeheerders aan een eerste screening onderwerpen. Vervolgens zullen de CPO’s zelf evalueren of de voorgestelde locaties voldoende garantie bieden voor afname door e-rijders.

Het is de bedoeling om bij de locatiebepaling van laadpalen zoveel mogelijk rekening te houden met aankomende wegenwerken, herinrichtingen, … Het doel hiervan is dat er zo weinig mogelijk laadpalen verplaatst moeten worden tijdens de exploitatietermijn.

Indien blijkt dat er alsnog een laadpaal verplaatst moet worden tijdens de exploitatietermijn, dan zijn er geen kosten die gedragen moeten worden door de wegbeheerder. De kosten voor het verplaatsen van een laadpaal worden door de CPO’s gedragen. Er kunnen extra kosten zijn indien de aansluitkosten op de nieuwe locatie hoger blijken te zijn dan de gangbare aansluitingswaarde. In dat geval wordt bekeken wie deze moet dragen.

Deelwagen- of taxibedrijven kunnen zelf via het loket Paal volgt Wagen een aanvraag doen voor de realisatie van een laadpunt op het openbare domein. Anderzijds kunnen de wegbeheerders zelf voorstellen doen voor laadpunten ten behoeve van deelwagens en/of taxi’s via de strategische locaties.

Taxi- en deelwagenbedrijven kunnen via het loket Paal volgt Wagen laadpalen aanvragen. Belangrijk verschil – t.o.v. een burger die een publieke laadpaal aanvraagt – is dat het hier gaat over de realisatie van een laadpunt voor exclusief gebruik door taxi’s of deelwagens op het openbare domein (standplaatsen of parkeerplaatsen voorbehouden voor taxi’s of deelwagens). In het geval van een laadpaal met twee laadpunten, kan één van de laadpunten ingericht worden als publiek toegankelijk, afhankelijk van de locatie. Dit wordt case per case bekeken met de concessiehouder.

Veel relevante informatie over het laadpalenbeleid en de concessie van publieke laadpalen van de Vlaamse overheid voor de lokale overheden is gebundeld op deze pagina en in de Leidraad Lokaal Laden.(PDF bestand opent in nieuw venster)

In opdracht van Fluvius heeft Allego tussen 2016 en 2021 in de steden en gemeenten publieke laadpalen geïnstalleerd. De laadpalen die in het 1^ste jaar (= 2016) geplaatst werden zullen nog tot 31 december 2027 geëxploiteerd worden door Allego. In sommige gevallen zal het echter voorkomen dat de exploitatie nog tot een latere datum loopt, aangezien er gedurende de concessietermijn meerder contracten zijn gesloten tussen Fluvius en Allego. De nieuwe concessie (met de nieuwe CPO’s) zal geen invloed hebben op de reeds geplaatste laadpalen.

Voor de regeling van de laadpalen na afloop van de exploitatieperiode van Allego zijn er destijds verschillende bepalingen opgenomen in de overeenkomst. Zo bestaat de mogelijkheid om de exploitatie nog te verlengen. Ook is er een optie dat de laadpalen kosteloos moeten verwijderd worden door Allego. Ongeacht welke optie er gekozen zal worden, zijn er geen kosten voor rekening van de wegbeheerder.