Autonome verzorgingsinstelling
Een autonome verzorgingsinstelling is een vereniging voor maatschappelijk welzijn (OCMW-vereniging) die een (gedeelte van) een ziekenhuis exploiteert. Ze is een vorm van OCMW-verzelfstandiging en heeft een publiekrechtelijk statuut.
Een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn (OCMW) kan een autonome verzorgingsinstelling oprichten met het OCMW als enige lid of samen met:
- een of meer andere OCMW’s
- andere openbare besturen
- andere rechtspersonen zonder winstoogmerk.
Een autonome verzorgingsinstelling mag geen taken uitvoeren die het OCMW volgens de federale bepalingen zelf moet opnemen.
De autonome verzorgingsinstelling die een ziekenhuis uitbaat, mag deelnemen aan een andere vereniging of vennootschap voor maatschappelijk welzijn (OCMW-vereniging) of van rechtspersonen zonder winstoogmerk. Dat kan gepaard gaan met overdracht of terbeschikkingstelling van infrastructuur en personeel.
Het stemmenaantal in de verschillende bestuurs- en beheersorganen waarover elke deelgenoot beschikt wordt verdeeld in verhouding tot ieders inbreng in de vereniging.
De leden van de raad voor maatschappelijk welzijn vertegenwoordigen het OCMW in de organen van de autonome verzorgingsinstelling.
De raad van bestuur bestaat maximum uit 15 leden als alle deelgenoten van de autonome verzorgingsinstelling publiekrechtelijke rechtspersonen zijn.
Een eerste termijn van een autonome verzorgingsinstelling mag niet langer dan 30 jaar bedragen. Die periode kan altijd verlengd worden met maximum 30 jaar. De duurtijd van de autonome verzorgingsinstelling wordt opgenomen in de statuten.
De voorafgaande instemming van de deelgenoten van een autonome verzorgingsinstelling is vereist voor een verlenging, de vrijwillige ontbinding en de toetreding van nieuwe deelgenoten. Voor een statutenwijziging is voorafgaande instemming alleen verplicht als de wijziging een verzwaring van de plichten of een vermindering van de rechten van de deelgenoten met zich meebrengt.
Toezicht en adviesplicht
Er geldt naast een algemeen bestuurlijk toezicht ook een adviesplicht voor autonome verzorgingsinstellingen. Dit betekent dat de Vlaamse Regering een advies verleent bij de oprichting, statutenwijziging, verlenging of vrijwillige ontbinding van autonome verzorgingsinstellingen.
We lichten de adviesplicht toe in onderstaande videopresentatie.
Toetreding tot een bestaande autonome verzorgingsinstelling
Een OCMW kan toetreden tot een bestaande autonome verzorgingsinstelling. Daarvoor is voorafgaande instemming nodig van alle deelgenoten van de vereniging. Bij de OCMW-deelgenoten beslist de raad voor maatschappelijk welzijn over deze instemming.
De toetreding van een nieuwe deelgenoot vereist een statutenwijziging van de welzijnsvereniging. De statuten vermelden immers alle deelgenoten, hun inbreng en stemmenaantal. Bij een beslissing tot de statutenwijziging is het steeds verplicht om een advies van de Vlaamse Regering in te winnen.
Studies en rapporten
Er zijn studies en rapporten beschikbaar over verenigingen en vennootschappen voor maatschappelijk welzijn in Vlaanderen, uitgevoerd door of in opdracht van het Agentschap Binnenlands Bestuur.