De publicatie- of bekendmakingsplicht is de plicht voor lokale besturen om binnen welbepaalde termijnen een aantal welomschreven besluiten, lijsten met besluiten en stukken te publiceren op hun webtoepassing. Dat verhoogt de transparantie voor en de controle door de burger.
Verantwoordelijkheid
Naargelang het lokaal bestuur waarvan de beslissing of het stuk is, is de burgemeester, de districtsburgemeester of de voorzitter van het vast bureau verantwoordelijk voor de publicatie ervan op de webtoepassing van de gemeente.
De voorzitter van de raad van bestuur van de dienstverlenende of van de opdrachthoudende vereniging is verantwoordelijk voor de publicatie op de webtoepassing van die vereniging.
Publicatie op de webtoepassing
De publicatie gebeurt op de webtoepassing van de gemeente, de provincie, de dienstverlenende of de opdrachthoudende vereniging.
Een webtoepassing is:
- de website van het bestuur of de vereniging
- een webpagina om informatie op te zoeken
- een digitaal archief om documenten te raadplegen
- een mobiele app waarmee burgers in interactie kunnen gaan met de bestuurders
- het via het web ontsloten deel van een notulenbeheersysteem.
In veel lokale besturen maakt de website van het OCMW en/of het autonoom gemeentebedrijf deel uit van de website van de gemeente. Voor de besturen waar dat nog niet het geval is, is een duidelijke link via de webtoepassing van de gemeente naar de webtoepassing van het OCMW, het AGB, het district of de vereniging of vennootschap voor maatschappelijk welzijn voldoende.
Inhoud van de publicatie
De publicatieplicht omvat het publiek bekendmaken van:
- een aantal besluiten met hun integrale inhoud
- een aantal lijsten met een beknopte omschrijving van de besluiten
- een aantal stukken, zoals bijvoorbeeld de agenda van de gemeenteraad, de districtsraad, de OCMW-raad, de provincieraad en de code van goed bestuur van de dienstverlenende en de opdrachthoudende verenigingen
- geactualiseerde coördinaties van belangrijke reglementen van de lokale besturen, zoals bijvoorbeeld een belastingsreglement.
Reglementen en verordeningen, inclusief de besluiten over de rechtspositieregeling voor het personeel, worden integraal bekendgemaakt inclusief eventuele bijlagen, waardoor de exacte inhoud ervan en de datum waarop ze zijn aangenomen, bekend zijn. Dat geldt dus ook voor bijvoorbeeld het huishoudelijk reglement van de raad, het reglement inzake klachtenbehandeling, het arbeidsreglement.
De webtoepassing vermeldt ook:
- hoe het publiek inzage kan krijgen in de besluiten die op de lijsten zijn vermeld
- hoe het publiek tegen besluiten een klacht kan indienen bij de toezichthoudende overheid. Dat kan eenvoudig gebeuren door een link op te nemen naar de pagina ‘Klachten tegen lokale besturen
- een eventuele vernietiging van een beslissing van het bestuur door de toezichthoudende overheid.
Lokale besturen mogen volgens de uitzonderingsgronden in het Bestuursdecreet van 7 december onder andere geen persoonsgegevens (namen, adressen, rekeninguittreksels, rijksregisternummers, …) van burgers en personeelsleden openbaar maken, tenzij de betrokkenen hun instemming geven. Dat is van belang bij bijvoorbeeld benoemingen.
Welke documenten zijn publicatieplichtig?
Bekijk het overzicht van alle publicatieplichtige documenten, de termijnen en hun rechtsgrond.
Publicatiewijze
Een lokaal bestuur kan documenten op 2 verschillende manieren publiceren:
- via de eigen notuleringsoftware
- via de open source toepassing ‘Gelinkt Notuleren’ .
Tijdstip van publicatie
Lokale besturen moeten de lijsten van besluiten en de integrale besluiten binnen de 10 dagen publiceren, met de vermelding van de datum waarop ze via de webtoepassing bekend zijn gemaakt.
Voor de reglementen en verordeningen alsook de rechtspositieregeling bevat de bekendmaking ook de datum waarop ze zijn aangenomen.
Termijn van publicatie
Reglementen en verordeningen moeten gepubliceerd blijven zolang ze geldig zijn.
De andere publicatieplichtige besluiten moeten minstens zolang gepubliceerd zijn als een maatregel van bestuurlijk toezicht mogelijk is. Dit betekent ook dat de beleidsrapporten slechts die beperkte periode op de webtoepassing moeten blijven staan, maar het is aangewezen om die documenten openbaar te stellen zolang ze relevant zijn:
- voor het meerjarenplan en de aanpassingen ervan: minstens de 6 jaar waarop ze betrekking hebben
- voor de jaarrekening over een bepaald boekjaar: minstens tot de publicatiedatum van de jaarrekening over het volgende boekjaar.
De agenda van de gemeenteraad, de OCMW-raad, de districtsraad en de provincieraad blijven ten minste gepubliceerd tot de notulen worden gepubliceerd.
De goedgekeurde notulen van de gemeenteraad, de OCMW-raad, de districtsraad en de provincieraad zijn ten minste een jaar raadpleegbaar vanaf de datum van de zitting waarin ze zijn goedgekeurd.
De geactualiseerde en gecoördineerde versies van de rechtspositieregelingen, de belasting- en retributiereglementen, de statuten, de deontologische codes, de samenstelling van de politieke organen en het overzicht en de samenstelling van adviesraden en overlegstructuren blijven raadpleegbaar.
Lokale besturen mogen besluiten, besluitenlijsten of stukken langer op de webtoepassing laten staan dan ze verplicht zijn.
Belang van de publicatieplicht
Voor bepaalde besluiten geldt naast de bekendmakingsplicht ook een meldingsplicht. De toezichttermijn start door de melding aan de toezichthoudende overheid van de besluiten en de lijsten met besluiten. De melding gebeurt op dezelfde dag als de publicatie van die besluiten en lijsten met besluiten op de webtoepassing van de gemeente. Als de toezichttermijn verstreken is, kan de toezichthoudende overheid geen toezichtmaatregel meer nemen. Het lokaal bestuur heeft er dus belang bij om de besluiten en lijsten met besluiten zo snel mogelijk te publiceren en te melden aan de toezichthoudende overheid.
Reglementen en verordeningen treden bovendien pas op de 5e dag na de publicatie in werking, tenzij anders is bepaald. Zij zijn pas tegenstelbaar na hun publicatie.