Min of meer willekeurig heeft INO hiervoor vier consultants gevraagd of ze het leuk zouden vinden om hier eens rond in gesprek te gaan. Natuurlijk zijn Margaux Van Linthoudt van EY, Maarten Mommaerts van Tweeperenboom, Peter De Greef van Contutti en Dorothy Mingneau van Tomorrowlab slimme en waardevolle gesprekspartners, maar zonder twijfel was het gesprek ook interessant geweest als vier andere collega’s waren gevraagd. Daarbij was het de interactie met de rest van de groep (waar bij toeval collega’s van elk overheidsniveau in zaten), die de middag écht interessant maakte.

Na een leuk rondje over wat de term ‘Civil Entrepreneur’ bij de mensen losmaakte (met uitspraken als ‘duurzaam bestaansmodel’, ‘spanningsveld’, ‘veelzijdig’ en ‘nieuwsgierig’) organiseerde facilitator Joris Bouve de discussie rond de vier onderwerpen die de consultants voorstelden:

Hoe verkent de civil entrepreneur buiten zijn kerntaken? De grenzen die de overheid zichzelf oplegt via haar kerntaken, hoeft niet altijd overeen te komen met hoe ‘de buitenwereld’ het ziet, of waar de oplossing ligt. ‘Verder kijken’ kan goesting geven omdat je een andere oplossing kan verbeelden. Maar dit is niet eenvoudig, want je hebt er wel tijd en ruimte voor nodig. En deze tijd en ruimte creëren zorgt voor blauwe plekken, mensen die afhaken en maar af en toe eentje die ‘doorbreekt’ en succes heeft. Het zou goed zijn als hier meer helder in zou zijn, dus meer expliciet maken wat de kosten, middelen en personeel zijn van een voorstel liefst aangevuld met explicieter kiezen om dingen NIET te doen. De consultant kan hierbij de marges opzoeken en kan optreden als spiegel en/of nar. De gangmakers die de durf hebben om op ontdekkingstocht te gaan, zullen nooit succesvol zijn zonder hulp. Ze hebben nood aan ruggensteun (personen die hun tocht waarborgen) én vertalers (personen die de complexiteit kunnen duiden van genomen of te maken keuzes).

Denk vanuit de noden van de eindgebruiker waarbij er niet één eindgebruiker is, en de eindgebruiker(s) ook in de tijd kan veranderen. Hoe ziet een overheidsorganisatie eruit waarin je als civil entrepreneur enkel nog in functie van noden en pijnpunten van eindgebruiker of de klant denkt, en wat heeft die organisatie dan nodig van de consultant?

Het niet meer vertrekken vanuit eigen diensten/realiteit maar serieus te vertrekken vanuit de customer journey blijft moeilijk, net als het doorbreken van het bestaande patroon en inzetten op een andere soort samenwerking. De consultant kan hier de denkkaders doorbreken en een vernieuwende aanpak introduceren. Maar deze aanpak zal waarschijnlijk wel meer efficiënt tot een oplossing leiden dan wat men gewoon is. Aan de andere kant kan je op een bepaald moment tegen het primaat van de politiek aanlopen (‘wat de burger ook zegt, de politiek beslist’).

Onder de aanwezigen leeft het idee dat men moet (allemaal) afstappen van het idee dat ‘wij, de ambtenaar, het wel weten’. Er is een context en deze is ook nog eens in beweging. Onzekerheid maakt het werk interessant en we zijn soms té risico-avers, want niet alles is gevaarlijk en soms moet een mea culpa ook mogelijk zijn. De Vlaamse overheid heeft nood aan meer draagvlak rond onzekerheid. Die onzekerheid kan deels ondervangen worden door de toekomst te verbeelden. Een goede consultant kan hierbij als spiegel optreden.

Door als overheid op een andere manier een rol en positie op te nemen, creëert ze een nieuwe publieke ruimte, met alle kansen en uitdagingen van dien. Wat zou er gebeuren als de overheid enkel als de ‘host’ van samenwerking optreedt? Als overheid hebben we ervaring met ‘de omgeving’ enige ruimte te geven, maar geven we toch vaak nog veel grenzen aan. Het is een interessant (gedachte)experiment wat er zou gebeuren als d overheid dat niet meer zou doen, en het dus veel verder open laat. Er zit bijvoorbeeld een belangrijke meerwaarde in het eigenaarschap (van een probleem of oplossing) op laten lossen in het netwerk, maar aan de andere kant loert het gevaar van een overheid die zo problemen afschuift op anderen. Een goede consultant is dan belangeloos, kan het ‘gezicht’ van de activiteiten zijn en heeft idealiter inhoudelijke expertise. Verder wordt het leuk als je echt aan de slag gaat met het ecosysteem want met een andere werking van het ecosysteem/biotoop kan je verder gaan dan enkel kennisuitwisseling en doorgroeien naar waarde-uitwisseling (en dus waarde-creatie)