Verlichting
Een groot deel van onze elektriciteit gaat naar verlichting. LED-verlichting primeert nu op alle vlakken. Gloeilampen, halogeenlampen en zelfs spaarlampen zijn grotendeels een technologie van het verleden.
Tips voor energiezuinige verlichting
Vervang uw lampen door ledlampen
- Vervang de lampen die het meest branden eerst. Bijna alle lampen zijn verkrijgbaar in een LED-versie. U kunt in de meeste gevallen de bestaande armatuur behouden.
- Vervang gloeilampen en halogeenlampen door ledlampen. Met LED kunt u flink besparen op verlichting: een ledlamp is 90% zuiniger dan een gloeilamp en 85% zuiniger dan een halogeenlamp.
Let op het energielabel op de verpakking
Sinds 1 september 2021 bestaat het oude label met energieklassen van A++ tot E, naast het nieuwe energielabel met energieklassen van A tot G. Het nieuwe label herkent u ook gemakkelijk aan de QR-code.
Lampen die voorheen een A++ scoorden, zullen met het nieuwe label nu C, D of E scoren. Lampen die voorheen A+ scoorden, zullen met het nieuwe label nu F of G scoren. Het nieuwe label A of B zal u nog niet vaak terugvinden in de winkel. Hieronder vallen lampen met een nog hogere energie-efficiëntie die in de toekomst ontwikkeld zullen worden.
De oude en de nieuwe labels zullen een tijdje door elkaar in de winkelrekken liggen. Het oude label zal uiterlijk op 1 maart 2023 helemaal uit de winkelrekken verdwenen zijn.
Let op het energieverbruik
Let niet alleen op de energieklasse om lampen met elkaar te vergelijken, maar ook op het energieverbruik (in kWh) per 1.000 branduren. Dat vindt u nog steeds onderaan het label terug. Zo ziet u dat een lamp van 6 Watt bijvoorbeeld meer verbruikt dan een lamp van 4 Watt.
Energiezuinige alternatieven voor gloeilamp
De tabel geeft u een overzicht van de gemiddelde elektriciteitsbesparing van verschillende lampen ten opzichte van een gloeilamp:
| Soort lamp | Besparing t.o.v. gloeilamp |
|---|---|
| LED | 90% |
| TL | 85% |
| Spaarlamp | 80% |
| Halogeen | 30% |
Bron: Milieucentraal.nl |
Lumen, watt en lichtkleur
Twee belangrijke zaken waar u rekening mee moet houden als u verlichting gaat kopen is het aantal ‘Lumen’ en de lichtkleur.
Lumen
Tientallen jaren werd door fabrikanten het aantal watt op gloeilampen gezet om een indicatie van de lichtopbrengst te geven. In feite is dat de verkeerde manier. ‘Watt’ is namelijk een aanduiding voor stroomverbruik en niet zozeer voor lichtopbrengst.
Lumen is een maat voor de totale hoeveelheid licht die een lamp uitstraalt. Een gloeilamp behaalt ongeveer 10 lumen per watt. Een ledlamp haalt eerder 100 lumen per watt. De lichtstroom in lumen van een lamp wordt vergeleken met het vermogen in watt van een gloeilamp. Dat doen fabrikanten ook. Op het doosje van een ledlamp staat bijvoorbeeld dat de lichtsterkte 600 lumen is en dat dit overeenkomt met een gloeilamp van 60 watt. Het vermogen van de ledlamp zal dan bijvoorbeeld 6 watt zijn.
Hoe meer licht uit een lamp komt, hoe hoger het aantal lumen. Bij lampen van dezelfde categorie geldt eigenlijk nog steeds de regel “hoe meer watt, hoe meer lumen”. Een 25 watt-gloeilamp geeft bijvoorbeeld minder lumen dan een 100 watt-gloeilamp. Maar een 7 Watt ledlamp geeft veel meer lumen dan een 25 watt-gloeilamp.
Lichtkleur
De kleur (of ‘kleurtemperatuur’) van het licht hangt af van hoe hoog de Kelvinwaarde is:
- hoe lager de Kelvinwaarde, hoe warmer het licht wordt
- hoe hoger de Kelvinwaarde, hoe witter het licht wordt.
Een gloeilamp heeft een gemiddelde kleurtemperatuur van 2800 Kelvin terwijl een ledlamp een warmere kleur kan afgeven van 2700 Kelvin. Op de verpakking staat dan meestal ‘warmwit’ en benadert de kleur van een oude gloeilamp.
Het hangt van uw eigen keuze af welke lichtkleur u wilt in welke ruimte. Vaak kiest men een warme lichtkleur in de slaapkamer of salon terwijl in een werkruimte of bureau eerder voor een neutraal of koud licht wordt gekozen. Een lamp met een kleurtemperatuur van 2700 tot 3000 Kelvin zorgt voor een geel en warm licht die geschikt is om een ruimte gezelliger te maken. Kiest u liever voor een neutraal licht om bijvoorbeeld een boek te kunnen lezen zonder last te hebben van de ogen, dan kunt u beter kiezen voor een ledlamp met een temperatuur van 4000 Kelvin.