Thuisbatterij
Een thuisbatterij houdt (voordelige) stroom een paar uren tot dagen voor u bij. De meeste gezinnen slaan stroom van hun zonnepanelen op in hun batterij. Wie een dynamisch elektriciteitscontract heeft, kan tijdens de goedkoopste uren stroom aankopen om later te gebruiken.
Werking van een thuisbatterij
- Wanneer uw zonnepanelen meer stroom opwekken dan u op dat ogenblik gebruikt, gaat uw teveel eerst naar uw thuisbatterij. Als de batterij vol is, gaat de zonnestroom naar het elektriciteitsnet.
- Hebt u meer stroom nodig dan uw zonnepanelen produceren, dan gebruikt u eerst stroom van uw batterij. Pas als uw batterij leeg is, haalt u stroom van het net.
- Met zonnepanelen en een thuisbatterij kan uw jaarlijks zelfverbruik van gemiddeld 28% tot ongeveer 68% stijgen.
- Een thuisbatterij maakt u minder afhankelijk van het elektriciteitsnet en bespaart op elektriciteits- en netkosten.
- De stroom kan enkele uren tot dagen gestockeerd worden, maar niet van de zomer tot de winter.
Kostprijs
Voor gezinnen met een gemiddeld elektriciteitsverbruik van ongeveer 3.500 kWh per jaar, kan een thuisbatterij van 4 kWh al volstaan. Dat kost gemiddeld 4.400 euro (incl. plaatsing en 6% btw).
Waarop letten bij de aankoop?
Prijs
De aankoopprijs van de thuisbatterij is vandaag nog redelijk hoog, waardoor de investering in vele gevallen niet op een redelijke termijn terugverdiend wordt via de besparing op de energiefactuur. De prijzen van thuisbatterijen dalen wel geleidelijk. Volgens consumentenvereniging Test Aankoop moet een batterij op 10 jaar terugverdiend zijn om rendabel te zijn. Let op: een goedkopere batterij is niet noodzakelijk een betere investering.
- Opslagcapaciteit
Het is belangrijk om uw thuisbatterij correct te dimensioneren. De optimale grootte hangt af van uw zonnepaneleninstallatie en uw elektriciteitsverbruik: een te kleine batterij heeft onvoldoende opslagcapaciteit in verhouding tot uw zonnepanelen, een te grote batterij laat zijn capaciteit grotendeels onbenut.
Om de baten voldoende te laten opwegen tegen de kosten wordt, met de invoering van het capaciteitstarief, per kWp zonnepanelen 1 kWh batterijcapaciteit aangeraden. Deze vuistregel is geldig als de jaarlijkse productie van uw zonnepanelen ongeveer overeenkomt met uw elektriciteitsvraag.
Er is een onderscheid tussen de totale en de bruikbare opslagcapaciteit van uw batterij, zie ook veelgestelde vragen onderaan. - Temperatuur
De kwaliteit van het koelingssysteem kan verschillen. Als een koelingssysteem er niet in slaagt om de temperatuur onder controle te houden, verkort de levensduur van de thuisbatterij. De meeste fabrikanten geven momenteel 10 jaar garantie. - Aantal laadcycl
Hoe meer laadcycli een thuisbatterij heeft, hoe langer de levensduur. Een batterij met 8000 laadcycli zal ongeveer 22 jaar meegaan, een batterij met 1000 laadcycli ongeveer 3 jaar, we rekenen met 360 laadcycli per jaar. Een goedkopere batterij met een beperkt aantal laadcycli kan dus financieel minder interessant zijn dan een duurdere batterij met een groter aantal laadcycli. - Rendement:
Het laden en ontladen van een thuisbatterij gebeurt met een bepaald rendement. Een hoger rendement is beter, dan gaat er minder energie verloren tijdens het proces. Dat rendement is onder andere afhankelijk van- het type batterij (beter bij lithium-ionbatterijen dan bij andere technologieën zoals loodzuurbatterijen)
- de laad- en ontlaadefficiëntie
- het vermogen (d.w.z. de hoeveelheid energie per seconde) waarmee de batterij oplaadt/ontlaadt. Wanneer er een kleine hoeveelheid energie per seconde wordt opgeslagen of onttrokken (bv. een LED-lamp die brandt) zal er in verhouding meer energie verloren gaan dan bij een grotere hoeveelheid energie per seconde (bv. het opladen van een elektrisch voertuig). Het kan daarom de moeite lonen om de batterij pas vanaf een bepaald vermogen aan injectie of afname in te schakelen. Bijkomend geldt dat als het maximaal ontlaadvermogen van de batterij kleiner is dan het nodige vermogen in de woning, er nog steeds elektriciteit van het net gehaald wordt.
- Omvormer
Een omvormer zorgt ervoor dat u stroom van uw zonnepanelen of van het elektriciteitsnet in uw thuisbatterij kunt opslaan. Het zet ook de gelijkstroom in uw thuisbatterij om naar wisselstroom die u thuis kunt gebruiken.
Hebt u al zonnepanelen? Indien u nog geen hydride omvormer heeft, kunt u de bestaande omvormer van uw zonnepanelen eventueel vervangen of een aparte omvormer laten installeren voor de thuisbatterij. Laat u hierover adviseren door een erkend installateur.
- Hebt u een elektrische wagen die regelmatig overdag thuis kan opladen?
Dan hebt u al een batterij, ruim 10 keer zo groot als een gemiddelde thuisbatterij. In de toekomst gaat u wellicht ook zonnestroom uit uw autobatterij kunnen gebruiken voor toestellen in huis.
Technische bepalingen, keuring, aanmelding
Er zijn een aantal verplichtingen voor netgebruikers die een thuisbatterij laten installeren:
- Is uw batterij gekoppeld aan nieuwe zonnepanelen of een ander systeem voor groenestroomproductie? Vergeet ook dat niet aan te melden.
- Gaat u de omvormer van uw zonnepanelen vervangen bij de plaatsing van een thuisbatterij of kiest u een hybride omvormer? Er zijn specifieke regels van toepassing voor het vervangen van een omvormer(opent in nieuw venster).
Afnamepiek en capaciteitstarief beperken
Met het capaciteitstarief dat sinds januari 2023 van toepassing is, berekent de VREG het nettarief voor elektriciteit niet langervolgens het totale elektriciteitsverbruik in kWh, maar speelt ook het hoogst gebruikte vermogen (in kW) mee. Als u een digitale meter heeft, wordt elke maand het kwartier genoteerd waarin u het meeste stroom van het net haalde. Het gemiddelde van de 12 maandpieken bepaalt hoeveel u dat jaar als capaciteitstarief moet betalen.
Een installateur kan een thuisbatterij instellen om bij te springen als u veel stroom van het net vraagt (‘vermogenspiek opvangen’). Zo wordt uw maandpiek afgevlakt, waardoor u het distributienet minder belast en uw capaciteitstarief kunt verlagen.
Als een batterij moet dienen om afnamepieken te beperken (‘piekreductie’), kunnen andere regels voor dimensionering gelden en speelt ook het vermogen van de batterij een rol.
Vanuit het oogpunt van het distributienet, waarbij thuisbatterijen ertoe kunnen bijdragen dat nog meer zonnepaneleninstallaties op het distributienet aangesloten kunnen worden, volstaan kleine batterijen die enkel de injectiepiek op de middag en verbruikspiek in de avond aftoppen. Zo’n batterij is niet voor iedereen interessant. Thuisbatterijen slagen er niet in om langdurende vermogenspieken volledig op te vangen (bv. bij het opladen van een elektrisch voertuig of het verwarmen met een warmtepomp) vooraleer de batterij leeg is. Het is voor deze grootverbruikers beter om het elektrisch voertuig slim te laden of de warmtepomp slim te sturen in plaats van de vermogenspieken te proberen opvangen met een thuisbatterij.