Moederschapsverlof en moederschapsbescherming

Moederschapsverlof voor werknemers

Als u gaat bevallen, dan hebt u recht op 15 weken moederschapsverlof. Het moederschapsverlof bestaat uit twee delen:

• Voor de geboorte ('zwangerschapsverlof'): maximaal 6 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
• Na de geboorte ('bevallingsrust' of 'bevallingsverlof'): minimaal 9 weken (verplicht te nemen).

Eén week voor de vermoedelijke bevallingsdatum mag u niet meer gaan werken. De overige weken (prenataal) zwangerschapsverlof (maximaal 5 weken dus) mag u overdragen naar de (postnatale) bevallingsrust. Daardoor kan het postnatale verlof maximaal 14 weken bedragen. De postnatale rust kan bovendien verlengd worden met de duur dat het pasgeboren kind nog in het ziekenhuis opgenomen blijft na de eerste 7 dagen vanaf de geboorte (maximaal 24 weken).

Als u een meerling verwacht, dan duurt het moederschapsverlof 17 weken, maar dat kan verlengd worden tot 19 weken.

• Voor de geboorte (zwangerschapsverlof): maximaal 8 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
• Na de geboorte (bevallingsrust of bevallingsverlof): minimaal 9 weken (verplicht te nemen).

Informeer u grondig over uw rechten en plichten bij de personeelsdienst van uw werkgever, bij uw vakbond of bij uw ziekenfonds.

Ook als u een kind adopteert, hebt u recht op verlof. Dat heet adoptieverlof.

Moederschapsverlof voor zelfstandigen

Als u gaat bevallen, dan hebt u recht op 12 weken moederschapsverlof. Het moederschapsverlof bestaat uit twee delen:

• Voor de geboorte ('zwangerschapsverlof'): maximaal 3 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
• Na de geboorte ('bevallingsrust' of 'bevallingsverlof'): minimaal 9 weken (waarvan 2 weken verplicht te nemen).

Als u een meerling verwacht, dan duurt het moederschapsverlof 13 weken.

De niet-verplichte weken moet u niet aansluitend opnemen. U mag die naar eigen keuze opnemen vanaf 3 weken voor de bevalling tot 38 weken na de geboorte, in periodes van 7 kalenderdagen. Als zelfstandige kunt u de niet-verplichte weken ook halftijds opnemen.

Moederschapsbescherming

• Het moederschap mag geen aanleiding geven tot discriminatie. Ook tijdens sollicitatiegesprekken mag een werkgever in principe geen vragen stellen over eventuele zwangerschapsplannen, tenzij die vragen relevant zijn vanwege de aard het werk.
• Zodra u zwanger bent, hebt u er alle belang bij uw werkgever daarvan op de hoogte te brengen. U doet dat door een geneeskundig getuigschrift aangetekend te versturen of het te overhandigen en een ontvangstbewijs te vragen. Vanaf dat moment treden enkele wettelijke beschermingsmaatregelen in werking. U mag dan bijvoorbeeld afwezig zijn van het werk voor een zwangerschapsonderzoek als dat niet buiten de arbeidsuren kan plaatsvinden.
• Vanaf dat ogenblik bent u ook beschermd tegen ontslag. Die ontslagbescherming loopt tot een maand na het postnatale verlof (met inbegrip van de verlengingen).
• Zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven, mogen geen overwerk verrichten. Er zijn uitzonderingen op die regel, bijvoorbeeld voor personen met een vertrouwenspost of personen met een leidinggevende functie. De werkgever kan een zwangere werkneemster ook niet verplichten nachtarbeid te verrichten gedurende een periode van acht weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum.
• Als u zwanger bent, net bevallen bent en/of borstvoeding geeft, dan mag u niet werken op arbeidsposten of productieafdelingen waar u of uw kind een gezondheidsrisico loopt. Uw werkgever moet in dat geval uw arbeidsomstandigheden aanpassen of u een aangepaste functie voorstellen. Als dat niet mogelijk is, kan de preventieadviseur-arbeidsarts beslissen dat u tijdelijk moet stoppen met werken. In het geval van zo'n gehele of gedeeltelijke werkverwijdering(opent in nieuw venster) (bij volledige werkonderbreking spreekt men ook van 'preventief verlof' of 'profylactisch verlof'), kan u aanspraak maken op een uitkering van het ziekenfonds die uw loonverlies opvangt.