1. De aanvraag strekt ertoe te vernemen dat:

1.1. De vennootschap A kwalificeert als actieve vennootschap voor de toepassing van de artikelen 2.7.4.2.2, §2, 1°, VCF en 2.8.6.0.3, §2, 1°, VCF;

1.2. De vennootschap B kwalificeert als actieve vennootschap voor de toepassing van de artikelen 2.7.4.2.2, §2, 1°, VCF en 2.8.6.0.3, §2, 1°, VCF;

1.3. na de beschreven transactie en de omvorming van Vennootschap C tot holding en houdster van de vennootschappen B, A, D en E, door haar eigen uitgevoerde activiteiten aanzien kan worden als een actieve holding en dus kwalificeert als actieve vennootschap voor de toepassing van de artikelen 2.7.4.2.2, §2, 1°, VCF en 2.8.6.0.3, §2, 1°, VCF;

1.4. Wanneer echter zou besloten worden dat vennootschap C geen actieve holding zou zijn, te vernemen dat:

1.4.1. Vennootschap C kwalificeert als passieve holding voor de toepassing van artikel 2.8.6.0.3, §2, 2°, tweede lid, VCF en 2.7.4.2.2, §·2, 2°, tweede lid, VCF;

1.4.2. elk van de aangehouden vennootschappen voldoet aan de voorwaarden als actieve onderneming waardoor de vrijstelling van art. 2.8.6.0.3 VCF dan wel het tarief in erfbelasting van art. 2.7.4.2.2. VCF toepasselijk zullen zijn;

1.5. de creatie van een actieve holding met het oog op een overdracht van de aandelen in een horizontale successieplanning geen fiscaal misbruik vormt in het kader van art. 3 17.0.0.2 VCF.

II.A. Identiteit van de aanvrager en de partijen

2. De aanvraag wordt ingediend door de heer […], namens:

2.1. De heer X geboren te […] op xx.xx.1965, RR […], en zijn echtgenote;

2.2. Mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.1966, RR […],

Samenwonende te […].

3. de betrokken partij is:

De heer Z, geboren te […] op xx.xx.1999, RR […], ongehuwd, wonende te […].

II. B. Beschrijving van de voorgenomen verrichting(en)

4. Familiale situatie

De echtgenoten X en Y, gehuwd onder het stelsel van scheiding van goederen, hebben door hard werken en telkens opnieuw investeren van gerealiseerde winsten, een behoorlijk vermogen opgebouwd maar zoals bij vele Vlaamse ondernemingen is het vermogenswaarde hoog maar zijn de vennootschap en de aandeelhouders zeer beperkt liquide.

Er is één kind uit het huwelijk geboren, Z.

5. Onderkenning problematiek en eerste oplossing.

Een voortijdig overlijden van de ouders/aandeelhouders zou zware financiële gevolgen veroorzaken.

Dat de te betalen erfbelasting op de waarde van de aangehouden vennootschappen, familiaal een behoorlijk probleem zou opleveren, werd reeds in 2017 onderkend. Omdat de vennootschappen die familiaal aangehouden worden, hun activiteit ligt in de sector van het onroerende goed was het in die tijd duidelijk dat het standpunt van de Vlaamse fiscus was dat zulke vennootschappen niet kwalificeerden als familiale onderneming omdat men in die tijd absoluut stelde dat het niet om een werkelijke economische activiteit zou gaan.

Niet enkel zou de heffing van erfbelasting bij een mogelijks vroegtijdig overlijden van één van de echtgenoten tot een financieel probleem leiden, ook op civiel vlak was er het probleem rond de werking van de onderneming en de zeggenschap over de in de nalatenschap vallende aandelen zeker wanneer een latere verkoop van deze aandelen nodig zou blijken.

Om de zeggenschap over de aandelen te kunnen organiseren in hoofde van de langstlevende der echtgenoten, werd op xx.xx.2017 een maatschap opgericht. De statuten worden als bijlage 1 aan het dossier toegevoegd.

De inbreng van aandelen gebeurde als volgt.

- Door X:

695 aandelen in de vennootschap A NN […] met een toenmalige boekwaarde van [...] EUR;

24 aandelen in de vennootschap B NN […] met een toenmalige boekwaarde van [...] EUR;

- Door Y

295 aandelen in de vennootschap A NN […] met een toenmalige boekwaarde van [...] EUR;

24 aandelen in de vennootschap B NN […] met een toenmalige boekwaarde van [...] EUR.

De aandelen van deze maatschap werden door de echtgenoten aan elkaar geschonken voor Nederlands notaris op xx.xx.2017. Dit omdat een beding van aanwas door de ongelijkheid in waarde van de aangehouden participaties, ongelijk was.

De schenkingsakte wordt als bijlage 2 aan het dossier toegevoegd.

De schenking tussen echtgenoten werd ook verkozen als tijdelijke oplossing om de weerslag op de liquiditeiten na het eerste overlijden op te vangen maar vooral omdat deze wijze van planning teruggedraaid kan worden op het moment dat een horizontale planning mogelijk wordt.

6. Familiale opvolger is klaar, naar een nieuwe situatie

Een successieplanning waarbij Z nu kan worden betrokken is dan ook het voorwerp van deze planning waarbij aan de rulingcommissie hun standpunt zal worden gevraagd ronde de mogelijke belastbaarheid inzake erfrecht, schenkbelasting, registratiebelasting, meerwaardebelasting en BTW. Deze laatste drie behoren niet tot het voorwerp van deze aanvraag maar van een afzonderlijke rulingaanvraag voor de federale rulingdienst.

De participaties voorafgaandelijk aan de inbreng en schenking waren de volgende :

Na de oprichting van de maatschap en schenking werd dit:

7. Doelstelling van de nieuwe planning

Nu Z is afgestudeerd en eveneens actief is binnen de ondernemingen als bestuurder in verschillende van de ondernemingen, is het de wil van de echtgenoten de successieplanning te herwerken en een horizontale planning uit te werken waarbij het vermogen aan Z wordt toebedeeld evenwel met garantie dat zeggenschap in hoofde van de ouders gegarandeerd en dat ook voldoende inkomsten aan hen zullen toekomen, nu maar ook een latere toekomst.

Het is de bedoeling om de structuur van de vennootschappen aan te passen waardoor er een holding wordt gecreëerd met onderliggende vennootschappen die elk een duidelijke en afgelijnde activiteit zullen waarnemen. Hiermee wil men een einde stellen aan de huidige situatie waarbij meerdere vennootschappen meerdere en overlappende activiteiten doen maar ook dat de vennootschappen naar de toekomst toe op zichzelf kunnen opereren. Nu is de know how familiaal aanwezig om alle activiteiten uit te oefenen maar bij een overlijden zou dit mogelijks niet meer het geval kunnen zijn. Het wordt dan mogelijk om het management over te laten aan een specifiek professionele derde of zelfs vennootschappen welke niet meer familiaal zouden kunnen gemanaged worden, af te stoten.

8.1. Beschrijving van de verschillende vennootschappen As Is :

8.1.1. Vennootschap A

Een kopie van het aandelenregister wordt als bijlage 3 aan het dossier toegevoegd.

Een kopie van de jaarrekening wordt als bijlage 4 aan het dossier toegevoegd.

Vennootschap A eigen activiteit, Verhuur van residentiële en niet residentiële onroerende goederen maar ook houdstervennootschap van participaties in Vennootschap F en Vennootschap E.

Aan de participatievoorwaarden is voldaan maar aan de formele voorwaarden om de reële economische activiteit aan te tonen wordt niet voldaan omwille van het feit dat de terreinen en gebouwen meer dan 50% uitmaken van het totaal actief van de vennootschap. Maar het mag duidelijk zijn dat aangetoond wordt dat dit weerlegbare vermoeden inderdaad wordt weerlegd en wordt aangetoond dat er wel degelijk een economische activiteit plaatsvindt.

De economische activiteit van de vennootschap bestaat uit de verhuur van residentiële (appartementen, studio’s, huizen) en niet residentiële onroerende goederen (handelspanden, magazijnen). De selectie van onroerende goederen waarin men wenst te investeren, gebeurt met het doel om een toegevoegde waarde te creëren, zijnde een recurrent huurrendement of een meerwaarde bij verkoop.

De vennootschap is gedurende meer dan 20 jaar actief in de vastgoedsector in de […] regio en wendt haar ervaring aan om kwalitatief hoogstaand vastgoed op de verhuurmarkt te brengen. De vennootschap stelt, samen met de bestuurders, een vijftal mensen te werk waarvan de taken zich vooral concentreren op het gebied van prospectie van nieuwe panden, organisatie en opvolging van projecten, het te huur aanbieden en het onderhouden van de panden aangevuld met de administratieve ondersteunende diensten. Door de inzet van eigen mensen heeft men directe controle op de kwaliteit en de timing van de werken en de naleving van de vooropgestelde budgetten. Door deze procescontrole, kan er indien nodig, tijdig bijgestuurd worden.

De ontwikkeling van een nieuw verhuurproject, die kan bestaan uit nieuwbouw of renovatie, verloopt in samenwerking met een architectenbureau. De nadruk bij het ontwerp ligt bij de optimalisatie van de verhuurmogelijkheden. Bij renovatie wordt er grondig tewerk gegaan om te komen tot een nieuw afgewerkt gebouw, dat voldoet aan alle vereiste normen qua comfort en duurzaamheid. De bouwwerken worden niet door eigen personeel uitgevoerd, maar door aannemers waarmee men op vaste en regelmatige basis samenwerkt. De vennootschap en haar medewerkers volgen zelf de bouwwerken mee op en doen zelf de coördinatie van de bouwprojecten (materiaalkeuze, keuze van leveranciers,..).

Om de financiering van de projecten vlot te laten verlopen, wordt er bij voorkeur met een vaste bankpartner gewerkt, op die manier kan de financiering vlotter worden afgestemd naar de (financierings-) noden van het project. Bij de opmaak van de budgetten en de daarop volgende financiering, is het te realiseren huurrendement, een cruciale factor. Door de jarenlange ervaring in de vastgoedmarkt in het […], is men op de hoogte over de evoluties en opportuniteiten op de markt. Alleen wanneer blijkt dat een project niet het gewenste huurrendement zal genereren of genereert zal het gebouw, ter bescherming van de liquiditeitspositie van de vennootschap, deels of volledig worden verkocht.

Voor niet-residentiële onroerende goederen streeft men naar lange termijn verhuur. Verhuur van residentiële onroerende goederen gebeurt vaak op kortere termijn met een hoger verloop van huurders. Dit marktsegment is meer arbeidsintensief en vergt meer toezicht en onderhoud. De volledige verhuuractiviteit gebeurt hoofdzakelijk in eigen beheer via de eigen website, soms doet men beroep op de diensten van immo-makelaars.

Gezien het uitgebreide patrimonium en de daaruit voorvloeiende activiteiten is de werking georganiseerd via een vennootschap. De uitbouw van een dergelijke activiteit in de privé sfeer zou binnen de personenbelasting worden geherkwalificeerd naar een beroepsmatige activiteit omwille van het overtreffen van een louter beheer van privépatrimonium.

Het gaat hier dus duidelijk niet over het louter beheer van een privépatrimonium via een vennootschap.

De vennootschap heeft onroerend goed in het bezit welke worden aangewend voor de verhuur.

De totale waarde van het onroerende goed in de boekhouding bedraagt [...] euro maar de marktwaarde wordt geschat op een waarde van [...] euro De verdeling is volgende:

Onroerend goed voor residentiële verhuur:

Onroerend goed voor niet residentiële verhuur: [...] euro (industriepand en handelsruimten).

Om verwerving van onroerende goed te kunnen financieren zijn kredieten aangegaan ten bedrage van [...] euro bij financiële instellingen.

De onroerende goederen hebben een potentiële huurwaarde van [...] euro per jaar. Dat levert potentieel een bruto rendement op van 6,55%. Niet alle verhuurprojecten zijn al gerealiseerd waardoor de rendementen ook nog niet behaald kunnen worden.

De winst bedraagt over de laatste drie jaar [...] euro. De winst bestaat voornamelijk uit de verkoop van één van de verhuurpanden in 2022. Er is op de verkoop een grote meerwaarde gerealiseerd waardoor de vennootschap in totaal van de drie jaar met een grote winst afsluit. Het resultaat wordt nochtans sterk beïnvloed door afschrijvingen en rentelast voor [...] euro. Het is duidelijk dat de activiteit jaarlijks een behoorlijke latente meerwaarde creëert.

Zoals gesteld zijn er geen lonen, juist omdat het gaat om een familiale onderneming waarbij diverse taken door derden dienen uitgevoerd te worden maar deze zo divers zijn dat ze niet als werknemer kunnen aangeworven worden. Uit de balans blijkt dat er [...] euro aan zulke kosten werden gemaakt. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden dat de drie leden van de familie allen hun beroepsinkomsten verkrijgen uit de activiteit van deze en de andere aangehouden ondernemingen.

8.1.2. Vennootschap B

Een kopie van het aandelenregister wordt als bijlage 5 aan het dossier toegevoegd.

Een kopie van de jaarrekening wordt als bijlage 6 aan het dossier toegevoegd.

Vennootschap B heeft als eigen activiteit koop en verkoop van bouwgronden. Het aandeelhouderschap behoort 48 % toe aan de maatschap en 2 % privaat. 50 % wordt aangehouden door Vennootschap E zelf een dochter (99 %) van Vennootschap A.

De economische activiteit van de vennootschap bestaat uit de aan- en verkoop van gronden bestemd voor residentiële (appartementen, studio’s, huizen) en niet-residentiële onroerende goederen (handelspanden, magazijnen). De selectie van onroerende goederen waarin men wenst te investeren, gebeurt met het doel om een toegevoegde waarde te creëren, zijnde een recurrente meerwaarde bij verkoop.

De vennootschap is gedurende meer dan 20 jaar actief in de vastgoedsector in de […] regio en wendt haar ervaring aan om kwalitatief hoogstaand vastgoed op de verkoopmarkt te brengen. De vennootschap stelt, samen met de bestuurders, een vijftal mensen te werk die zich waarvan de taken zich vooral concentreren op het gebied van prospectie van nieuwe panden, organisatie en opvolging van projecten, het te koop aanbieden en het onderhouden van de panden aangevuld met de administratieve ondersteunende diensten. Door de inzet van eigen mensen heeft men directe controle op de kwaliteit en de timing van de werken en de naleving van de vooropgestelde budgetten. Door deze procescontrole, kan er indien nodig, tijdig bijgestuurd worden.

De ontwikkeling van een nieuw verkoopproject verloopt in samenwerking met Vennootschap E welke de constructies voorziet op de gronden. Zij doen op hun beurt beroep op een architectenbureau. De nadruk bij het ontwerp ligt bij de optimalisatie van de verkoopmogelijkheden die voldoen aan alle vereiste normen qua comfort en duurzaamheid. De bouwwerken worden niet door eigen personeel uitgevoerd, maar door aannemers waarmee men op vaste en regelmatige basis samenwerkt. De vennootschap en haar medewerkers volgen zelf de bouwwerken mee op en doen zelf de coördinatie van de bouwprojecten (materiaalkeuze, keuze van leveranciers,..).

Om de financiering van de projecten vlot te laten verlopen, wordt er bij voorkeur met een vaste bankpartner gewerkt, op die manier kan de financiering vlotter worden afgestemd naar de (financierings-) noden van het project. Bij de opmaak van de budgetten en de daarop volgende financiering, is het te realiseren huurrendement, een cruciale factor. Door de jarenlange ervaring in de vastgoedmarkt in het […], is men op de hoogte over de evoluties en opportuniteiten op de markt.

De volledige verkoopactiviteit gebeurt hoofdzakelijk in eigen beheer via de eigen website, soms doet men beroep op de diensten van immo-makelaars.

Gezien het uitgebreide patrimonium en de daaruit voorvloeiende activiteiten is de werking georganiseerd via een vennootschap. De uitbouw van een dergelijke activiteit in de privé sfeer zou binnen de personenbelasting worden geherkwalificeerd naar een beroepsmatige activiteit omwille van het overtreffen van een louter beheer van privépatrimonium.

Het gaat hier dus duidelijk niet over het louter beheer van een privépatrimonium via een vennootschap.

De vennootschap heeft slechts beperkte onroerende goederen het bezit als vaste activa maar heeft wel gronden in voorraad voor [...] euro. In de laatste drie/vijf jaar werden volgende transacties uitgevoerd:

In 2015 heeft de vennootschap de grond gekocht van het ‘[...]’ in [...]. De vennootschap heeft het recht van opstal verleend aan een andere partij voor het zetten van de bouwconstructies. Het project heeft geleid de verkoop van 22 individuele bouwloten.

In 2021 heeft de vennootschap een individuele koop- en verkoop van een residentiële woning in […] verricht.

Ook hier wordt op professionele wijze beroep gedaan op financiering door kredietinstellingen.

Er zijn geen lonen, juist omdat het gaat om een familiale onderneming waarbij diverse taken door derden dienen uitgevoerd te worden maar deze zo divers zijn dat ze niet als werknemer kunnen aangeworven worden. Uit de balans blijkt dat er [...] euro aan zulke kosten werden gemaakt. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden dat de drie leden van de familie allen hun beroepsinkomsten verkrijgen uit de activiteit van deze en de andere aangehouden ondernemingen.

8.1.3. Vennootschap E

Een kopie van het aandelenregister wordt als bijlage 7 aan het dossier toegevoegd.

Een kopie van de jaarrekening wordt als bijlage 8 aan het dossier toegevoegd.

Vennootschap E heeft als activiteit:

- Verhuur van residentiële en niet-residentiële onroerende goederen;

- Verhuur […];

- Ontwikkeling en verkoop van residentiële en niet-residentiële projecten.

Deze vennootschap is een dochter van Vennootschap A die 99% van de aandelen bezit. Aan de formele voorwaarde die een reële economische activiteit dienen aan te tonen wordt niet voldaan omwille van het feit dat de terreinen en gebouwen meer dan 50% uitmaken van het totaal actief van de vennootschap. Er is geen personeel actief in Vennootschap E.

De economische activiteit van de vennootschap bestaat uit de bouw en verkoop van residentiële (appartementen, studio’s, huizen) en niet residentiële onroerende goederen (handelspanden, magazijnen). De selectie van onroerende goederen waarin men wenst te investeren, gebeurt met het doel om een toegevoegde waarde te creëren, zijnde een recurrente meerwaarde bij verkoop.

De vennootschap is gedurende meer dan 20 jaar actief in de vastgoedsector in de […] regio en wendt haar ervaring aan om kwalitatief hoogstaand vastgoed op de verkoopmarkt te brengen. De vennootschap stelt, samen met de bestuurders, een vijftal mensen te werk die zich waarvan de taken zich vooral concentreren op het gebied van prospectie van nieuwe panden, organisatie en opvolging van projecten, het te koop aanbieden en het onderhouden van de panden aangevuld met de administratieve ondersteunende diensten. Door de inzet van eigen mensen heeft men directe controle op de kwaliteit en de timing van de werken en de naleving van de vooropgestelde budgetten. Door deze procescontrole, kan er indien nodig, tijdig bijgestuurd worden.

De ontwikkeling van een nieuw verkoopproject, die kan bestaan uit nieuwbouw of afbraak en heropbouw, verloopt in samenwerking met een architectenbureau. De nadruk bij het ontwerp ligt bij de optimalisatie van de verkoopmogelijkheden, die voldoen aan alle vereiste normen qua comfort en duurzaamheid. De bouwwerken worden niet door eigen personeel uitgevoerd, maar door aannemers waarmee men op vaste en regelmatige basis samenwerkt. De vennootschap en haar medewerkers volgen zelf de bouwwerken mee op en doen zelf de coördinatie van de bouwprojecten (materiaalkeuze, keuze van leveranciers,..).

Om de financiering van de projecten vlot te laten verlopen, wordt er bij voorkeur met een vaste bankpartner gewerkt, op die manier kan de financiering vlotter worden afgestemd naar de (financierings-) noden van het project. Bij de opmaak van de budgetten en de daarop volgende financiering, is het te realiseren huurrendement, een cruciale factor. Door de jarenlange ervaring in de vastgoedmarkt in het […], is men op de hoogte over de evoluties en opportuniteiten op de markt.

De volledige opvolging van de verkoopprojecten gebeurt hoofdzakelijk in eigen beheer via de eigen website, soms doet men beroep op de diensten van immo-makelaars.

Gezien het uitgebreide patrimonium en de daaruit voorvloeiende activiteiten is de werking georganiseerd via een vennootschap. De uitbouw van een dergelijke activiteit in de privé sfeer zou binnen de personenbelasting worden geherkwalificeerd naar een beroepsmatige activiteit omwille van het overtreffen van een louter beheer van privépatrimonium.

Het gaat hier dus duidelijk niet over het louter beheer van een privépatrimonium via een vennootschap.

De vennootschap heeft één onroerend goed in het bezit welke wordt aangewend voor de verhuur.

De totale waarde van het onroerende goed in de boekhouding bedraagt [...] euro maar de marktwaarde wordt geschat op een waarde van [...] euro.

De verdeling is volgende:

Onroerend goed voor residentiële verhuur: [...] (studio’s en appartementen)

Onroerend goed voor niet-residentiële verhuur: [...] (handelsruimten)

Voorraden en bestellingen in uitvoering: [...]

In de laatste drie/vijf jaar werden volgende transacties uitgevoerd.

In 2015 heeft de vennootschap het recht van opstal verkregen van het […] in […] voor het zetten van de bouwconstructies. Het project werd in de voorbije jaren gerealiseerd en heeft geleid tot de verkoop van 21 verschillende constructies.

In 2014 heeft de vennootschap een commercieel pand […] aan de [...] gekocht in […]. Initieel werd er gedacht om het commercieel pand in verhuur te zetten, maar uiteindelijk werd beslist om het pand alsnog te verkopen. De laatste verkoop heeft in 2018 plaatsgevonden.

In 2016 heeft de vennootschap een commercieel pand in oprichting […] aan de [...] gekocht in […]. Initieel werd er gedacht om het commercieel pand in verhuur te zetten, maar uiteindelijk werd beslist om het pand alsnog te verkopen. De laatste verkoop heeft plaatsgevonden in 2022.

Om verwerving van de huidige onroerende goederen te kunnen financieren zijn kredieten aangegaan ten bedrage van [...] euro bij financiële instellingen.

De onroerende goederen hebben een potentiële huurwaarde van [...] euro per jaar. Dat levert potentieel een bruto rendement op van 5,02%. Niet alle verhuurprojecten zijn al gerealiseerd waardoor de rendementen ook nog niet behaald kunnen worden.

Het verlies bedraagt over de laatste drie jaar [...] euro maar wordt voor [...] euro veroorzaakt door afschrijvingen en rentelast. De vennootschap heeft veel kosten gedragen voor de groep de voorbije jaren. Dat heeft een groot effect op haar rendement.

De vennootschap heeft 3 deeltijdse werknemers in dienst om hun te ondersteunen in de administratieve taken van de vennootschap. Voor 2022 was er een totale loonkost van [...] euro.

Daarnaast wordt er ook beroep gedaan op derden voor de uitoefening van de activiteiten. Uit de balans blijkt dat er [...] euro aan zulke kosten werden gemaakt. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden dat de drie leden van de familie allen hun beroepsinkomsten verkrijgen uit de activiteit van deze en de andere aangehouden ondernemingen.

8.1.4. Vennootschap F

Een kopie van het aandelenregister wordt als bijlage 5 aan het dossier toegevoegd.

Een kopie van de jaarrekening wordt als bijlage 6 aan het dossier toegevoegd.

Vennootschap F wordt 75 % aangehouden door vennootschap A en 25 % privaat.

Economische toetsing volgens de boekhouding: Er wordt niet voldaan aan de economische voorwaarden omwille van het feit dat de terreinen en gebouwen meer dan 50% uitmaken van het totaal actief van de vennootschap. Er is geen personeel actief in Vennootschap F.

Activiteit: Verhuur kantoren aan Vennootschap E. Presteert managementfacturen aan Vennootschap E ivm beheer […], wat aanzien wordt als een reële economische activiteit.

8.1.5. De vennootschappen D en E hebben momenteel geen activiteit

Vennootschap C werd door de ouders en zoon opgericht. Vanuit deze vennootschap worden alle managementactiviteiten uitgevoerd.

Het lijkt ons duidelijk dat wanneer deze activiteiten louter privaat zouden zijn uitgeoefend, binnen de personenbelasting de verkregen inkomsten zouden worden aanzien niet als een louter beheer van privaat vermogen, zelfs niet belast zouden worden als divers inkomen maar aanzien zouden worden als beroepsmatig.

8.2. Doelstelling is te evolueren naar volgende structuur

De historische tijdelijke successieplanning zal in het licht van de horizontale, definitieve planning die wordt georganiseerd, worden teruggedraaid. De schenkingen tussen echtgenoten worden herroepen en de maatschap wordt geliquideerd zodat de aandelen terug in het persoonlijke vermogen van resp. X en Y terecht zullen komen.

De vennootschap C wordt de holding die de vennootschappen B, A, D, E zal aanhouden en alle managementactiviteiten zal uitvoeren.

De vennootschappen krijgen elk een duidelijke activiteit:

Vennootschap B wordt de vennootschap die instaat voor koop en verkoop bouwgronden.

Vennootschap A wordt de vennootschap die instaat voor de verhuur van residentiële en niet residentiële onroerende goederen.

Vennootschap D zal als activiteit ontwikkeling en verkoop residentiële en niet residentiële projecten hebben.

Vennootschap E heeft nog geen invulling gekregen.

Deze herstructurering zou tot gevolg hebben dat elke vennootschap nu afzonderlijk van elkaar een duidelijk omschreven en afgelijnde economische activiteit ontwikkelt en autonoom kan functioneren wat de doelstelling is van de familie en mogelijke managementproblemen voorkomt bij het voortijdig overlijden van één van de gezinsleden.

Z komt dan ook tot het aandeelhouderschap van de holding en de onderliggende vennootschappen waardoor zijn engagement binnen de ondernemingen niet enkel vergoed zullen worden met bezoldigingen maar hij ook mee deelgenoot wordt van de meerwaarde die door de werking van de onderneming beoogd wordt.

Wanneer Vennootschap C dan de holding is geworden is het de bedoeling om aandelen van deze vennootschap aan Z te schenken als familiale holding waarbij door het opleggen van lasten, voorbehoud van vruchtgebruik dan wel meervoudig stemrecht, zeggenschap en inkomsten in hoofde van de ouders wordt gegarandeerd. In eerste instantie kan Z zich dan bewijzen binnen het management van de aangehouden vennootschappen en zal in de toekomt meer zeggenschap binnen de holding aan Z worden toebedeeld.

Door de overdracht nu reeds te organiseren dient te worden voorkomen dat een voortijdig overlijden van één van de ouders het voortbestaan van de ondernemingen zou hypothekeren omdat de beperkte liquiditeiten dan dienen aangewend zouden worden om de erfbelasting te betalen in plaats van het ondernemen te kunnen financieren.

De reorganisatie moet een structuur opleveren die nog performanter en professioneler werken mogelijk maakt, om een werkelijke en belangrijke economische activiteit verder te ontwikkelen.

8.3. Reorganisatie in stappen

8.3.1 Stap 1: Fusie vastgoedvennootschappen

Als eerste stap zal er een fusie door overname plaatsvinden tussen Vennootschap A, E en F, waarbij Vennootschap A de andere twee vennootschappen zal overnemen.

Het betreft een fusie door overname zoals gedefinieerd in artikel 2, §1, 6°/1, a), WIB92.

De vergoeding voor de aandeelhouders van de vennootschap E en F zal uitsluitend in aandelen gebeuren en niet door een opleg in geld.

De fusie vindt plaats per xx.xx.2023. Er gaat met een boekhoudkundige retroactiviteit gewerkt worden van minder dan 7 maanden. De verrichting gaat boekhoudkundig plaatsvinden op xx.xx.2023.

De toekomstige activiteiten van de gefuseerde vennootschap bestaat uit de verhuur van de residentiële en niet residentiële onroerende goederen. Het vermogen van de gefuseerde vennootschap zal verder uitgebreid worden in de toekomst met potentiële nieuwe aankopen van residentiële of niet residentiële verhuurprojecten.

De fusie heeft bij geen enkel van de betrokken partijen een impact op de tewerkstelling. Het actieve personeel van Vennootschap E zal mee overgaan naar de vennootschap A en daar ook behouden blijven.

De gevolgen van de fusie worden concreet weergegeven in een fusiebalans.

8.2.2. Stap 2 overdracht aandelen naar Vennootschap C

De privé deelnemingen zullen als volgt worden ingebracht in Vennootschap C zodanig dat zij kan fungeren als actieve holding:

- Vennootschap A na de fusie: 100% deelneming

- Vennootschap B: 50% deelneming

- Vennootschap E: 40% deelneming

De waardering van de aandelen zal vastgelegd worden door een externe revisor.

Vervolgens verkoopt Vennootschap A haar deelnemingen ook aan Vennootschap C:

- Vennootschap D 100% deelneming

- Vennootschap B 50% deelneming

- Vennootschap E 60% deelneming

De deelnemingen die vennootschap A bezit worden verkocht aan vennootschap C en niet ingebracht met de reden dat er geen onderlinge deelneming zou ontstaan tussen vennootschap A en vennootschap C. De waardering zal worden vastgelegd door een revisor.

Vennootschap C voert een echte activiteit uit, zijnde het actief beleid uitstippelen en opvolgen van de onderliggende vennootschappen. Men factureert vanuit Vennootschap C de gewerkte uren van X en Y voor de werfopvolgingen, administratie, besprekingen banken, … kortom al het operationele werk dat gebeurt door X en Y wordt door Vennootschap C aangerekend aan de respectievelijke vennootschappen. In principe zou er ook voor iedere werkvennootschap een managementovereenkomst gesloten moeten zijn. Het gaat dus zeker niet over het louter aanhouden van de aandelen van de groep.

9. Naast hetgeen in de uiteenzetting met betrekking tot de voorgenomen verrichtingen verweven zit wenst de aanvrager de voorgenomen verrichtingen te motiveren als volgt:

Er wordt aangetoond dat deze vennootschappen zich begeven in het economische verkeer en werkelijke economische activiteiten ontwikkelen.

Wanneer deze activiteiten privaat zouden uitgevoerd worden, mag men zeker zijn dat de federale dienst financiën huurinkomsten zou herkwalificeren naar beroepsinkomsten.

Wanneer geen onroerende goederen maar bijvoorbeeld personenauto’s en lichte vrachtwagens het voorwerp van de activiteit zouden uitmaken, dan zou er nooit een discussie zijn over de economische activiteit. Maar omdat het om onroerend goed gaat, zou het plots wel problematisch zijn. We zien niet in waarom de aard van de aangewende ‘grondstof’ een oorzaak kan zijn in een verschillende behandeling. We vinden daarvoor geen motivering in welk decreet dan ook. Meer nog, het lijkt een schending van het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel (art 10-11bis 172 GW)

Gelet op artikel 3.22.0.0.1 VCF komt het besluitvormingsorgaan tot de volgende voorafgaande beslissing:

10. Onder voorafgaande beslissing wordt verstaan de juridische handeling waarbij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie overeenkomstig de bepalingen die van kracht zijn, vaststelt hoe de bepaling van de VCF wordt toegepast op een bijzondere situatie of verrichting, die op fiscaal vlak nog geen uitwerking heeft gehad. De Vlaamse Belastingdienst doet bijgevolg geen uitspraak over de rechtsgeldigheid van overeenkomsten op burgerrechtelijk vlak.

11. Volgende artikelen uit de VCF worden onderzocht:

- Art. 2.7.4.2.2. VCF, dat luidt als volgt:

Ҥ 1. In afwijking van artikel 2.7.4.1.1 wordt het tarief van de erfbelasting verlaagd tot 3% voor een verkrijging in rechte lijn en tussen partners en tot 7% voor een verkrijging tussen andere personen voor:

1° de nettoverkrijging van de volle eigendom, de blote eigendom of het vruchtgebruik van de activa die door de erflater of zijn partner beroepsmatig zijn geïnvesteerd in een familiale onderneming. Het verlaagde tarief is niet van toepassing op de verkrijging van onroerende goederen die hoofdzakelijk tot bewoning worden aangewend of zijn bestemd;

2° de nettoverkrijging van de volle eigendom, het vruchtgebruik of de blote eigendom van aandelen van een familiale vennootschap met zetel van werkelijke leiding in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, op voorwaarde dat de aandelen van de vennootschap die op het ogenblik van het overlijden in volle eigendom toebehoren aan de erflater en zijn familie ten minste 50% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen.

In afwijking van het eerste lid vertegenwoordigen de aandelen van de vennootschap die op het ogenblik van het overlijden in volle eigendom toebehoren aan de erflater en zijn familie minstens 30% van de stemrechten in die vennootschap, als hij en zijn familie aan een van de volgende voorwaarden voldoen:

1° samen met één andere aandeelhouder en zijn familie volle eigenaar zijn van de aandelen van de vennootschap die minstens 70% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen;

2° samen met twee andere aandeelhouders en hun familie volle eigenaar zijn van de aandelen van de vennootschap die minstens 90% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen.

Voor de toepassing van het tweede lid komen de aandelen die toebehoren aan rechtspersonen, niet in aanmerking om te worden samengeteld met de aandelen die toebehoren aan de erflater.

§ 2. Voor de toepassing van dit artikel, artikel 2.7.4.2.3 en artikel 2.7.4.2.4 wordt verstaan onder :

1° familiale onderneming : een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwbedrijf of een vrij beroep dat door de erflater of zijn partner, al dan niet samen met anderen, persoonlijk wordt geëxploiteerd en uitgeoefend;

2° familiale vennootschap : een vennootschap die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot voorwerp heeft en uitoefent.

Als de vennootschap aan het voorgaande niet beantwoordt, maar aandelen houdt die minstens 30% van de stemrechten van één directe dochtervennootschap vertegenwoordigen die aan die voorwaarde beantwoordt en die haar zetel van werkelijke leiding heeft in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, wordt ze ook beschouwd als een familiale vennootschap.

Vennootschappen die geen reële economische activiteit hebben, worden uitgesloten van het verlaagde tarief, vermeld in paragraaf 1. Een vennootschap wordt geacht geen reële economische activiteit te hebben als uit de balansposten van ofwel de goedgekeurde jaarrekening in geval van een vennootschap als vermeld in paragraaf 2, 2°, eerste lid, ofwel de goedgekeurde geconsolideerde jaarrekening in geval van een vennootschap als vermeld in paragraaf 2, 2°, tweede lid, van minstens een van de drie boekjaren voorafgaand aan de datum van overlijden van de erflater cumulatief blijkt :

a) dat de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen een percentage gelijk of lager dan 1,50 % uitmaken van de totale activa;

b) de terreinen en gebouwen meer dan 50 % uitmaken van het totale actief. De verkrijger kan het tegenbewijs daarvan leveren.

Voor de toepassing van de hiervoor vermelde omschrijving moet worden begrepen onder :

a) bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen : de waarde, opgenomen onder de gelijknamige post van de resultatenrekening van de jaarrekening of onder een soortgelijke post van de geconsolideerde jaarrekening. Als een vennootschap geen jaarrekening volgens het standaardmodel naar Belgisch recht hoeft neer te leggen, wordt de waarde die opgenomen is onder de post waaruit alle kosten blijken die naar hun aard als kosten kunnen worden beschouwd voor de tewerkstelling van personeel in dienstverband;

b) terreinen en gebouwen : de waarde, opgenomen onder de gelijknamige balanspost van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening, of onder een soortgelijke post van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening. Als een vennootschap geen jaarrekening volgens het standaardmodel naar Belgisch recht hoeft neer te leggen, wordt een soortgelijke post bedoeld die opgenomen is onder de post materiële vaste activa;

c) totaal actief : de waarde, opgenomen onder de balanspost totaal van de activa van de jaarrekening of onder een soortgelijke post van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening;

3° aandelen :

a) naargelang het geval:

1) als de familiale vennootschap een naamloze vennootschap, een Europese vennootschap of een Europese coöperatieve vennootschap is, dan wel een vennootschap met een andere rechtsvorm waarvoor het Belgische of buitenlandse recht dat haar beheerst, voorziet in een vergelijkbaar begrip: elk deelbewijs met stemrecht dat een deel van het kapitaal vertegenwoordigt;

2) als de familiale vennootschap een vennootschapsvorm heeft waarvoor het Belgische of buitenlandse recht dat de vennootschap beheerst, niet voorziet in het begrip kapitaal of een vergelijkbaar begrip: elk deelbewijs met stemrecht dat is uitgereikt als tegenprestatie voor een inbreng of naar aanleiding van de incorporatie van onbeschikbare reserves;

b) de certificaten van aandelen, uitgereikt door rechtspersonen met een zetel in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, ter vertegen-woordiging van aandelen van familiale vennootschappen die aan de gestelde voorwaarden voldoen en waarvan de rechtspersoon de verplichting heeft om de dividenden en andere vermogensvoordelen onmiddellijk en uiterlijk binnen een maand door te storten aan de certificaathouder;

4° familie van de erflater of de aandeelhouder als vermeld in paragraaf 1, eerste lid, 2° :

a) de partner van de erflater of aandeelhouder, waarbij het begrip partner voor de aandeelhouder op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de erflater;

b) de verwanten in rechte lijn van de erflater of aandeelhouder, alsook hun partners, waarbij het begrip partner op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de erflater;

c) de zijverwanten van de erflater of aandeelhouder tot en met de tweede graad en hun partners, waarbij het begrip partner op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de erflater;

d) de kinderen van broers en zussen van de erflater of aandeelhouder.

§ 3. Als een vennootschap met toepassing van paragraaf 2, 2°, tweede lid, als een familiale vennootschap wordt beschouwd, wordt de toepassing van het verlaagde tarief beperkt tot de waarden van de aandelen van de vennootschap in de dochtervennootschappen die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot voorwerp hebben en die hun zetel van werkelijke leiding in een van de staten van de Europese Economische Ruimte hebben.”.;

- Art. 2.8.6.0.3 VCF, dat luidt als volgt:

Ҥ 1. In afwijking van artikel 2.8.4.1.1 wordt van de schenkbelasting vrijgesteld :

1° de schenking van de volle eigendom, de blote eigendom of het vruchtgebruik van de activa die door de schenker of zijn partner beroepsmatig zijn geïnvesteerd in een familiale onderneming. Die vrijstelling is niet van toepassing op de overdrachten van onroerende goederen die hoofdzakelijk tot bewoning worden aangewend of zijn bestemd;

2° de schenking van de volle eigendom, de blote eigendom of het vruchtgebruik van aandelen van een familiale vennootschap met zetel van werkelijke leiding in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, op voorwaarde dat de aandelen van de vennootschap die op het ogenblik van de schenking onder de levenden in volle eigendom toebehoren aan de schenker en zijn familie, ten minste 50% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen.

In afwijking van het eerste lid vertegenwoordigen de aandelen van de vennootschap die op het ogenblik van de schenking in volle eigendom toebehoren aan de schenker en zijn familie, minstens 30% van de stemrechten in die vennootschap, als hij en zijn familie aan een van de volgende voorwaarden voldoen:

1° samen met één andere aandeelhouder en zijn familie volle eigenaar zijn van de aandelen van de vennootschap die minstens 70% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen;

2° samen met twee andere aandeelhouders en hun familie volle eigenaar zijn van de aandelen van de vennootschap die minstens 90% van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen.

Voor de toepassing van het tweede lid komen de aandelen die toebehoren aan rechtspersonen, niet in aanmerking om te worden samengeteld met de aandelen die toebehoren aan de schenker.

§ 2. Voor de toepassing van dit artikel en artikel 2.8.6.0.4 tot en met artikel 2.8.6.0.7 wordt verstaan onder:

…

2° familiale vennootschap : een vennootschap die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot voorwerp heeft en uitoefent.

Als de vennootschap aan het voorgaande niet beantwoordt, maar aandelen houdt die minstens 30 % van de stemrechten van één directe dochtervennootschap vertegenwoordigen die aan die voorwaarde beantwoordt en die haar zetel van werkelijke leiding heeft in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, wordt ze ook beschouwd als een familiale vennootschap.

Vennootschappen die geen reële economische activiteit hebben, worden uitgesloten van de vrijstelling, vermeld in paragraaf 1. Een vennootschap wordt geacht geen reële economische activiteit te hebben als uit de balansposten van ofwel de goedgekeurde jaarrekening in geval van een vennootschap als vermeld in paragraaf 2, punt 2°, eerste lid, ofwel de goedgekeurde geconsolideerde jaarrekening in geval van een vennootschap als vermeld in paragraaf 2, punt 2°, tweede lid, van minstens een van de drie boekjaren die voorafgaan aan de datum van de authentieke akte van schenking, cumulatief blijkt dat:

a) de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen een percentage uitmaken dat gelijk is aan of lager is dan 1,50 % van de totale activa;

b) de terreinen en gebouwen meer dan 50 % uitmaken van het totale actief. De begiftigde kan het tegenbewijs daarvan leveren.

Voor de toepassing van de hiervoor vermelde omschrijving moet worden begrepen onder:

a) bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen : de waarde, opgenomen onder de gelijknamige post van de resultatenrekening van de jaarrekening of onder een soortgelijke post van de geconsolideerde jaarrekening. Als een vennootschap geen jaarrekening volgens het standaardmodel naar Belgisch recht hoeft neer te leggen, is het de waarde die opgenomen is onder de post waaruit alle kosten blijken die naar hun aard als kosten kunnen worden beschouwd voor de tewerkstelling van personeel in dienstverband;

b) terreinen en gebouwen : de waarde, opgenomen onder de gelijknamige balanspost van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening of onder een soortgelijke post van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening. Als een vennootschap geen jaarrekening volgens het standaardmodel naar Belgisch recht hoeft neer te leggen, wordt een soortgelijke post bedoeld die opgenomen is onder de post materiële vaste activa;

c) totaal actief : de waarde, opgenomen onder de balanspost totaal van de activa van de jaarrekening of onder een soortgelijke post van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening;

3° aandelen :

a) naargelang het geval:

1) als de familiale vennootschap een naamloze vennootschap, een Europese vennootschap of een Europese coöperatieve vennootschap is, dan wel een vennootschap met een andere rechtsvorm waarvoor het Belgische of buitenlandse recht dat haar beheerst, voorziet in een vergelijkbaar begrip: elk deelbewijs met stemrecht dat een deel van het kapitaal vertegenwoordigt;

2) als de familiale vennootschap een vennootschapsvorm heeft waarvoor het Belgische of buitenlandse recht dat de vennootschap beheerst, niet voorziet in het begrip kapitaal of een vergelijkbaar begrip: elk deelbewijs met stemrecht dat is uitgereikt als tegenprestatie voor een inbreng of naar aanleiding van de incorporatie van onbeschikbare reserves;

b) de certificaten van aandelen, uitgereikt door rechtspersonen met een zetel in een van de staten van de Europese Economische Ruimte, ter vertegenwoordiging van aandelen van familiale vennootschappen die aan de gestelde voorwaarden voldoen en waarvan de rechtspersoon de verplichting heeft om de dividenden en andere vermogensvoordelen onmiddellijk en uiterlijk binnen een maand door te storten aan de certificaathouder;

4° familie van de schenker of de aandeelhouder als vermeld in paragraaf 1, eerste lid, 2° :

a) de partner van de schenker of aandeelhouder, waarbij het begrip partner voor de aandeelhouder op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de schenker;

b) de verwanten in rechte lijn van de schenker of aandeelhouder, alsook hun partners, waarbij het begrip partner op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de schenker;

c) de zijverwanten van de schenker of aandeelhouder tot en met de tweede graad en hun partners, waarbij het begrip partner op een gelijkaardige wijze moet worden geïnterpreteerd als dat het geval is voor de schenker;

d) de kinderen van broers en zussen van de schenker of aandeelhouder.

§ 3. Als een vennootschap met toepassing van paragraaf 2, 2°, tweede lid, als een familiale vennootschap wordt beschouwd, wordt de vrijstelling beperkt tot de waarden van de aandelen van de vennootschap in de dochtervennootschappen die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot voorwerp hebben en die hun zetel van werkelijke leiding in een van de staten van de Europese Economische Ruimte hebben.”.

- Artikel 3.17.0.0.2 VCF, dat luidt als volgt:

“Aan de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer die entiteit door vermoedens of door andere bewijsmiddelen, vermeld in artikel 3.17.0.0.1, en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik.

Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige door middel van de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt :
1° hetzij een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst;
2° hetzij een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel, voorzien door een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten, en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft.

Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van de belasting. Als de belastingplichtige het tegenbewijs niet levert, dan wordt de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van deze codex onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.”.

12. Om in aanmerking te komen voor de vrijstelling van de gunstmaatregel moet cumulatief aan de volgende voorwaarden voldaan zijn:

- er moet voldaan zijn aan de participatievoorwaarde zoals bepaald in artikel 2.8.6.0.3, §1, 2° en 2.7.4.2.2, §1, 2°, VCF;

- de vennootschap moet de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot doel hebben en uitoefenen, dan wel aandelen aanhouden die minstens 30 % van stemrechten vertegenwoordigen van minstens één directe dochtervennootschap die aan deze voorwaarde beantwoordt en die haar zetel van werkelijke leiding heeft in een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte zoals bepaald in artikel 2.8.6.0.3, §2, 1°, eerste en tweede lid en 2.7.4.2.2, §2, 1°, eerste en tweede lid, VCF;

- de vennootschap moet een reële economische activiteit hebben als bepaald in artikel 2.8.6.0.3, §2, 1°, derde lid en 2.7.4.2.2, §2, 1°, derde lid, VCF.

12.1. Participatievoorwaarde.

Opdat de aandelen van een vennootschap onder de gunstmaatregel kunnen worden overgedragen, is het essentieel dat de vennootschap een familiaal karakter heeft. Een vennootschap heeft een dergelijk familiaal karakter, wanneer de schenker of erflater aandelen in volle eigendom bezit die ten minste 50 % van de stemrechten in die vennootschap vertegenwoordigen.

12.2. Activiteitsvoorwaarde en reële economische activiteit.

12.2.1. De vennootschappen A en B als actieve vennootschappen

12.2.1.1. Een familiale vennootschap is een vennootschap die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of van een vrij beroep tot doel heeft en deze ook effectief uitoefent.

Een vennootschap heeft een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit, of oefent een vrij beroep uit, wanneer in eerste instantie uit de statuten van de vennootschap een dergelijk doel blijkt. Bovendien moet de economische activiteit ook effectief worden uitgeoefend zodat een louter passief optreden niet volstaat. Zo zal het louter beheer van roerende of onroerende goederen of het verkrijgen en aanhouden van aandelen of deelbewijzen niet aanvaard worden als een voormelde activiteit.

Het is niet voldoende dat enkel het maatschappelijk doel in de statuten een dergelijke activiteit bevat. De vennootschap moet de activiteit ook werkelijk uitoefenen, hetgeen zal dienen aangetoond te worden. Dit kan met alle middelen van recht, met uitzondering van de eed. Veelal zal uit de jaarrekening kunnen afgeleid worden of de vennootschap een dergelijke activiteit uitoefent (o.a. uit de posten 34, 40, 44, 60, 62 en 70 van de jaarrekening). Indien dit niet zo is, zullen bijkomende stukken dienen bijgebracht te worden (vb. facturen, cliëntenlisting, gegevens in de KBO...).

Aangezien het gaat over het onderzoek, de controle en het gebruik van bewijsmiddelen kan over de kwalificatie van de immovennootschappen (A en B) als familiale vennootschap geen voorafgaande beslissing worden genomen (art. 3.22.0.0.1, §3, tweede lid, c)).

12.2.1.2. De vennootschappen dewelke een nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit hebben of een vrij beroep uitoefenen, kunnen volgens de VCF beschouwd worden als familiale vennootschappen. Familiale vennootschappen die echter geen reële economische activiteit hebben, zijnde de vennootschappen die cumulatief voldoen aan de twee in de VCF vermelde parameters, worden alsnog van het toepassingsgebied uitgesloten, ondanks het feit dat zij in eerste instantie wel een nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit of een vrij beroep uitoefenden en er tevens voldaan was aan de participatievoorwaarde.

De parameters zullen gecontroleerd worden aan de hand van de jaarrekening van de vennootschap indien het een vennootschap betreft die gelegen is binnen de EER en zelf een nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit heeft of een vrij beroep uitoefent.

In de eerste parameter worden de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen vergeleken met het totaal actief van de vennootschap. De post bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen is de post 62 van de resultatenrekening van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening. De post bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen omvat enkel de kosten verbonden aan de natuurlijke personen die ingeschreven zijn in het personeelsregister of zijn ingeschreven als tijdelijk personeel (interimpersoneel, seizoenarbeiders). Er wordt derhalve geen rekening gehouden met uitkeringen en vergoedingen van bestuurders, zaakvoerders en werkende vennoten toegekend buiten enige arbeidsovereenkomst of personeelskosten die onder de post 61 werden geboekt.

In de tweede parameter worden de terreinen en gebouwen vergeleken met het totaal actief van de vennootschap. Onder “terreinen en gebouwen” wordt de waarde bedoeld die opgenomen is onder post 22, post 26 of soortgelijke post van de jaarrekening of van de geconsolideerde jaarrekening. Het betreft dus de terreinen en gebouwen geboekt als materiële vaste activa, ongeacht de post op de jaarrekening waar ze worden geboekt.

Er wordt rekening gehouden met de boekwaarde van deze terreinen en gebouwen, hetgeen logisch is gelet op het feit dat bij de totale activa ook rekening gehouden wordt met de boekwaarde.

Ook voor het totaal actief wordt gekeken naar de (geconsolideerde) jaarrekening, meer bepaald naar de waarde, opgenomen onder balanspost 20/58.

Bovenstaande geciteerde balansposten zijn maar van toepassing voor zover het standaardmodel van de Belgische jaarrekening wordt gevolgd. Indien dit niet het geval is, wordt de waarde bedoeld die vermeld is onder gelijkaardige balansposten. Concreet zal de controle van deze voorwaarde gebeuren aan de hand van de (geconsolideerde) jaarrekeningen die gepubliceerd zijn op het ogenblik dat de schenking plaatsvindt.

12.2.1.3. Indien blijkt dat aan bovenstaande parameters werd voldaan, weerhoudt niets de begiftigde ervan om het tegenbewijs te leveren.

In dat geval zal de begiftigde/erfgenaam moeten bewijzen dat alle in de familiale vennootschap aanwezige onroerende goederen aangewend worden voor de economische activiteit van de vennootschap, en derhalve geen privaat patrimonium betreffen.

In regel volstaat de verhuring van onroerend goed aan derden (private of handelshuur) – buiten de groepsstructuur - niet om het tegenbewijs te leveren, ongeacht het aandeel of percentage dat dit verhuurde onroerend goed vertegenwoordigt in de totaal aanwezige onroerende goederen.

In casu bestaat de economische activiteit van de vennootschappen A en B evenwel in de exploitatie en ontwikkeling van professioneel/commercieel vastgoed (residentieel en niet-residentieel), waarbij de verbetering van de rendabiliteit van vastgoed wordt bewerkstelligd en de marktwaarde actief wordt aangepakt. Er wordt hiervoor een beroep gedaan op externe aannemers of verbonden ondernemingen, een architectenbureau en een vaste bankpartner. Ook de verhuur (eventueel tijdelijk met oog op de verkoop) van het aanwezige vastgoed behoren tot de activiteit.

In het licht van het nieuw ondernemingsrecht en het Wetboek van Economisch Recht kan niet worden ontkend dat vastgoedactiviteiten (inclusief verhuur) in bepaalde gevallen als economische activiteit kunnen worden beschouwd (functioneel ondernemingsbegrip).

Als op het moment van de schenking/het overlijden uit de voorgelegde stukken blijkt dat de aanwezige onroerende goederen voor de economische activiteit worden aangewend kan de vrijstelling van de schenkbelasting/vermindering van het tarief in de erfbelasting worden toegepast.

Aangezien het gaat over het onderzoek, de controle en het gebruik van bewijsmiddelen kan over het leveren van het tegenbewijs geen voorafgaande beslissing worden genomen (art. 3.22.0.0.1, §3, tweede lid, c, VCF).

12.2.2. Vennootschap C als actieve/passieve familiale holding

Wanneer een holding zelf een nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit heeft of een vrij beroep uitoefent, wordt zij zelf beschouwd als een familiale vennootschap (zie punt 12.2.1.1).

Een holdingvennootschap die louter managementsactiviteiten (bijvoorbeeld consultancy, …) uitoefent voor één of meerdere dochtervennootschappen kan niet als een actieve vennootschap met nijverheids- of handelsactiviteit worden beschouwd.

Intragroepsdiensten/ondersteunende diensten die uitgevoerd worden door een holding voor haar onderliggende (dochter)vennootschappen kunnen echter wel voldoende zijn opdat er sprake zou zijn van een nijverheids-, of handelsactiviteit. Dit is onder meer het geval als de holding zich inlaat met de boekhouding of het personeelsbeheer van de dochtervennootschap(pen). Het louter verstrekken van waarborgen of zekerheden aan verbonden vennootschappen geldt evenwel niet als een nijverheids- of handelsactiviteit.

Holdings die zelf geen nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit hebben of een vrij beroep uitoefenen, kunnen onder bepaalde voorwaarden beschouwd worden als een familiale vennootschap, zodat zij, wanneer de participatievoorwaarde is vervuld en wanneer de groep een reële economische activiteit heeft (zie punt 12.2.1.2.), tevens in aanmerking komen voor de vrijstelling of het verminderd tarief. Hiertoe dient de holdingvennootschap aandelen in volle eigendom aan te houden in minstens 1 directe dochtervennootschap die wel een nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit heeft of een vrij beroep uitoefent en die haar zetel van werkelijke leiding binnen de EER heeft en de aandelen minstens 30 % van de stemrechten in de directe dochtervennootschap vertegenwoordigen.

Er is geen keuzemogelijkheid om de holding vrij te stellen als vennootschap op zich, dan wel als holdingvennootschap met een onderliggende groep. Indien op basis van de parameters komt vast te staan dat een holding die zelf een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit heeft of een vrij beroep uitoefent, geen reële economische activiteit heeft, wordt zij van de gunstmaatregel uitgesloten, ongeacht het feit dat zij aandelen houdt die minstens 30 % van de stemrechten vertegenwoordigen van één directe dochtervennootschap met een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of met een vrij beroep.

Een holding die zelf geen nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit heeft of een vrij beroep uitoefent en evenmin aandelen houdt die minstens 30 % van de stemrechten vertegenwoordigen van één directe dochtervennootschap met een dergelijke activiteit binnen de EER, doordat er zich tussen de holding en de dochtervennootschap nog een tussenholding (die zelf geen nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit heeft of vrij beroep uitoefent) bevindt, wordt niet beschouwd als een familiale vennootschap. Een holding die zelf geen nijverheids-, handels-, ambachts-, landbouwactiviteit of een vrij beroep uitoefent, en die wel aandelen houdt die minstens 30 % van de stemrechten vertegenwoordigen van één directe dochtervennootschap met een dergelijke activiteit binnen de EER, maar waarvan blijkt dat er op geconsolideerde basis geen reële economische activiteit is, wordt uitgesloten van de gunstmaatregel.

Aangezien het gaat over het onderzoek, de controle en het gebruik van bewijsmiddelen kan over de kwalificatie van de holding Vennootschap C als actieve/passieve familiale holding geen voorafgaande beslissing worden genomen (art. 3.22.0.0.1, §3, tweede lid, c)).

Wanneer een holdingvennootschap zelf geen familiale vennootschap is, maar wel aandelen met minstens 30 % stemrechten heeft in minstens 1 directe dochter die wel aan de voorwaarden voldoet en de groep tevens een reële economische activiteit heeft, komen de aandelen van de holding in aanmerking voor de gunstmaatregel. Enkel deze aandelen zijn eigendom van de schenker of bevinden zich in de nalatenschap van de erflater. De vrijstelling of het verlaagd tarief kan in dit geval slechts proportioneel worden toegekend.

De vrijstelling of het verlaagd tarief wordt beperkt tot de waarde van de aandelen van de holding in de onderliggende dochtervennootschappen die een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit hebben, of een vrij beroep uitoefenen en die hun zetel van werkelijke leiding hebben in een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte. Deze waarde kan uiteraard de waarde van de aandelen van de holding niet overstijgen. De decreetgever heeft de waardering niet beperkt tot enkel de directe exploitatiedochtervennootschappen waarin de holding aandelen met minstens 30 % stemrechten houdt, maar ook de waarde van alle actieve (klein)dochtervennootschappen die hun zetel van werkelijke leiding in een van de staten van de EER hebben, komt in aanmerking.

13. In geval van fusie in de drie jaren voorafgaand aan de schenking of het overlijden, waardoor geen (geconsolideerde) jaarrekening voorhanden is, gebeurt de controle van de parameters op basis van de afzonderlijke gepubliceerde jaarrekeningen van de bij de reorganisatie betrokken vennootschappen.

14. De boekhoudkundige retroactiviteit per xx.xx.2023 is niet tegenstelbaar aan de Vlaamse Belastingdienst.

Artikel 2.8.6.0.3 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit bepaalt dat aan de voorwaarden voor het verkrijgen van de gunstmaatregel moet voldaan zijn op het ogenblik van de schenking. Het recht op de gunstmaatregel zal door de Vlaamse Belastingdienst dan ook op het ogenblik van de schenking beoordeeld worden.

Voor de toepassing van artikel 2.7.4.2.2 VCF is de datum van het overlijden bepalend.

15. Huidige voorafgaande beslissing vervangt het voorafgaand attest waarvan sprake in art. 3.21.0.0.1 VCF niet.

Voorafgaand aan de authentieke akte van schenking kan de belanghebbende een verzoek richten tot de Vlaamse Belastingdienst om een attest te bekomen waaruit blijkt dat op het moment van het verzoek en op basis van de gegevens, aangereikt door de verzoeker, al dan niet aan de voorwaarden, vermeld in artikel 2.8.6.0.3 VCF is voldaan.

16. De voorgenomen verrichtingen maken geen fiscaal misbruik uit in de zin van art. 3.17.0.0.2 VCF.

Deze beslissing heeft alleen betrekking op de registratie- en de erfbelasting en doet geen uitspraak over andere belastingen.