Gedaan met laden. U bevindt zich op: VB 20024 - Kanscontract Vlaamse Belastingdienst

VB 20024 - Kanscontract

Voorafgaande beslissing
Nummer
20024
Datum beslissing
25 mei 2020
Publicatiedatum
7 augustus 2020

Heffing

  • Erfbelasting
  • Schenkbelasting
  • Verkooprecht

Wettelijke basis

  • art. 2.7.1.0.3. VCF
  • art. 2.7.1.0.5. VCF
  • art. 2.8.1.0.1. VCF
  • art. 2.8.4.1.1. VCF
  • art. 2.9.1.0.1. VCF
  • art. 3.17.0.0.2. VCF

I. Voorwerp van de aanvraag

1. De aanvraag strekt ertoe bevestiging te krijgen dat de voorgelegde overeenkomsten van aanwas tussen de echtgenoten X-Y rechtsgeldig zijn en gekwalificeerd worden als een contract onder bezwarende titel (kanscontract) en dat:

  • indien de overeenkomst in België wordt geregistreerd - de artikelen 2.8.1.0.1 VCF en 2.8.4.1.1, §2, VCF niet van toepassing zullen zijn en er derhalve geen schenkbelasting zal verschuldigd zijn, en dat
  • op het ogenblik van de aanbieding ter registratie, respectievelijk bij overlijden van één van de echtgenoten - evenmin de artikelen 2.7.1.0.3, 3°, VCF en 2.7.1.0.5 VCF van toepassing zullen zijn, zodat er geen erfbelasting verschuldigd zal zijn.
  • deze verrichting geen fiscaal misbruik vormt in de zin van artikel 3.17.0.0.2 VCF.

2. De aanvragers verzoeken uitdrukkelijk dat de voorafgaande beslissing die terzake zal genomen worden, een geldigheidsduur zou hebben tot het overlijden van de eerststervende der echtgenoten.

II. Omschrijving van de verrichting(en)

II.A. Identiteit van de aanvrager en de partijen

3. De aanvraag wordt ingediend door de geassocieerde notarissen […], met kantoor te […], namens :

  • De heer X, geboren te […] op xx.xx.1970, nationaal nummer […], en zijn echtgenote;
  • mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.1975, nationaal nummer […];

samenwonende te […] .

4. De aanvragers zijn gehuwd onder het stelsel van de scheiding van goederen blijkens huwelijkscontract verleden voor notaris […] te […] op xx.xx.2002, gewijzigd door toevoeging van een intern gemeenschappelijk vermogen, blijkens akte verleden voor notaris […], te […], op xx.xx.2018, zonder verdere wijzigingen tot op heden.

5. De aanvragers hebben samen 1 dochter, met name mejuffrouw A, geboren op xx.xx.2004.

6. De aanvragers hebben hun fiscale woonplaats sedert meer dan vijf jaar (namelijk gedurende hun hele leven) in het Vlaamse Gewest.

II. B. Beschrijving van de voorgenomen verrichting(en)

7. Elke echtgenoot wenst voor zichzelf de nodige maatregelen te nemen die hem/haar in staat stellen zijn/haar levenskwaliteit en -standaard als langstlevende echtgenoot te garanderen en hem/haar tegelijkertijd in staat te stellen een maximale flexibiliteit te behouden. Met dat doel voor ogen, wensen zij de flexibiliteit van hun huwelijksvermogensrechtelijk regime te maximaliseren teneinde elk voor zich als langstlevende echtgenoot de nodige zekerheid en bescherming te bekomen.

8. De echtgenoten zijn samen eigenaar van zicht- en spaarrekeningen, die hen samen voor de geheelheid in volle eigendom toebehoren, ieder van hen voor de onverdeelde helft in volle eigendom.

De echtgenoten kiezen ervoor om met betrekking tot deze tegoeden een contract van aanwas aan te gaan. Zij kiezen bewust voor dergelijke wederzijdse overeenkomst die hen beiden bindt en bijgevolg niet éénzijdig kan opgezegd worden.

9. De echtgenoten zijn elk eigenaar van vijftig (50) aandelen van de BVBA '"[…]", met maatschappelijke zetel te […], BTW […], rechtspersonenregister […] afdeling […], opgericht blijkens akte verleden voor notaris […], te […], op xx.xx.2018, gepubliceerd in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van xx.xx.2018 onder nummer […], welke respectievelijk aan hen persoonlijk voor de geheelheid in volle eigendom toebehoren.

De echtgenoten kiezen ervoor om met betrekking tot deze aandelen een contract van aanwas aan te gaan. Zij kiezen bewust voor dergelijke wederzijdse overeenkomst die hen beiden bindt en bijgevolg niet éénzijdig kan opgezegd worden.

10. Het respectievelijke aanwascontract bindt hen bovendien voor onbepaalde duur en vervult zowel de doelstelling van de financiële bescherming van de langstlevende echtgenoot, als deze van een gezamenlijk handelen.

Dit doel kan niet bereikt worden met een schenking tussen echtgenoten of testament aangezien deze éénzijdige en herroepbare rechtshandelingen betreffen, waarbij daarenboven rekening dient gehouden te worden met de reserve van de kinderen.

Evenmin kan dit resultaat met zekerheid bekomen worden door de toevoeging van een gemeenschappelijk vermogen met een zogenaamd "verblijvingsbeding", gezien de eventuele toepassing van artikel 1464 BW

11. De overeenkomst van aanwas met betrekking tot de tegoeden zal als volgt luiden:

"De ondergetekenden:

1.- De Heer X, geboren te […] op xx.xx.negentienhonderdzeventig, nationaal nummer […], en zijn echtgenote

2.- mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.negentienhonderdvijfenzeventig, nationaal nummer […],

samenwonende te […].

Verklaren voorafgaandelijk:

1/ Dat zij gehuwd zijn onder het stelsel van de scheiding van goederen blijkens huwelijkscontract verleden voor notaris […] te […] op xx.xx.tweeduizend en twee, gewijzigd blijkens akte verleden voor notaris […], te […], op xx.xx.2018, voorafgaand aan deze.

2/ dat zij samen eigenaar zijn van volgende rekeningen, die hen samen voor de geheelheid in volle eigendom toebehoren, ieder van hen voor de onverdeelde helft in volle eigendom:

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

- de rekening bij […] met nummer […]

OVEREENKOMST VAN AANWAS

verklaren thans tussen hen onderling volgende overeenkomst te sluiten:

BEDING VAN AANWAS MET OPTIE (VOLLE EIGENDOM / BLOTE EIGENDOM / VRUCHTGEBRUIK).

Om de langstlevende te beschermen bij het overlijden van één van hen komen voornoemde heer X en voornoemde mevrouw Y overeen voormelde rekeningen als een doelvermogen te aanzien.

De partijen komen bij wijze van kanscontract onder bezwarende titel overeen dat bij het overlijden van de eerststervende van hen, zijn of haar aandeel in volle eigendom in de hoger beschreven roerende goederen zal toekomen aan de langstlevende, zoals hierna vermeld.

De aanwas zal gebeuren ten voordele van de langstlevende van hen voor het volledig aandeel van de eerststervende in de hoger beschreven roerende goederen, met ingang van het overlijden van de eerststervende, zonder terugwerkende kracht, zonder dat deze laatste iets zal verschuldigd zijn aan de erfgenamen of rechtverkrijgenden van de eerststervende, doch enkel op voorwaarde dat deze laatste hiervoor uitdrukkelijk, op de wijze en binnen de termijn hierna gepreciseerd, opteert na het overlijden van de eerststervende.

Aldus staat iedere partij zijn of haar aandeel in volle eigendom in de hoger beschreven rekeningen af aan de andere, onder de opschortende voorwaarde van zijn of haar vooroverlijden, en verkrijgt ieder van hen als tegenprestatie voor deze afstand een gelijke kans om het aandeel van de andere in volle eigendom in de hoger beschreven roerende goederen te verwerven indien hij of zij het langst leeft.

Beide comparanten schatten voor zichzelf de kans om te overleven gelijk in, dit gezien hun leeftijd, gezondheidstoestand, familiale antecedenten en levenswijze. Vermits bovendien elk van beide comparanten gelijkwaardige roerende goederen bezit, maakt onderhavige overeenkomst een volwaardig kanscontract uit, bijgevolg onder bezwarende titel.

Indien de heer X als eerste overlijdt, zal mevrouw Y bij zijn overlijden bijgevolg de volle eigendom bekomen van het onverdeeld aandeel van de heer X in de hoger beschreven roerende goederen.

Indien mevrouw Y als eerste overlijdt, zal de heer X bij haar overlijden bijgevolg de volle eigendom bekomen van het onverdeeld aandeel van mevrouw Y in de hoger beschreven roerende goederen.

De langstlevende van de beide comparanten dient zijn/haar wil om bovenvermeld recht van aanwas uit te oefenen uitdrukkelijk kenbaar te maken door middel van een verklaring afgelegd bij notariële akte binnen een termijn van drie maanden na het overlijden van de eerststervende van de comparanten. Deze termijn geldt als vervaltermijn. Bij ontstentenis van uitdrukkelijke wilsuitdrukking op voormelde wijze en binnen voormelde termijn zal de langstlevende van de comparanten geacht worden onherroepelijk te hebben verzaakt aan het voordeel van het recht van aanwas.

In deze verklaring zal de langstlevende van de comparanten mogen opteren om het aanwasbeding te beperken tot de blote eigendom of het levenslang vruchtgebruik van voormelde goederen van de eerststervende. In dat geval moeten alle bepalingen van dit beding van aanwas waar sprake is van "de volle eigendom" gelezen worden als "de blote eigendom" of "het levenslang vruchtgebruik".

MODALITEITEN VAN DE OVEREENKOMST VAN AANWAS:

Deze overeenkomst tussen de beide partijen wordt gesloten onder de volgende modaliteiten en voorwaarden:

1. Deze aanwas zal eveneens alle waardevermeerderingen omvatten, zonder dat de erfgenamen of rechtverkrijgenden van de eerststervende uit dien hoofde enig verhaal zullen kunnen uitoefenen tegen de langstlevende.

De aanwas zal slaan niet alleen op de portefeuilles en rekeningen voorzien in het aanwascontract, maar eveneens op de aangroei van deze portefeuilles of rekeningen zoals interesten, dividenden, meerwaarden en andere opbrengsten. De aanwas zal kunnen uitgebreid worden door toevoeging van nieuwe gelden of effecten aan de rekeningen mits de toestemming van beide partijen.

2. De partijen komen overeen dat, zolang deze overeenkomst van aanwas geldt en zij beiden in leven zijn, zij noch de hoger beschreven roerende goederen, noch hun aandeel in de hoger beschreven roerende goederen mogen vervreemden, in pand geven of met andere zakelijke rechten bezwaren, tenzij met de uitdrukkelijke instemming van de andere partij bij deze overeenkomst. De partijen komen eveneens overeen dat, behoudens onderling akkoord, de overeenkomst van aanwas de vervroegde uitonverdeeldheidtreding in de weg staat, zolang deze overeenkomst van aanwas geldt.

3. Het is de partijen niet toegestaan tijdens de duur van deze overeenkomst van aanwas de hoger beschreven roerende goederen te vervreemden zonder het akkoord van de andere partij. Wel kunnen zij, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van effecten en roerende goederen en de vervanging daarvan door andere die in de plaats van de vervreemde effecten en roerende goederen zullen treden en aan het beding van aanwas zullen onderworpen zijn. Zij kunnen eveneens gelden beleggen en de al dan niet vervallen obligaties, kasbons en andere effecten herbeleggen, doch enkel met het akkoord van de andere partij.

Het akkoord van de beide partijen met de vervreemding en herbelegging van de hoger beschreven roerende goederen, evenals het akkoord van de beide partijen om gelden te beleggen op de hoger vermelde rekeningen, impliceert het akkoord van de partijen dat het beding van aanwas wordt uitgebreid tot de roerende goederen die in de plaats komen van de hoger beschreven roerende goederen en tot de nieuwe beleggingen.

5. Deze overeenkomst is tussen de partijen afgesloten voor een periode van twee jaar vanaf heden, en wordt automatisch verlengd voor opeenvolgende periodes van twee jaar, tenzij een van de partijen zijn of haar wil te kennen heeft gegeven aan de andere partij om de overeenkomst te beëindigen bij aangetekend schrijven, te verzenden ten minste drie maanden voor het verstrijken van de lopende tweejarige periode.

6. Tussen de partijen is overeengekomen dat, indien deze overeenkomst van aanwas een nietige bepaling zou bevatten, deze nietige bepaling voor niet geschreven zal worden gehouden, zodat zij volgens de uitdrukkelijke wil van de partijen niet de nietigheid van de volledige overeenkomst van aanwas tot gevolg kan hebben. Tussen de partijen is aldus onder meer overeengekomen dat, indien deze overeenkomst van aanwas een bepaling zou bevatten die de overeenkomst strijdig maakt met het verbod van bedingen betreffende toekomstige nalatenschappen, deze bepaling voor niet geschreven moet worden gehouden, zodat een dergelijke bepaling niet tot de nietigheid van de volledige overeenkomst van aanwas kan leiden.

7. De langstlevende van beide partijen in wiens voordeel de aanwas tot stand komt zal aan de erfgenamen of rechtsopvolgers van de eerststervende geen enkele vergoeding verschuldigd zijn uit hoofde van deze overeenkomst, gezien het hier om een kanscontract gaat. Het bezwarend karakter van deze overeenkomst wordt onderstreept door het oogmerk van iedere partij om te worden beschermd voor het geval hij de langstlevende zou zijn.

8. De bepalingen vervat in deze overeenkomst gelden in ieder geval met ingang vanaf heden en zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de comparanten, teneinde een rechtsgeldige overeenkomst tot stand te kunnen brengen tussen hen, dit wil zeggen onafhankelijk van het al dan niet uitoefenen van de voormelde optie door de langstlevende hunner.

9. Zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de partijen, verbinden zij zich ertoe hun voormelde tegoeden niet te vervreemden, noch ten bezwarende titel, noch om niet, niet in pand te geven en er geen persoonlijke of zakelijke rechten op toe te staan, tenzij met uitdrukkelijk wederzijds akkoord.

Wel kunnen zij, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van de tegoeden en de vervanging daarvan door andere roerende goederen die in de plaats van de vervreemde tegoeden zullen treden en aan het beding van aanwas zullen onderworpen zijn.

Deze overeenkomst doet geen afbreuk aan de mogelijkheid van partijen om gezamenlijk schenkingen te doen met betrekking tot voormelde tegoeden (of ten aanzien van de individuele bestanddelen ervan).

Opgemaakt in drie exemplaren, waarvan een exemplaar ter registratie wordt aangeboden Te#op#".

12. De overeenkomst van aanwas met betrekking tot de aandelen zal als volgt luiden:

"De ondergetekenden:

1.- De Heer X, geboren te […] op xx.xx.negentienhonderdzeventig, nationaal nummer […], en zijn echtgenote

2.- mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.negentienhonderd vijfenzeventig, nationaal nummer […],

samenwonende te […].

Verklaren voorafgaandelijk:

1/ Dat zij gehuwd zijn onder het stelsel van de scheiding van goederen blijkens huwelijkscontract verleden voor notaris […] te […] op xx.xx.tweeduizend en twee, gewijzigd blijkens akte verleden voor notaris […], te […], op xx.xx.2018, voorafgaand aan deze.

2/ dat zij elk eigenaar zijn van vijftig (50) aandelen van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid '"[…]”, met maatschappelijke zetel te […], BTW […], rechtspersonenregister […] afdeling […], opgericht blijkens akte verleden voor notaris […], te […], op xx.xx.2018, gepubliceerd in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van xx.xx.2018 onder nummer […], welke respectievelijk aan hen persoonlijk voor de geheelheid in volle eigendom toebehoren.

OVEREENKOMST VAN AANWAS

verklaren thans tussen hen onderling volgende overeenkomst te sluiten:

BEDING VAN AANWAS MET OPTIE (VOLLE EIGENDOM / BLOTE EIGENDOM / VRUCHTGEBRUIK).

Om de langstlevende te beschermen bij het overlijden van één van hen komen voornoemde heer X en voornoemde mevrouw Y overeen de aandelen die zij aanhouden in voormelde BVBA […] als een doelvermogen te aanzien.

De comparanten komen bij wijze van kanscontract onder bezwarende titel overeen dat, bij het overlijden van de eerststervende onder hen en zonder terugwerkende kracht, de volle eigendom van diens aandelen in de vennootschap zal aanwassen bij de langstlevende, zonder dat deze laatste iets zal verschuldigd zijn aan de erfgenamen of rechtverkrijgenden van de eerststervende, doch enkel op voorwaarde dat deze laatste hiervoor uitdrukkelijk, op de wijze en binnen de termijn hierna gepreciseerd, opteert na het overlijden van de eerststervende.

Aldus staat iedere partij de volle eigendom van zijn aandelen af aan de andere onder de opschortende voorwaarde van zijn/haar vooroverlijden; als tegenprestatie voor deze afstand verkrijgt de overdrager een gelijke kans om de volle eigendom van de aandelen van de andere te verkrijgen, indien hij/zij het langst leeft.

Voor zover de statuten van de vermelde vennootschap dit zouden vereisen, verklaart ieder van de partijen in te stemmen met de overdracht door de andere partij onder de opschortende voorwaarde van diens overlijden.

Beide comparanten schatten voor zichzelf de kans om te overleven gelijk in, dit gezien hun leeftijd, gezondheidstoestand, familiale antecedenten en levenswijze. Vermits bovendien elk van beide comparanten gelijkwaardige roerende goederen bezit, maakt onderhavige overeenkomst een volwaardig kanscontract uit, bijgevolg onder bezwarende titel.

Deze overeenkomst is wederkerig toegestaan en aanvaard ten bezwarende titel, als kanscontract, onder de hierna volgende modaliteiten en voorwaarden:

1) De aanwas zal gebeuren ten voordele van de langstlevende van hen voor alle aan de eerststervende toebehorende hoger beschreven aandelen, met ingang van het overlijden van de eerststervende, zonder terugwerkende kracht.

Indien voornoemde heer X als eerste overlijdt, zal voornoemde mevrouw Y bij zijn overlijden bijgevolg de volle eigendom bekomen van de hoger beschreven aandelen toebehorend aan voornoemde heer X.

Indien voornoemde mevrouw Y als eerste overlijdt, zal voornoemde heer X bij haar overlijden bijgevolg de volle eigendom bekomen van de hoger beschreven aandelen toebehorend aan voornoemde mevrouw Y.

2) De langstlevende van de beide comparanten dient zijn/haar wil om bovenvermeld recht van aanwas uit te oefenen uitdrukkelijk kenbaar te maken door middel van een verklaring afgelegd bij notariële akte binnen een termijn van vier maanden na het overlijden van de eerststervende van de comparanten. Deze termijn geldt als vervaltermijn. Bij ontstentenis van uitdrukkelijke wilsuitdrukking op voormelde wijze en binnen voormelde termijn zal de langstlevende van de comparanten geacht worden onherroepelijk te hebben verzaakt aan het voordeel van het recht van aanwas.

In deze verklaring zal de langstlevende van de comparanten mogen opteren om het aanwasbeding te beperken tot de blote eigendom of het levenslang vruchtgebruik van voormelde goederen van de eerststervende. In dat geval moeten alle bepalingen van dit beding van aanwas waar sprake is van "de volle eigendom" gelezen worden als "de blote eigendom" of "het levenslang vruchtgebruik"

3) Beide partijen schatten voor zichzelf de kans om te overleven gelijkwaardig.

4) Deze overeenkomst is tussen de comparanten afgesloten voor een periode van twee jaar te rekenen vanaf heden. Ze wordt nadien automatisch, uit hoofde van de wilsuiting van partijen heden vastgesteld, verlengd met opeenvolgende periodes van twee jaar, tenzij één van de comparanten zijn/haar wil te kennen geeft aan de andere om ze niet te verlengen, hetgeen schriftelijk dient te gebeuren, door één van hen gedaan minstens drie maanden vóór het einde van de lopende tweejarige periode. Partijen kunnen evenwel op elk ogenblik gezamenlijk deze overeenkomst wijzigen of het einde van deze overeenkomst schriftelijk vaststellen.

5) De aanwas heeft eveneens betrekking op alle waardevermeerderingen, zonder dat de erfgenamen of rechtverkrijgenden van de eerststervende uit dien hoofde enig verhaal zullen kunnen uitoefenen tegen de langstlevende.

6) De aanwas heeft eveneens betrekking heeft op alle eventuele bijkomende aandelen in de vennootschap die partijen in de toekomst onder bezwarende titel in onverdeeldheid of ieder voor een gelijk aantal zouden verkrijgen. Omgekeerd zal de aanwas geen betrekking meer hebben op de aandelen die partijen met wederzijds akkoord zouden vervreemd hebben. Als er ongelijkheden zouden ontstaan tussen het aandelenbezit van partijen zal het aanwasbeding betrekking hebben op het kleinste aandelenpakket van hun beide.

7) De langstlevende van beide partijen in wiens voordeel de aanwas tot stand komt zal aan de erfgenamen of rechtsopvolgers van de eerststervende geen enkele vergoeding verschuldigd zijn uit hoofde van deze overeenkomst, gezien het hier om een kanscontract gaat. Het bezwarend karakter van deze overeenkomst wordt onderstreept door het oogmerk van iedere partij om te worden beschermd voor het geval hij de langstlevende zou zijn.

8) Zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de partijen kunnen zij hun aandelen niet vervreemden, noch ten bezwarende titel, noch om niet, niet in pand geven en er geen persoonlijke of zakelijke rechten op toestaan, tenzij met uitdrukkelijke wederzijds akkoord. Wel kunnen zij, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van de aandelen en de vervanging daarvan door andere die in de plaats van de vervreemde aandelen zullen treden en aan het beding van aanwas zullen onderworpen zijn.

8) Alles wat wordt verkregen in vervanging van de oorspronkelijke aandelen valt eveneens onder dit beding van aanwas overeenkomstig de regels van de zaakvervanging.

9) De bepalingen vervat in deze overeenkomst gelden in ieder geval met ingang vanaf heden en zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de comparanten, teneinde een rechtsgeldige overeenkomst tot stand te kunnen brengen tussen hen, dit wil zeggen onafhankelijk van het al dan niet uitoefenen van de optie vervat in artikel 1) door de langstlevende hunner.

10) Een eventuele nietigheid van een bepaling van dit beding van aanwas betreft enkel die specifieke bepaling, die in dat geval voor niet geschreven moet worden gehouden, maar kan, volgens de uitdrukkelijke wil van partijen, niet de nietigheid van het volledige beding van aanwas voor gevolg hebben.

11) Zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de partijen, verbinden zij zich ertoe hun aandelen niet te vervreemden, noch ten bezwarende titel, noch om niet, niet in pand te geven en er geen persoonlijke of zakelijke rechten op toe te staan, tenzij met uitdrukkelijk wederzijds akkoord.

Wel kunnen zij, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van effecten [1] en de vervanging daarvan door andere die in de plaats van de vervreemde effecten zullen treden en aan het beding van aanwas zullen onderworpen zijn.

Deze overeenkomst doet geen afbreuk aan de mogelijkheid van partijen om gezamenlijk schenkingen te doen met betrekking tot de effecten en gelden zich bevindende op voormelde effectenportefeuille (of ten aanzien van de individuele bestanddelen ervan).

Opgemaakt in drie exemplaren, waarvan een exemplaar ter registratie wordt aangeboden Te#op#".

III. Motivering van de aanvraag

13. De echtgenoten X – Y wensen vermelde overeenkomsten van aanwas te sluiten omdat hetzelfde resultaat eventueel niet kan bereikt worden door een schenking of een testament, gezien de reserve van hun afstammelingen en de herroepbaarheid van deze rechtshandelingen. Evenmin kan dit resultaat met zekerheid bekomen worden door de toevoeging van een gemeenschappelijk vermogen met een zogenaamd “verblijvingsbeding”, gezien de eventuele toepassing van artikel 1464 BW.

14. Deze motivering zal uitdrukkelijk vermeldt worden bij uiteindelijke ondertekening van het aanwasovereenkomsten.

IV. Beslissing

Gelet op artikel 3.22.0.0.1 VCF komt het besluitvormingsorgaan tot de volgende voorafgaande beslissing:

15. Onder voorafgaande beslissing wordt verstaan de juridische handeling waarbij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie overeenkomstig de bepalingen die van kracht zijn, vaststelt hoe de bepaling van de VCF wordt toegepast op een bijzondere situatie of verrichting, die op fiscaal vlak nog geen uitwerking heeft gehad.

16. De Vlaamse Belastingdienst doet bijgevolg geen uitspraak over de rechtsgeldigheid van overeenkomsten op burgerlijk vlak.

17. Volgende artikelen uit de VCF worden onderzocht:

- Artikel 2.8.1.0.1 VCF dat luidt als volgt:

“Overeenkomstig artikel 1, artikel 19 en artikel 31 van het federale Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten wordt de schenkbelasting gevestigd naar aanleiding van de registratie of de verplichting tot registratie van akten of geschriften die tot bewijs strekken van een schenking onder de levenden.”

- Artikel 2.8.4.1.1, §2, VCF dat luidt als volgt:

“Het tarief van de schenkbelasting voor de schenkingen van roerende goederen bedraagt :
1° 3% voor een verkrijging in de rechte lijn en tussen partners;
2° 7% voor een verkrijging door alle andere personen.

Dat tarief is niet van toepassing op de schenkingen onder de levenden van roerende goederen die met legaten worden gelijkgesteld met toepassing van artikel 2.7.1.0.3, 3°.”

- Artikel 2.7.1.0.3 VCF dat luidt als volgt:

“Worden met het oog op de heffing van het successierecht als legaten beschouwd :
1° alle schulden die uitsluitend bij uiterste wil erkend zijn;
2° alle schuldbekentenissen van sommen die voorkomen als een contract onder bezwarende titel, maar die een bevoordeling inhouden en die niet aan de schenkbelasting of het registratierecht op de schenkingen zijn onderworpen;
3° alle schenkingen van roerende goederen die de erflater heeft gedaan onder de opschortende voorwaarde of termijn die vervuld wordt ingevolge het overlijden van de schenker.

Het eerste lid, 3°, is niet van toepassing bij de realisatie van een beding van terugval die de erflater heeft bedongen in het voordeel van een derde voor een vruchtgebruik dat de erflater zich heeft voorbehouden.”

- Artikel 2.7.1.0.5 VCF dat luidt als volgt:

“§ 1. De goederen waarvan de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie het bewijs levert dat de erflater er kosteloos over beschikte gedurende de drie jaar vóór zijn overlijden, worden geacht deel uit te maken van zijn nalatenschap, tenzij de bevoordeling onderworpen is aan de schenkbelasting of het registratierecht op de schenkingen onder de levenden. De erfgenamen of legatarissen hebben een verhaalsrecht ten aanzien van de begiftigde voor de successierechten die op die goederen voldaan zijn.

Als door de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie of door de erfgenamen en legatarissen bewezen wordt dat de bevoordeling toekwam aan een bepaalde persoon, wordt die als legataris van de geschonken zaak beschouwd.

Voor de toepassing van deze paragraaf wordt een bevoordeling waarvoor een vrijstelling van de schenkbelasting is toegepast, gelijkgesteld met een bevoordeling die aan de schenkbelasting of aan het registratierecht op de schenkingen onder de levenden is onderworpen.

§ 2. De termijn van drie jaar, vermeld in paragraaf 1, wordt evenwel op zeven jaar gebracht als het gaat om aandelen en activa als vermeld in artikel 2.8.6.0.3.

De termijn van zeven jaar, vermeld in het eerste lid, wordt teruggebracht tot drie jaar als de kosteloze beschikking dagtekent van voor 1 januari 2012.”

- Artikel 3.17.0.0.2 VCF dat luidt als volgt:

“Aan de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer die entiteit door vermoedens of door andere bewijsmiddelen, vermeld in artikel 3.17.0.0.1, en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik.

Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige door middel van de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt :
1° hetzij een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst;
2° hetzij een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel, voorzien door een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten, en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft.

Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van de belasting. Als de belastingplichtige het tegenbewijs niet levert, dan wordt de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van deze codex onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.”

18. De echtgenoten verklaren dat zij twee aanwasbedingen wensen af te sluiten, enerzijds met betrekking tot een aantal zicht- en spaarrekeningen en anderzijds met betrekking tot de aandelen van een BVBA.

19. Het feit dat een beding van aanwas tussen echtgenoten wordt afgesloten maakt dit contract op zich niet ongeldig. Wanneer een dergelijk beding van aanwas wordt afgesloten tussen echtgenoten, zoals in onderhavig geval, moet het slaan op de eigen goederen van de echtgenoten die ze in onverdeeldheid bezitten. Het kan geen betrekking hebben op goederen die tot de huwgemeenschap behoren.

20. Er wordt vanuit fiscaal oogpunt aanvaard dat de betrokken goederen in een beding van aanwas niet zijn onderworpen aan de erfbelasting of schenkbelasting (maar bij onroerende goederen wel aan het verkooprecht) mits het contract opgenomen is in een notariële akte indien het betrekking heeft op onroerende goederen, beperkt is via een beschikking onder bijzondere titel, en ten bezwarende titel is.

21. Het beding van aanwas moet enkel in een notariële akte zijn opgenomen indien het beding betrekking heeft op onroerende goederen, wat in casu niet het geval is.

22. Het contract is onder bijzondere titel, wanneer de overeenkomst niet de algemeenheid van de goederen betreft die de partij bij zijn overlijden zal nalaten, en evenmin een evenredig deel van de goederen die de partij zal nalaten, noch al zijn onroerende goederen, al zijn roerende goederen, of een evenredig deel van al zijn onroerende goederen of van al zijn roerende goederen bij zijn overlijden.

23. De overeenkomsten zijn in casu onder bijzondere titel aangezien de contracten betrekking hebben op roerende goederen, respectievelijk zicht-/ spaarrekeningen en aandelen, die specifiek in de overeenkomsten wordt omschreven.

24. Zaakvervanging is mogelijk binnen dergelijke contracten. Het vervanggoed volgt dan dezelfde regels/bestemming als het goed dat het vervangt. Hetzelfde geldt voor meerwaarden.

In beide gevallen gelden volgende (bijkomende) voorwaarden:

  • er moet in de akte conventionele zaakvervanging voorzien worden;
  • als er zaakvervanging is, moet dit nog bevestigd worden op het moment van de verwerving van het nieuwe zaakvervangende goed.

25. Het contract wordt aanzien als een kanscontract ten bezwarende titel wanneer de kansen evenwichtig zijn. Er wordt niet vereist dat de kansen gelijk zijn. Er dient wel sprake te zijn van een gelijkaardige levensverwachting van de betrokken partijen en er dient een gelijkwaardige inleg te zijn.

26. Een gelijkaardige levensverwachting kan niet enkel worden beoordeeld op basis van sterftetabellen maar kan ook worden beïnvloed door specifieke factoren zoals de gezondheidstoestand van de partijen, bepaalde activiteiten die ze uitvoeren, een overlijden dat kort volgt op het sluiten van het contract etc...

27. De gelijkaardigheid van de levensverwachting dient aanwezig te zijn bij het afsluiten van het contract. Het is evenwel mogelijk dat pas bij de realisatie van het contract blijkt dat bij het afsluiten van het contract niet aan deze voorwaarde was voldaan.

28. Uit de gegevens vermeld in de aanvraag blijkt dat er in casu sprake is van een gelijkaardige levensverwachting. Het leeftijdsverschil tussen partijen bedraagt vijf jaar en partijen verklaren in éénzelfde goede gezondheid te zijn.

29. De gelijkwaardigheid van inleg wordt beoordeeld bij het afsluiten van het contract, niet bij het realiseren van de opschortende voorwaarde (een goed kan in waarde stijgen of dalen).

30. Uit de gegevens vermeld in de aanvraag blijkt dat de inleg van de aanvragers gelijkwaardig is.

31. Op basis van de elementen en feiten vermeld in de aanvraag tot voorafgaande beslissing, kan worden besloten dat het in casu om een kanscontract ten bezwarende titel gaat.

32. Uit fiscaal oogpunt aanvaardt de Vlaamse belastingdienst het beginsel dat bij de realisatie van een kanscontract ten bijzondere en ten bezwarende titel de betrokken roerende goederen niet zijn onderworpen aan de schenkbelasting of de erfbelasting.

32. Vermits het contract nog moet gesloten worden en dus zal worden gesloten vanaf 1 juni 2012 kan het worden afgetoetst aan de anti-misbruikbepalingen. Het contract maakt geen fiscaal misbruik uit indien er ook niet-fiscale motieven aan ten grondslag liggen.

33. De voorgenomen verrichting maakt geen fiscaal misbruik uit in de zin van art. 3.17.0.0.2 VCF aangezien er ook niet-fiscale motieven (zie punten 7,10,13 en 14) aan het contract ten grondslag liggen die voldoende opwegen tegen de fiscale motieven, tenzij uit de feiten blijkt dat de kansen uiteindelijk niet gelijkwaardig waren omdat één van de partijen kort na het sluiten van het contract niet onverwacht is komen te overlijden.


Deze beslissing heeft alleen betrekking op de registratie- en erfbelasting en doet geen uitspraak over andere belastingen. Overeenkomstig artikel 3.22.0.0.1, §2, eerste lid, 3° VCF spreekt deze beslissing zich niet uit over de mogelijke toepassing van niet door de aanvrager opgeworpen artikelen van de VCF.

Voetnoten

[1] Punt 11) van de overeenkomst spreekt over effecten, terwijl het voorwerp van het aanwasbedingbeding aandelen zijn. Er wordt aangenomen dat dit en materiële vergissing is