1. De aanvraag strekt ertoe te vernemen dat het voorgelegde kanscontract dat de aanvragers wensen te sluiten:

1.1. niet zal belast worden met schenkbelasting (art. 2.8.1.0.1 VCF);

1.2. niet zal belast worden met erfbelasting op basis van de fictiebepaling gestipuleerd in art. 2.7.1.0.3, 3°, VCF.

1.3. geen fiscaal misbruik vormt in de zin van artikel 3.17.0.0.2 VCF.

II.A. Identiteit van de aanvrager en de partijen

2. De aanvraag wordt ingediend door de heren […] en […], te […], namens:

2.1. De heer X, geboren te […] op xx.xx.1968, echtgescheiden, RR […], en

2.2. Mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.1968, weduwe, RR […],

feitelijk samenwonend te […].

II. B. Beschrijving van de voorgenomen verrichting(en)

3. De aanvragers bezitten samen 100 aandelen, zijnde de totaliteit van de bestaande aandelen van de vennootschap A, met zetel te […] en BTW- nummer BE […], in de volgende verhouding:

de heer X: 50 aandelen in volle eigendom; mevrouw Y: 50 aandelen in volle eigendom.

4. De aanvragers wensen onderling een kanscontract te sluiten betreffende de voormelde aandelen waarbij zij bij wijze van kanscontract onder bezwarende titel overeenkomen dat bij het overlijden van de eerststervende van hen, zijn of haar aandelenpakket (50 aandelen van vennootschap A) in volle, eigendom zal toekomen aan de langstlevende onder hen. Elk van de partijen staat aldus zijn 50 aandelen van de vennootschap A in volle eigendom af aan de andere, onder de opschortende voorwaarde van vóóroverlijden, en elk van de partijen verkrijgt als tegenprestatie voor deze afstand een gelijke kans om de 50 aandelen van de vennootschap A toebehorend aan de andere, te verwerven indien hij of zij het langst leeft.

5. Dit kanscontract zal worden gesloten onder de volgende modaliteiten en voorwaarden:

“TUSSEN DE ONDERGETEKENDEN

1/ De Heer X, geboren te […] op xx.xx.1968, rijksregisternummer […].

En

2/ Mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.1968, rijksregisternummer […].

De Heer X en Mevrouw Y zijn ongehuwd en wonen feitelijk samen te […]

Hierna gezamenlijk de “partijen” of elk afzonderlijk “partij” genoemd.

WORDT VOORAFGAANDELIJK UITEENGEZET

De heer X, voornoemd, is eigenaar van 50 aandelen van de vennootschap A met zetel te […].

Mevrouw Y, voornoemd, is eigenaar van 50 aandelen van de vennootschap A met zetel te […].

De 100 aandelen, worden hierna de “Vermogensbestanddelen” genoemd.

De partijen verklaren dat zij de voormelde vennootschap A samen hebben opgericht en er met gezamenlijke inspanningen een restaurant in uitbaten en benadrukken hun wens om de aandelen van de eerststervende onder hen volledig te laten toekomen aan de langstlevende met uitsluiting van aanspraken van de kinderen uit een eerdere relatie van elk van beide partners.

Bijgevolg wensen de partijen de Vermogensbestanddelen, die hen elk voor de helft toebehoren, te onderwerpen aan een kanscontract zoals hierna bepaald.

WORDT DE VOLGENDE OVEREENKOMST AFGESLOTEN

1. Kanscontract

De partijen komen overeen dat, bij het overlijden van de eerststervende onder hen en zonder terugwerkende kracht, de volle eigendom van de helft van de eerststervende in voormelde Vermogensbestanddelen zal overgaan naar het vermogen van de overlevende. Aldus staat elk van de partijen de volle eigendom van zijn/haar helft in de Vermogensbestanddelen, hetzij vijftig (50) aandelen van de voormelde vennootschap A, af aan de andere partij onder de opschortende voorwaarde van zijn/haar vooroverlijden.

Als tegenprestatie voor deze afstand verkrijgt de overdrager een kans om, indien hij/zij zelf het langst leeft, de volle eigendom van de helft van de andere partij in de Vermogensbestanddelen te verkrijgen.

Deze overeenkomst is wederkerig toegestaan en aanvaard ten bezwarende titel, als kanscontract, onder de hiernavolgende modaliteiten en voorwaarden:

1.1 Financiële gelijkwaardigheid

De partijen onderwerpen beiden eenzelfde aantal aandelen van dezelfde vennootschap en aldus met eenzelfde waarde aan het kanscontract, te weten elk vijftig (50) aandelen van de voormelde vennootschap A.

1.2 Overlevingskansen (leeftijd en gezondheid)

Beide partijen schatten voor zichzelf de kans om de andere partij te overleven

gelijk in, gezien zij quasi een gelijke leeftijd hebben en beiden in een goede gezondheidstoestand verkeren. De partijen verwijzen hiervoor naar hun medisch getuigschrift de dato xx.xx.2020 dat aan onderhavige overeenkomst wordt gehecht.

1.3 Termijn

Behoudens andersluidend akkoord tussen de partijen, wordt deze overeenkomst aangegaan voor een termijn die eindigt na het overlijden van de eerststervende van de partijen.

Evenwel wordt onderhavige overeenkomst door de partijen aangegaan onder de uitdrukkelijk ontbindende voorwaarde van beëindiging van de samenwoning tussen de partijen van zodra zij feitelijk gescheiden leven ingevolge duurzame beëindiging van de relatie.

1.4 Vergoeding

De langstlevende van beide partijen in wiens voordeel de overdracht van goederen ingevolge de uitwerking van het kanscontract tot stand komt, zal aan de eventuele erfgenamen of rechtsopvolgers van de eerststervende geen enkele vergoeding verschuldigd zijn uit hoofde van deze overeenkomst, gezien het hier om een kanscontract gaat. Het bezwarend karakter van deze overeenkomst wordt onderstreept door het oogmerk van elke partij om te worden beschermd voor het geval hij/zij de langstlevende zou zijn.

1.5 Vervreemdingsverbod

Zolang deze overeenkomst van kracht blijft tussen de partijen kan één der partijen de Vermogensbestanddelen niet vervreemden, noch ten bezwarende titel, noch om niet; noch de Vermogensbestanddelen in pand geven, in betaling geven of op enigerlei andere wijze (met zakelijke rechten) bezwaren, behoudens uitdrukkelijke en schriftelijke goedkeuring van de andere partij.

Zoals hierna bepaald kunnen de partijen wel, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van de Vermogensbestanddelen en de vervanging daarvan door andere vermogensbestanddelen, die in de plaats van de vervreemde Vermogensbestanddelen zullen treden en aan het kanscontract zullen onderworpen zijn.

2. Uitbreiding door zaakvervanging

De partijen komen overeen dat deze overeenkomst die betreffende de Vermogensbestanddelen wordt gesloten, tevens zal gelden voor de goederen die hiervoor, al dan niet gedeeltelijk, bij wijze van zaakvervanging of subrogatie, belegging of wederbelegging in de plaats zouden komen.

Als geheel of gedeeltelijk tot zaakvervanging wordt overgegaan, moet dit nog bevestigd worden door de partijen op het moment van de verwerving van het nieuwe zaakvervangende goed. Bij voorkeur wordt deze bevestiging opgenomen in de overeenkomst of andere titel die de vervanging tot stand brengt.

3. Nietigheid bepalingen

De gebeurlijke nietigheid van één van de bepalingen van huidige overeenkomst geeft geen aanleiding tot ontbinding van de volledige overeenkomst.

In geval van nietigheid van één van de bepalingen, wordt deze voor niet geschreven gehouden en zullen partijen in de mate van het mogelijke, volgens hun loyaliteit en overtuiging, onderhandelen om de nietige bepaling te vervangen door een equivalente bepaling die beantwoordt aan de algemene geest van de overeenkomst.

4. Geschillenregeling

Deze overeenkomst wordt beheerst door het Belgische recht. Alle geschillen voortvloeiende uit deze overeenkomst dienen te worden voorgelegd aan de territoriaal bevoegde hoven en rechtbanken van de (laatste) gezamenlijke woonplaats van de partijen.

5. Pro fisco verklaring

Partijen verklaren uitdrukkelijk dat deze overeenkomst ten bezwarende titel wordt gesloten en aldus geen aanleiding kan geven tot enige heffing, zoals de heffing van registratie- of erfbelasting.

Partijen verwijzen hiervoor naar de voorafgaande beslissing (VB nr *) van de Vlaamse Belastingdienst de dato * met kenmerk *, dewelke in bijlage aan deze overeenkomst wordt gehecht.

---

Aldus opgemaakt en getekend te […] op ____/____/2020 in twee (2) originele exemplaren.”.

6. De verwerving ten voordele van de langstlevende van de partijen zal gebeuren met ingang van het overlijden van de eerststervende, zonder terugwerkende kracht.

7. De overeenkomst wordt aangegaan voor een termijn die eindigt na het overlijden van de eerststervende van de partijen, behoudens andersluidend akkoord tussen de partijen. De partijen sluiten de overeenkomst evenwel onder de uitdrukkelijk ontbindende voorwaarde van beëindiging van de samenwoning tussen hen ingevolge de duurzame beëindiging van de relatie.

8. Zolang het kanscontract geldt en beide partijen in leven zijn, mogen zij de 100 aandelen van de vennootschap A, voorwerp van het kanscontract, niet vervreemden (noch ten bezwarende titel, noch om niet), in pand geven, in betaling geven of op enigerlei andere wijze (met zakelijke rechten) bezwaren, behoudens uitdrukkelijke en schriftelijke goedkeuring van de andere partij.

Wel kunnen zij, mits het akkoord van de andere partij, overgaan tot de vervreemding van de aandelen en de vervanging ervan door andere vermogensbestanddelen die in de plaats van de vervreemde aandelen zullen treden en aan het kanscontract zullen onderworpen zijn (= zaakvervangingsclausule).

9. De aanvragers verzoeken uitdrukkelijk overeenkomstig artikel 3.22.0.0.1, §4, lid 1, VCF dat gelet op het voorwerp van onderhavige aanvraag, de termijn waarvoor de beslissing wordt getroffen langer zal zijn dan vijf (5) jaar. Meer bepaald een geldigheidsduur van de afgeleverde beslissing tot en met het overlijden van één van de samenwonenden X - Y.

10. Dit kanscontract is ingegeven vanuit de intentie om de langstlevende der samenwonenden zo veel mogelijk te beveiligen tegen een mogelijke inmenging van de kinderen van iedere partner uit een vorige relatie. Vandaar dat geopteerd wordt voor een kanscontract, waarmee de mogelijke gevolgen van de wettelijke reserve van deze kinderen kunnen worden uitgesloten.

11. Rekening houdend met de beschreven modaliteiten en voorwaarden enerzijds en onderstaande feitelijke gegevens anderzijds, dient geconcludeerd te worden dat het kanscontract een overeenkomst ten bezwarende titel betreft:

11.1. Het bezwarend karakter wordt duidelijk in de overeenkomst weergegeven en beide partijen verklaren hun kansen gelijkwaardig te achten om het deel van de andere te verwerven.

11.2. Beide partijen zijn financieel gelijkwaardig (ze onderwerpen beiden eenzelfde aantal aandelen van dezelfde vennootschap met eenzelfde waarde) en zij hebben elk een gelijke kans om het langst te leven, zoals dit ook blijkt uit hun medisch getuigschrift van xx.xx. 2020 en hun amper verschillende leeftijd (zelfde geboortejaar).

Gelet op artikel 3.22.0.0.1 VCF komt het besluitvormingsorgaan tot de volgende voorafgaande beslissing:

12. Onder voorafgaande beslissing wordt verstaan de juridische handeling waarbij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie overeenkomstig de bepalingen die van kracht zijn, vaststelt hoe de bepaling van de VCF wordt toegepast op een bijzondere situatie of verrichting, die op fiscaal vlak nog geen uitwerking heeft gehad.

13. De Vlaamse Belastingdienst doet bijgevolg geen uitspraak over de rechtsgeldigheid van overeenkomsten op burgerlijk vlak.

14. Volgende artikelen uit de VCF worden onderzocht:

- Artikel 2.8.1.0.1 VCF dat luidt als volgt:

“Overeenkomstig artikel 1, artikel 19 en artikel 31 van het federale Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten wordt de schenkbelasting gevestigd naar aanleiding van de registratie of de verplichting tot registratie van akten of geschriften die tot bewijs strekken van een schenking onder de levenden.”

- Artikel 2.7.1.0.3 VCF dat luidt als volgt:

“Worden met het oog op de heffing van het successierecht als legaten beschouwd :

1° alle schulden die uitsluitend bij uiterste wil erkend zijn;

2° alle schuldbekentenissen van sommen die voorkomen als een contract onder bezwarende titel, maar die een bevoordeling inhouden en die niet aan de schenkbelasting of het registratierecht op de schenkingen zijn onderworpen;

3° alle schenkingen van roerende goederen die de erflater heeft gedaan onder de opschortende voorwaarde of termijn die vervuld wordt ingevolge het overlijden van de schenker.

Het eerste lid, 3°, is niet van toepassing bij de realisatie van een beding van terugval die de erflater heeft bedongen in het voordeel van een derde voor een vruchtgebruik dat de erflater zich heeft voorbehouden.”

- Artikel 3.17.0.0.2 VCF dat luidt als volgt:

“Aan de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer die entiteit door vermoedens of door andere bewijsmiddelen, vermeld in artikel 3.17.0.0.1, en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik.

Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige door middel van de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt :

1° hetzij een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst;

2° hetzij een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel, voorzien door een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten, en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft.

Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van de belasting. Als de belastingplichtige het tegenbewijs niet levert, dan wordt de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van deze codex onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.”

15. Een kanscontract (ten bezwarende en ten bijzondere titel) valt onder dezelfde fiscale regeling als een beding van aanwas.

16. Er wordt vanuit fiscaal oogpunt aanvaard dat de betrokken goederen niet zijn onderworpen aan de erfbelasting of schenkbelasting (maar bij onroerende goederen wel aan het verkooprecht) mits het contract beperkt is, via beschikking onder bijzondere titel, en ten bezwarende titel is.

17. Het contract is onder bijzondere titel, wanneer de overeenkomst niet de algemeenheid van de goederen betreft die de partij bij zijn overlijden zal nalaten, en evenmin een evenredig deel van de goederen die de partij zal nalaten, noch al zijn onroerende goederen, al zijn roerende goederen, of een evenredig deel van al zijn onroerende goederen of van al zijn roerende goederen bij zijn overlijden.

18. Het kanscontract is in casu onder bijzondere titel aangezien het kanscontract betrekking heeft op de 100 aandelen van de vennootschap A die ieder voor de helft toebehoren aan de feitelijk samenwonende partners.

19. Zaakvervanging is mogelijk binnen een dergelijk contract. Het vervanggoed volgt dan dezelfde regels/bestemming als het goed dat het vervangt. Hetzelfde geldt voor meerwaarden.

In beide gevallen gelden volgende (bijkomende) voorwaarden:

• er moet in de akte conventionele zaakvervanging voorzien worden;
• als er zaakvervanging is, moet dit nog bevestigd worden op het moment van de verwerving van het nieuwe zaakvervangende goed.

20. Het contract wordt aanzien als een kanscontract ten bezwarende titel wanneer de kansen evenwichtig zijn. Er wordt niet vereist dat de kansen gelijk zijn. Er dient wel sprake te zijn van een gelijkaardige levensverwachting van de betrokken partijen en er dient een gelijkwaardige inleg te zijn.

21. Een gelijkaardige levensverwachting kan niet enkel worden beoordeeld op basis van sterftetabellen maar kan ook worden beïnvloed door specifieke factoren zoals de gezondheidstoestand van de partijen, bepaalde activiteiten die ze uitvoeren, een overlijden dat kort volgt op het sluiten van het contract etc...

22. De gelijkaardigheid van de levensverwachting dient aanwezig te zijn bij het afsluiten van het contract. Het is evenwel mogelijk dat pas bij de realisatie van het contract blijkt dat bij het afsluiten van het contract niet aan deze voorwaarde was voldaan.

23. Uit de gegevens vermeld in de aanvraag blijkt dat er in casu sprake is van een gelijkaardige levensverwachting.

24. De gelijkwaardigheid van inleg wordt beoordeeld bij het afsluiten van het contract, niet bij het realiseren van de opschortende voorwaarde (een goed kan in waarde stijgen of dalen).

25. Uit de gegevens vermeld in de aanvraag blijkt dat de inleg van de aanvragers gelijkwaardig is.

26. Op basis van de elementen en feiten vermeld in de aanvraag tot voorafgaande beslissing, kan worden besloten dat het in casu om een kanscontract ten bezwarende titel gaat.

27. Vermits het contract nog moet gesloten worden en dus zal worden gesloten vanaf 1 juni 2012 kan het worden afgetoetst aan de anti-misbruikbepalingen. Het contract maakt geen fiscaal misbruik uit indien er ook niet-fiscale motieven aan ten grondslag liggen.

28. De voorgenomen verrichting maakt geen fiscaal misbruik uit in de zin van art. 3.17.0.0.2 VCF aangezien er ook niet-fiscale motieven (zie punt 10) aan het contract ten grondslag liggen die voldoende opwegen tegen de fiscale motieven en tenzij uit de feiten blijkt dat de kansen uiteindelijk niet gelijkwaardig waren omdat één van de partijen kort na het sluiten van het contract niet onverwacht is komen te overlijden.

29. Deze beslissing heeft alleen betrekking op registratie-en erfbelasting en doet geen uitspraak over andere belastingen.