Gedaan met laden. U bevindt zich op: VB 23006 - Globale erfovereenkomst Vlaamse Belastingdienst

VB 23006 - Globale erfovereenkomst

Voorafgaande beslissing
Nummer
23006
Datum beslissing
22 mei 2023
Publicatiedatum
7 juni 2023

Heffing

  • Schenkbelasting

Wettelijke basis

  • art. 2.8.4.1.1. VCF
  • art. 2.8.5.0.1. VCF
  • art. 2.8.6.0.3. VCF
  • art. 3.17.0.0.2. VCF

I. Voorwerp van de aanvraag

1. De aanvraag strekt er toe bevestiging te krijgen dat het geheel van de verrichtingen, alsook elk van de transacties afzonderlijk, niet ressorteert onder het toepassingsgebied van de antimisbruikbepaling in de registratiebelasting zoals bepaald in artikel 3.17.0.0.2 VCF.

II. Omschrijving van de verrichting(en)

II.A. Identiteit van de aanvrager en de partijen

2. De aanvraag wordt ingediend door de […], kantoorhoudende te […], namens:

2.1. de Heer X, geboren te […] op xx.xx.1957, NN […] en zijn echtgenote, Mevrouw Y, geboren te […] op xx.xx.1958, NN […], samenwonend te […].

2.2. de Heer A, ongehuwd, geboren te […] op xx.xx.1980, NN […], wonende te […].

2.3. Mevrouw B, geboren te […] op xx.xx.1983, NN […], echtgenote van de heer […], wonend te […].

II. B. Beschrijving van de voorgenomen verrichting(en)

3. De familie X- Y wenst een familiale regeling tot stand te brengen tussen beide ouders - de echtgenoten X- Y (beschikker) - en de kinderen - de heer A en mevrouw B (begiftigden).

Er werd overeengekomen:

3.1. om de aandelen van de besloten vennootschap C met zetel te […], integraal over te dragen aan de heer A, die de handelszaak momenteel uitbaat.

De huidige aandelenstructuur is de volgende:

Y 421 aandelen

X 421 aandelen

A 10 aandelen

B 10 aandelen

Totaal 862 aandelen

3.2. Het woonhuis te […], navermeld, in blote eigendom, over te dragen aan mevrouw B, die de woning thans bewoont.

Beschrijving goed:

STAD […] - tweede afdeling

- Een woonhuis, op en met grond en alle verdere aanhorigheden gestaan en gelegen te […], , volgens titel en volgens een recent kadastraal uittreksel ten kadaster gekend sectie B, nummer […], met een oppervlakte van twintig are negenenvijftig centiare (20a 59ca).

- Een perceel grond gelegen te […], volgens titel en volgens een recent kadastraal uittreksel (ten kadaster gekend sectie B, nummer […], met een oppervlakte van veertig are zesentachtig centiare (40a 86ca).

Huidige eigendomsverhoudingen:

- Betreffende goed onder punt 3.1:

A: 32 % BE

B: 68% BE

X – Y: 100 % VG

- Betreffende goed onder punt 3.2:

A: 50 % BE

B: 50 % BE

X – Y: 100 % VG

4. Voorgenomen verrichtingen:

4.1.

4.1.1 Mevrouw B schenkt haar aandelen, met name tien (10) aandelen in volle eigendom, in de besloten vennootschap C met zetel te […], aan haar ouders, de echtgenoten X – Y.

4.1.2. De echtgenoten X – Y schenken hun aandelen, met name achthonderdtweeënvijftig (852) aandelen in volle eigendom, in de besloten vennootschap C met zetel te […], aan hun zoon, de heer A.

Verschuldigde registratierechten:

Nihil.

Er wordt voor de volledige transactie voornoemd sub 4.1 en 4.2. toepassing van de vrijstelling voorzien in artikel 2.8.6.0.3 VCF gevraagd.

Er werd hiervoor reeds een attest afgeleverd door de Vlaamse Belastingdienst.

4.2.

4.2.1. De heer A schenkt zijn onverdeelde aandelen in blote eigendom in voorschreven onroerende goederen aan zijn ouders, de echtgenoten X – Y, met name:

- tweeëndertig procent (32,00 %) in blote eigendom van goed onder punt 3.1

- vijftig procent (50,00 %) in blote eigendom van goed onder punt 3.2

Belastbare grondslag:

Het woonhuis te […], voor de geheelheid in volle eigendom, € 850.000,00, waarvan 32,00%, hetzij € 272.000,00, verminderd met het vruchtgebruik in hoofde van de echtgenoten X-Y voornoemd, hetzij € 87.040,00 (leeftijd jongste vruchtgebruiker, 65 jaar, 32%, artikel 2.9.3.0.4. VCF), blijft € 184.960,00 ;

Het perceel grond te […], voor de geheelheid in volle eigendom, op € 10.000,00, waarvan vijftig procent (50,00%), hetzij 5.000,00 euro, verminderd met het vruchtgebruik in hoofde van de echtgenoten X-Y voornoemd, hetzij € 1.600,00 (leeftijd jongste vruchtgebruiker, 65 jaar, 32%, artikel 2.9.3.0.4. VCF), blijft € 3.400,00;

Totale belastbare grondslag: 188.360,00 euro Verschuldigde registratierechten: 7.952,40 euro

4.2.2. De echtgenoten X – Y schenken hun onverdeelde aandelen in blote eigendom in voorschreven onroerende goederen aan hun dochter, mevrouw B, met name:

- tweeëndertig procent (32,00 %) in blote eigendom van goed sub 1

- vijftig procent (50,00 %) in blote eigendom van goed sub 2

Totale belastbare grondslag: 277.000,00 euro

Verschuldigde registratierechten: 8.310,00 euro – 248,00 euro (vermindering kinderlast) = 8.062,00 euro.

Totaal verschuldigde registratierechten: 16.014,40 euro.

De familie X- Y wenst de familiale regeling vast te leggen bij wege van een globale erfovereenkomst in de zin van artikel 4.254 Burgerlijk Wetboek.

De akte vermeldt het geheel van huidige en vroegere schenkingen en voordelen waarmee rekening wordt gehouden en vermeldt hoe de betrokken partijen het evenwicht hebben opgevat en aanvaard.

Het sluiten van een globale erfovereenkomst brengt de verzaking mee, in hoofde van elk van de begiftigden, aan de vordering tot inkorting en aan het verzoek tot inbreng met betrekking tot de giften waarop de akte erfovereenkomst betrekking heeft.

Dit biedt rechtszekerheid aan de ouders dat op burgerrechtelijk vlak een finale overeenkomst werd gesloten. Een globale erfovereenkomst is een solide akte die partijen toe laat een duurzame regeling uit te werken, met weinig marge laat voor betwisting later, bij overlijden van de ouders.

Het moet op straffe van nietigheid gaan om een overeenkomst gesloten tussen een ouder(s) en al zijn vermoedelijke erfgenamen in de rechte nederdalende lijn. Het is niet toegelaten om in een globale erfovereenkomst schenkingen in de zijlijn op te nemen.

III. Motivering van de aanvraag

5. Fiscaal misbruik - artikel 3.17.0.0.2 VCF

De aanvrager stelt dat er geen fiscaal misbruik is aangezien deze rechtshandelingen overeenstemmen met de werkelijke bedoeling van partijen om een globale duurzame familiale regeling tot stand te brengen door middel van het sluiten van een globale erfovereenkomst.

Ze wordt verantwoord door andere dan fiscale motieven, met name burgerrechtelijke motieven, zoals hierboven uiteengezet.

Het is niet toegelaten om in een globale erfovereenkomst schenkingen in de zijlijn op te nemen.

De voorgenomen verrichting brengt op de totale transactie slechts een beperkte besparing aan registratierechten met zich mee.

Immers:

De partijen vragen voor wat de schenking van de aandelen van de Besloten Vennootschap C met zetel te […], BTW […], betreft, om toepassing van de vrijstelling voorzien in artikel 2.8.6.0.3 VCF.

Er werd voor de vrijstelling een attest bekomen op xx.xx.2022 en op xx.xx.2023 met de volgende referenties: […].

Ter vergelijking, indien de overdracht van het onroerend goed te […], zoals voormeld, rechtstreeks tussen broer en zus zou plaatsvinden, bij wege van afzonderlijke schenking, is verschuldigd:

Totale belastbare grondslag: 188.360,00 euro;

Totaal verschuldigde registratierechten:

22.672,00 euro – 248,00 euro (vermindering kinderlast) = 22.424,00 euro.

Het is de belastingplichtige toegelaten om de minst belaste weg te kiezen, zolang er geen sprake is van veinzing of simulatie.

IV. Beslissing

Gelet op artikel 3.22.0.0.1 VCF komt het besluitvormingsorgaan tot de volgende voorafgaande beslissing:

6. Onder voorafgaande beslissing wordt verstaan de juridische handeling waarbij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie overeenkomstig de bepalingen die van kracht zijn, vaststelt hoe de bepaling van de VCF wordt toegepast op een bijzondere situatie of verrichting, die op fiscaal vlak nog geen uitwerking heeft gehad. De Vlaamse Belastingdienst doet bijgevolg geen uitspraak over de rechtsgeldigheid van overeenkomsten op burgerlijk vlak.

7. Volgend artikel uit de VCF wordt onderzocht:

Artikel 3.17.0.0.2 VCF dat luidt:

“Aan de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer die entiteit door vermoedens of door andere bewijsmiddelen, vermeld in artikel 3.17.0.0.1, en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik.

Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige door middel van de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt:

1° hetzij een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst;

2° hetzij een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel voorzien door een bepaling van deze codex of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft.

Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van de belasting. Als de belastingplichtige het tegenbewijs niet levert, dan wordt de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van deze codex onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.“

8. Het besluitvormingsorgaan kan zich overeenkomstig artikel 3.22.0.0.1, §3 tweede lid, a) en b), VCF niet uitspreken over:

  • de belastingtarieven en de berekening van de belastingen;
  • de bedragen en de percentages;

9. Evenmin kan het besluitvormingsorgaan zich uitspreken over de toepassing van 2.8.6.0.3 VCF aangezien ze hiervoor bewijsmiddelen moet beoordelen waarvoor ze niet bevoegd is (artikel 3.22.0.0.1, §3 tweede lid, c), VCF.

De aanvragers geven mee dat er 2 voorafgaande attesten waarvan sprake in art. 3.21.0.0.1 VCF werden afgeleverd.

10. Een globale erfovereenkomst is een overeenkomst tussen ouder (s) en al hun vermoedelijke erfgenamen in de rechte neerdalende lijn. De overeenkomst stelt specifiek vast dat er tussen hen een evenwichtige verdeling is. De globale erfovereenkomst is door de Belgische wetgever gecreëerd in de wet van 31 juli 2017 als een uitzonderlijk toegelaten erfovereenkomst.

De ouders (de echtgenoten X-Y) kunnen één of meerdere schenkingen doen in de globale erfovereenkomst zelf. Aangezien de erfovereenkomst steeds voor Belgische notaris dient te worden verleden, zal de nieuwe schenking die opgenomen is in deze akte geregistreerd worden en zal er dan hierop roerende of onroerende schenkbelasting verschuldigd zijn, tenzij er een vrijstelling geldt.

11. Elke rechtshandeling/geheel van rechtshandelingen, gesteld vanaf 1 juni 2012, kan afgetoetst worden aan de algemene antimisbruikbepaling, thans vervat in artikel 3.17.0.0.2 VCF. De verrichting maakt geen fiscaal misbruik uit indien er ook niet-fiscale motieven aan ten grondslag liggen. Herkwalificatie is mogelijk indien de belastingplichtige niet kan aantonen dat de geviseerde verrichting(en) ook niet-fiscale doelstellingen hebben, en dat deze niet-fiscale doelstellingen voldoende opwegen tegen de fiscale motieven.

Door te schenken aan de ouders die op hun beurt terug schenken aan de kinderen wordt ingegaan tegen artikel 2.8.4.1.1, §1 VCF, m.n. de bepaling van het toepasbaar tarief in de schenkbelasting naargelang de verwantschapsband.

Artikel 2.8.4.1.1, §1, VCF, luidt:

Ҥ 1. De schenkbelasting voor de schenkingen van onroerende goederen wordt berekend volgens het tarief, vermeld in de onderstaande tabellen :

TABEL I

verkrijging in rechte lijn en tussen partners

gedeelte van de schenking

A
schijf in euro

tarief, toepasselijk op het overeenstemmende gedeelte in kolom A, in %

totaalbedrag van de belasting over de voorgaan- de gedeelten, in euro

Vanaf

tot en met

0,01

150.000

3

-

150.000,01

250.000

9

4500

250.000,01

450.000

18

13.500

450.000,01

27

49.50


TABEL II

tarief tussen alle andere personen

gedeelte van de schenking

A schijf in euro

tarief, toepasselijk op het overeenstemmende gedeelte in kolom A, in %

totaalbedrag van de belasting over de voorgaan- de gedeelten, in euro

Vanaf

tot en met

0,01

150.000

10

-

150.000,01

250.000

20

15.000

250.000,01

450.000

30

35.000

450.000,01

40

95.000


…”.

Een cruciaal element voor de bepaling van het tarief van de schenkbelasting is de verwantschapsband die bestaat tussen de schenker en de begiftigde. De decreetgever (en ook de wetgever voorheen) koos ervoor overdrachten om niet zwaarder te belasten naarmate de begiftigde in verwantschap verder af staat van de schenker. Dit principe wordt tot op vandaag gehandhaafd. Zo bevat tabel I van artikel 2.8.4.1.1, §1, VCF het tarief voor de schenkingen tussen verwanten in de rechte lijn en tussen partners. Tabel II van hetzelfde artikel bevat het tarief tussen alle andere personen, waaronder schenkingen tussen broers en zussen.

Het is in casu duidelijk dat door de voorgenomen rechtshandelingen die elkaar opvolgen binnen een korte termijn de doelstelling van het artikel 2.8.4.1.1, §1 wordt gefrustreerd, met name wordt doelbewust vermeden dat de onroerende goederen aan het tarief tussen andere personen dan in rechte lijn en tussen partners (zijlijn) kunnen worden onderworpen.

Bovendien wegen de niet-fiscale motieven (zie punt 5) die aan de rechtshandelingen ten grondslag liggen onvoldoende op tegen de fiscale motieven:

  • Er wordt terug geschonken aan de ouders (tarief rechte lijn en tussen partners). De ouders kunnen evenwel niet vrij beschikken over de gekregen goederen. Deze zullen toekomen aan het kind waarvoor het goed bestemd werd ingevolge afspraken tussen de partijen;
  • De schenking aan de ouders en de schenking aan het kind waarvoor het goed bestemd werd vindt plaats op hetzelfde moment of minstens kort na elkaar;
  • Het doel van de achtereenvolgende verrichtingen is een door de regelgeving i.v.m. erfovereenkomsten niet voorziene schenking in de zijlijn toch te verwezenlijken.

Deze beslissing heeft alleen betrekking op registratiebelasting en doet geen uitspraak over andere belastingen