Samenvatting

Krachtens artikel 745bis, eerste lid, Burgerlijk Wetboek verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat.

De langstlevende echtgenoot die in toepassing van deze wetsbepaling het vruchtgebruik verkrijgt van een nalatenschap waarin een blote eigendom aanwezig is, verkrijgt een eventueel vruchtgebruik op dat goed.

Dit vruchtgebruik zal pas uitwerking krijgen bij het overlijden van de actuele vruchtgebruiker of bij het verstrijken van de termijn waarvoor het eerste vruchtgebruik werd toegestaan, op voorwaarde dat de houder van het eventuele vruchtgebruik op dat tijdstip nog in leven is.

Het eventueel vruchtgebruik is bijgevolg een recht onder opschortende voorwaarde dat afhankelijk is van de toekomstige en onzekere gebeurtenis dat de titularis ervan nog in leven is op het tijdstip dat het door de erflater toegestane vruchtgebruik eindigt.

Krachtens artikel 37,2° Wetboek Successierechten moet een nieuwe aangifte worden ingediend telkens “wanneer, na het openvallen van de nalatenschap, de actieve samenstelling ervan vermeerderd wordt [...] door [o.m.] het intreden van een voorwaarde of van elk ander voorval” (thans art. 3.3.1.0.6, eerste lid).

De actieve samenstelling van de nalatenschap wordt vermeerderd indien komt vast te staan dat de langstlevende echtgenoot het recht van vruchtgebruik daadwerkelijk kan uitoefenen door de realisatie van de opschortende voorwaarde waaraan het eventueel vruchtgebruik onderworpen is.

Hieruit volgt dat de langstlevende echtgenoot ertoe gehouden is een nieuwe aangifte in te dienen indien de opschortende voorwaarde waaraan het eventueel vruchtgebruik is onderworpen zich realiseert, namelijk dat hij nog in leven is op het tijdstip dat het actuele vruchtgebruik eindigt.