Artikel 1100/7, §1, derde lid BW bepaalt: ‘De overeenkomst kan eveneens één of meerdere vermoedelijke erfgenamen in rechte nederdalende lijn toebedelen door middel van een schuldvordering ten laste van de uitdrukkelijk in de overeenkomst aangeduide partijen.’

De zuivere toekenning van een schuldvordering in een erfovereenkomst zoals bedoeld in artikel 1100/7, §1, derde lid BW, heeft tot doel het tot stand brengen van een ‘subjectief evenwicht’ tussen de vermoedelijke erfgenamen in rechte neerdalende lijn. De verrekening tussen de kinderen (ongeacht door de ouders opgelegd of tussen afstammelingen-erfgenamen overeengekomen) om tot dit evenwicht te komen, wordt fiscaal niet beschouwd als een schenking onderworpen aan schenkbelasting. Het opleggen van dergelijke schuldvordering wordt fiscaal neutraal behandeld.

• Zo wordt het geval waarin de ouder(s) aan één of meer kinderen, die vroeger reeds een schenking of een ander voordeel hebben gekregen, de last oplegt/opleggen een geldsom te betalen aan één of meer andere kinderen die tot dan toe minder werden bevoordeeld,
  • noch als een onrechtstreekse schenking (schenking met last) door de ouders
  • noch als schenking tussen de kinderen

beschouwd.

• De toekenning van een schuldvordering die niet ter compensatie van een eerder genoten schenking/voordeel opgelegd wordt, wordt eveneens fiscaal neutraal behandeld.

Bijgevolg is bij loutere toekenning van een schuldvordering in een erfovereenkomst zoals bedoeld in artikel 1100/7, §1, derde lid BW, geen schenkbelasting noch erfbelasting (indien betaalbaar gesteld bij overlijden van de toekomstige erflater) verschuldigd op de waarde van de schuldvordering.

Wordt in de erfovereenkomst een schuldvordering opgelegd ten voordele van kind B ten laste van kind A ter compensatie van een nieuwe schenking die in de erfovereenkomst wordt gedaan ten voordele van kind A, dan is deze schuldvordering een last die aan de schenking wordt gekoppeld (een secundaire schenking). De heffing van de schenkbelasting gebeurt overeenkomstig art. 2.8.3.0.1, §3 VCF.

Inwerkingtreding standpunt: Voor erfovereenkomsten verleden vanaf de datum van de publicatie van het standpunt, behalve wanneer het oud standpunt voordeliger zou zijn, en dit tot 1 juli 2020.

Art. 2.8.3.0.1., §3 en 2.7.1.0.3, 3° VCF

De vraag werd gesteld wat de fiscale behandeling is van de toekenning van een schuldvordering in een erfovereenkomst, meer bepaald het geval waar de ouder(s) aan één of meer kinderen, die reeds een schenking of een ander voordeel hebben gekregen, de last oplegt/opleggen een geldsom te betalen aan één of meer andere kinderen die tot dan toe minder werden bevoordeeld.

Vlabel heeft de vraag als volgt beantwoord.

De toekenning van een schuldvordering zoals bedoeld in artikel 1100/7, §1, derde lid BW moet beschouwd worden als een onrechtstreekse schenking door de ouder(s) aan het kind dat de schuldvordering verkrijgt.

Bijgevolg is er op de waarde van de schuldvordering schenk- of erfbelasting verschuldigd in de rechte lijn, volgens het hierna aangeduide onderscheid.

Wordt de betaling van de schuldvordering opgelegd aan een kind dat eerder een met schenkbelasting belaste schenking heeft verkregen, dan is de toekenning van de schuldvordering een last die onder de toepassing valt van artikel 2.8.3.0.1, §3 VCF.

De last zal in mindering worden gebracht van het bedrag van de hoofdschenking nadat de last op zijn beurt is belast in hoofde van de begunstigde van de schuldvordering. Door de heffing op de secundaire schenking ontstaat een recht op teruggave voor de hoofdbegiftigde.

Wordt de schuldvordering betaalbaar gesteld bij het overlijden van de toekomstige erflater en wordt de schuldvordering niet opgelegd als last van een gedane onroerende schenking, dan is de toekenning van de schuldvordering een legaat in de zin van artikel 2.7.1.0.3, 3° VCF, zodat ze onder de toepassing valt van de erfbelasting.

In de andere gevallen valt de schuldvordering onder de toepassing van de schenkbelasting.