Afwezig op school in basis- en secundair onderwijs

Bij ziekte verwittig je de school zo snel mogelijk en zorg je voor een schriftelijke verantwoording. Lees de afspraken over ziekte in het schoolreglement na om misverstanden te vermijden.

Voor een afwezigheid tot en met 3 opeenvolgende kalenderdagen volstaat een briefje van de ouders.

In volgende gevallen is een medisch attest van de dokter nodig:

• 4 of meer opeenvolgende kalenderdagen ziekte (vrijdag, zaterdag, zondag en maandag ziek = medisch attest)
• Bij elke afwezigheid wegens ziekte, hoe kort ook, als je in hetzelfde schooljaar al 4 keer wegens ziekte afwezig was met een verklaring van de ouders
• In het secundair onderwijs: bij ziekte tijdens examenperiodes

Kinderen die tijdens het schooljaar langdurig of voor korte opeenvolgende periodes afwezig zijn op school wegens ziekte, moederschapsrust of een ongeval, kunnen onder bepaalde voorwaarden onderwijs aan huis en/of synchroon internetonderwijs (SIO) volgen. Door synchroon internetonderwijs kan de leerling via de computer thuis de lessen op school ‘live’ meevolgen. Bekijk de verschillende initiatieven om toch les te kunnen volgen.

Behalve in het geval van ziekte kan je kind in nog een aantal gevallen van school wegblijven. Sommige afwezigheden zijn een recht, voor andere is de toestemming van de directeur vereist.

Je kind heeft het recht om afwezig te zijn:

• Om een begrafenis- of huwelijksplechtigheid bij te wonen van iemand die onder hetzelfde dak woont, of van een bloed- of aanverwant
• Om een religieuze feestdag te vieren
• Als de school onbereikbaar of ontoegankelijk is (zoals door een overstroming of een staking van het openbaar vervoer)
• Wegens een oproeping of dagvaarding voor een rechtbank
• Wegens maatregelen van de bijzondere jeugdzorg
• Om in het kader van een individuele selectie als topsportbelofte actief deel te nemen aan een sportmanifestatie, stage, toernooi of wedstrijd (enkel in het basisonderwijs en maximum 10 al dan niet gespreide halve dagen per schooljaar)

In het secundair onderwijs kan je kind daarnaast ook nog afwezig blijven wegens:

• Deelname aan een examen voor de Examencommissie secundair onderwijs
• Deelname aan de raad van bestuur of de algemene vergadering van de Vlaamse Scholierenkoepel
• Deelname aan toernooien, stages of intensieve trainingsperiodes als topsporter met een A- of B-statuut
• Een schorsing of uitsluiting
• Een zwangerschap: maximum 1 week voor de vermoedelijke bevallingsdatum tot maximum 9 weken na de bevalling (de leerling heeft recht op tijdelijk onderwijs aan huis en kan synchroon internetonderwijs aanvragen)

Een afwezigheid moet je vooraf melden en je bezorgt de school zo snel mogelijk een schriftelijke verantwoording.

Voor een aantal afwezigheden heb je de toestemming van de directie nodig:

• Wegens het overlijden van een bloed- of aanverwant tot en met de 2de graad
• Wegens actieve deelname aan culturele of sportieve manifestaties als lid van een vereniging of door een individuele selectie
• Wegens deelname aan school-externe interventie
• Voor revalidatie tijdens de lestijden (strikte procedure)
• Wegens uitzonderlijke omstandigheden van persoonlijke aard

In enkele uitzonderlijke situaties kan een kind ook nog afwezig zijn in het basisonderwijs met toestemming van de directie (strikte procedure):

• Om de ouders te vergezellen tijdens hun ‘trekperiode’ als binnenschipper, woonwagenbewoner, kermis-, circusexploitant of -artiest
• Om de topsporten tennis, zwemmen of gymnastiek te beoefenen

Als een leerling van school wegblijft en daar geen passende verklaring voor kan geven, zal de school dat registreren als een problematische afwezigheid (spijbelen), ook al gaat het maar om een halve dag. De school spreekt de leerling erover aan, verwittigt de ouders en probeert om samen naar een oplossing te zoeken.

Vanaf 5 halve dagen problematische afwezigheid schakelt de school het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) in voor begeleiding van de spijbelende leerling. Dat gebeurt ook als die 5 halve dagen gespreid zijn over het schooljaar.

De school en het CLB gaan op zoek naar de oorzaak van het spijbelen. Zij zoeken samen met de ouders en de leerling naar een oplossing. Vaak zorgen de school en het CLB voor extra begeleiding van de leerling en eventueel de ouders, of schakelen zij externe hulpverleningsdiensten in.

Als de leerling zonder reden van school blijft (bijvoorbeeld om op café te gaan of op straat rond te hangen), of als de leerling of de ouders de begeleiding door school en CLB en andere hulpverleningsdiensten weigeren, dan kunnen de school of het CLB verdere stappen ondernemen:

• De school kan de politie inschakelen. Afhankelijk van lokale afspraken kan die een gesprek hebben met de leerling en/of zijn ouders of een spijbelcontract met hen afsluiten. Als de leerling opnieuw spijbelt, stelt de politie een proces-verbaal (pv) op, dat naar het parket gaat. Dat kan de leerling en de ouders uitnodigen voor een gesprek met de parketcriminoloog. Het parket kan een hulpverleningstraject voorstellen of een sanctie opleggen.
• Scholen en CLB’s kunnen ook contact opnemen met het ministerie van Onderwijs en Vorming om na te gaan welke maatregelen er nog mogelijk zijn.

Als een kind veel spijbelt, kan het zijn recht op een schooltoeslag verliezen en kan de overheid een al uitbetaalde schooltoeslag terugvorderen.

Als ouder word je niet in alle gevallen verantwoordelijk gesteld voor het spijbelgedrag van je kind. Of je als ouder een sanctie krijgt, hangt af van de omstandigheden: het onderscheid tussen onwil en onmacht is beslissend voor het bepalen van maatregelen voor spijbelaars en hun ouders.