Een diploma of studiebewijs behalen via het buitengewoon secundair onderwijs
Welk studiebewijs je behaalt in het buitengewoon secundair onderwijs (buso), hangt af van de opleidingsvorm (OV) die je gevolgd hebt.
Een diploma secundair onderwijs kan je alleen halen in opleidingsvorm 4. In de andere opleidingsvormen kan je een getuigschrift behalen, een bewijs van beroeps- of deelkwalificaties of van (verworven) competenties, of een attest.
Vind hier welke studiebewijzen je in elke opleidingsvorm kan behalen:
Opleidingsvorm 1 (OV1)
In bepaalt de klassenraad een onderwijsaanbod samen met het CLB en (zo mogelijk ook) met de ouders en de leerling, minstens tot op het einde van de leerplicht.
Een leerling kan er 1 van de volgende attesten halen:
- Attest maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving met ondersteuning
- Attest maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving met ondersteuning en arbeidsdeelname in een omgeving met ondersteuning
Bij arbeidsdeelname ontvang je geen salaris. Je voert niet-vrijblijvende activiteiten uit die zinvol zijn voor de maatschappij en die productief of dienstverlenend zijn. Bijvoorbeeld: een vorm van vrijwilligerswerk met coaching vanuit een dagcentrum.
Opleidingsvorm 2 (OV2)
Als je in de 2de fase afrondt, krijg je een attest maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving met ondersteuning en tewerkstelling in een werkomgeving met ondersteuning.
Opleidingsvorm 3 (OV3): in de duale en niet-duale opleidingen
In het secundair onderwijs zijn er uiteenlopende vormen van werkplekleren die verschillen qua intensiteit, gaande van observatie van bedrijfsactiviteiten tot echte kennismaking met een werkplek. Duaal leren is de meest doorgedreven en intensieve vorm van werkplekleren in het secundair onderwijs. Bij een duale opleiding leer je op school én op de werkplek. Bij een niet-duale opleiding beperkt het werkplekleren zich tot stage en observatieactiviteiten.
Zowel de duale als niet-duale opleidingen in omvatten beroeps- of deelkwalificaties (BK en DK).
Studiebewijzen in de kwalificatiefase (vanaf 2024-2025)
De kwalificatiefase omvat de laatste 2 jaren in . In deze fase kan je een getuigschrift OV3 behalen en voldoe je aan de leerplicht.
Sinds het schooljaar 2024-2025 is de kwalificatiefase gemoderniseerd. Tijdens het schooljaar 2025-2026 wordt ook de gemoderniseerd. In de gemoderniseerde onderwijsvorm 3 kan je in de kwalificatiefase en in de integratiefase dezelfde studiebewijzen behalen.
In de kwalificatiefase kan je de volgende studiebewijzen al behalen in het schooljaar 2024-2025 (in de integratiefase dus pas vanaf 2025-2026):
- Getuigschrift opleidingsvorm 3
Het getuigschrift van de opleiding krijg je als je:- Alle competenties uit het opleidingsprofiel of standaardtraject in voldoende mate behaalt
- De ontwikkelingsdoelen in voldoende mate hebt nagestreefd
Dit getuigschrift krijg je als de volgende 2 voorwaarden vervuld zijn:- Je behaalt alle competenties uit het opleidingsprofiel of standaardtraject in voldoende mate.
- De ontwikkelingsdoelen uit je individueel curriculum komen overeen met de eindtermen van de 2de graad arbeidsmarktfinaliteit, en je hebt ze behaald.
- Bewijs van beroepskwalificatie: als je in een opleiding waar deel uitmaken van de studiebekrachtiging, de competenties die een beroepskwalificatie vormen, in voldoende mate behaalt.
- Bewijs van deelkwalificatie: als je in een opleiding de beroepsgerichte competenties die een vormen, in voldoende mate behaalt.
- Bewijs van competenties: als je in een bepaalde opleiding beroepsgerichte competentie(s) bereikt die geen beroepskwalificatie of deelkwalificatie vormen.
Integratiefase (tot en met schooljaar 2024-2025)
Na de kwalificatiefase kan je nog facultatief naar de integratiefase (of alternerende beroepsopleiding als je school intekende op een project van het Europees Sociaal Fonds - ESF): een specialisatiejaar om arbeidsmarktervaring op te doen. In de integratiefase volg je wekelijks 2 dagen les op school, die je aanvult met 3 dagen werken.
Als je nog geen getuigschrift van de kwalificatiefase gehaald hebt, kan de klassenraad beslissen je toch tot de integratiefase toe te laten. Daar kan je dan het getuigschrift van de opleiding of een getuigschrift van verworven competenties behalen.
In de integratiefase kan de klassenraad tot en met schooljaar 2024-2025 volgende studiebewijzen toekennen:
- Getuigschrift van alternerende beroepsopleiding: als je de alternerende beroepsopleiding of de integratiefase succesvol doorlopen hebt.
- Attest van alternerende beroepsopleiding: als je de alternerende beroepsopleiding of de integratiefase niet met succes doorlopen hebt of de opleiding vroegtijdig stopt.
Onderwijsvorm 3: in het experiment modulair
In een aantal experimentscholen van opleidingsvorm 3 wordt nog trajectgebonden of modulair gewerkt. Dit experiment is uitdovend en stopt na schooljaar 2024-2025.
De leerstof is er ingedeeld in modules.
- Als je geslaagd bent in een module, krijg je een deelcertificaat.
- Door verschillende deelcertificaten te combineren, kan je een certificaat behalen.
- Als je niet geslaagd bent voor een module, krijg je een attest van verworven competenties. Daarmee kan je de competenties aantonen die je wel verworven hebt.
Opleidingsvorm 4 (OV4)
In kan je hetzelfde diploma en dezelfde studiebewijzen behalen als in het voltijds gewoon secundair onderwijs.