Afwegingskader voor snelheidsregimes binnen de bebouwde kom
Sinds 8 december 2021 is er een nieuw afwegingskader om wegbeheerders te ondersteunen bij het bepalen van snelheidsregimes in de bebouwde kom. Daarin staat de verkeersveiligheid van de actieve weggebruiker centraal. Het kader past daarom in de uitvoering van het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025.
Afwegingskader voor snelheidsregimes binnen de bebouwde kom
Meer actieve weggebruikers onder verkeersslachtoffers
Het aandeel actieve weggebruikers stijgt onder de verkeersslachtoffers. Zowel voetgangers als fietsers zijn steeds vaker betrokken in dodelijke verkeersongevallen met personenwagens. Dat blijkt uit de pas vrijgegeven verkeersveiligheidsbarometer(opent in nieuw venster) van VIAS.
Daarnaast valt ongeveer 4 op 10 van alle slachtoffers op het Vlaamse wegennet - met daarin een groot aandeel actieve weggebruikers - op wegen met een snelheidsregime van 50 km/u binnen de bebouwde kom. Het nieuwe afwegingskader kan een houvast bieden om een gepast snelheidsregime voor wegen binnen de bebouwde kom te bepalen.
Andere snelheid afhankelijk van functie
Idealiter bepaalt de functie van de weg aan welke snelheid de gemotoriseerde weggebruikers rijden. Die snelheid is op wegen binnen de bebouwde kom vaak te hoog om hetzelfde wegvak met actieve weggebruikers te delen.
De snelheids- en massaverschillen zorgen voor gevaarlijke situaties. Om het risico van die verschillen te minimaliseren, vertrekt het kader vanuit de functie van de weg om een gepast snelheidsregime toe te kennen:
- Voor wegen die voornamelijk een verblijfsfunctie vervullen, stelt het afwegingskader een snelheidsregime van 30 km/u voor. Hier kan het gemotoriseerd verkeer, gezien de lage toegelaten snelheid, op een veilige manier gemengd worden met de actieve weggebruiker.
- Voor wegen die voornamelijk een verkeersfunctie vervullen, stelt het afwegingskader een snelheidsregime van 50 km/u voor. In die situatie zijn voldoende veilige infrastructurele voorzieningen voor de actieve weggebruikers noodzakelijk.
Meerdere factoren
Om een gepast snelheidsregime te bepalen, moet u rekening houden met verschillende factoren:
- (fiets)infrastructuur
- conflictdichtheid
- verhouding tot de omliggende wegen
- potentiële verkeerssamenstelling
- zichtbaarheid en oprijzicht
- oversteekbaarheid
- punctuele omstandigheden
Bekijk het afwegingskader.(PDF bestand opent in nieuw venster)
Praktisch
Zowel bij gewest- als gemeentewegen neemt u als lokaal bestuur het initiatief van de snelheidswijziging.
- Het afwegingskader wordt doorlopen met verschillende partijen in een expertengroep (bestaande uit het lokaal bestuur, de lokale politie, De Lijn …) om tot een gedragen beslissing te komen.
Overweegt u de snelheidswijziging op een gewestweg? Dan moet u het Agentschap Wegen en Verkeer mee aan tafel uitnodigen.
- Opmaak van het aanvullend reglement: ter goedkeuring of ter kennisgeving.
- Voor een goede naleving van die beslissing worden daarnaast maatregelen op het terrein genomen. Dat zal de naleving van de snelheidswijziging ten goede komen.
Evaluatie
Het afwegingskader biedt gemeenten een handvat bij het bepalen welke wegen in aanmerking komen om er een snelheid van maximum 30 km/u toe te passen. SWOV heeft een stappenplan opgesteld dat gemeenten helpt bij de evaluatie van de maatregel op deze wegen. Het stappenplan van SWOV Evaluatie GOW30 helpt gemeenten te bepalen of de verkeersveiligheid er echt op vooruit is gegaan en om na te gaan of aanvullende maatregelen nodig zijn.
Dit stappenplan is breder toepasbaar dan enkel op Nederlandse wegen. Het kan inspiratie geven voor de evaluatie van dergelijke wegen en zones in België : Stappenplan Evaluatie 30 km/u-wegen(PDF bestand opent in nieuw venster)
Onderzoek : Toepassing snelheidsregime 30 km/u in Vlaanderen
Eind 2022, een jaar na publicatie van het afwegingskader voor het bepalen van snelheidsregimes in de bebouwde kom, werd een bevraging naar de toepassing van de snelheidslimieten tot 30 km/u en lager bij de lokale besturen uitgevoerd. De bevraging bevatte ook enkele vragen naar de toepassing van trajectcontroles. Een analyse werd uitgevoerd op de ontvangen antwoorden.
Download het eindrapport(PDF bestand opent in nieuw venster)