Afwegingskader voor conflictvrij regelen in Vlaanderen
Sinds december 2022 is er een nieuw afwegingskader voor wegbeheerders bij het conflictvrij regelen van kruispunten. Daarin staat de verkeersveiligheid van de actieve weggebruiker centraal . Het kader past daarom in de uitvoering van het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025.
Afwegingskader voor conflictvrij regelen in Vlaanderen
Voorrang voor conflictvrije en slimme lichtenregelingen
De ongevallencijfers voor 2021 bevestigen het beeld van de voorbije jaren:
- Er is een dalende tendens qua aantal ongevallen met motorvoertuigen.
- Er is een stijgende tendens qua aantal ongevallen met actieve weggebruikers (vooral bij fietsers) – mogelijk is dat deels te wijten aan het toegenomen fietsgebruik en de verhoogde snelheden door het elektrisch fietsen.
- De botsing tussen een auto en een fiets blijft het meest voorkomende botsingstype (21%).
De ongevallen op kruispunten, waaronder ook die op verkeerslichtengeregelde kruispunten, vormen binnen die ongevallencijfers een specifieke groep. Tussen de 5 en 10% van alle geregistreerde letselongevallen vindt plaats op verkeerslichtengeregelde kruispunten. Ongeveer de helft van de geregistreerde dodehoekongevallen waarbij fietsers betrokken zijn, vinden plaats op verkeerslichtengeregelde kruispunten.
Om die aantallen te doen dalen – en het liefst tot nul te herleiden – is er een specifieke maatregel opgenomen in het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021 – 2025: maatregel 3: conflictvrije en slimme lichtenregelingen krijgen absolute voorrang.
Andere maatregelen uit dat verkeersveiligheidsplan (zoals maatregel 21: ‘de dodehoekproblematiek wordt vanuit verschillende invalshoeken aangepakt’) ondersteunen verder de positieve effecten van die maatregel.
Actieplan Verkeerslichten
In 2016 is het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) gestart met de uitvoering van een specifiek ‘Actieplan Verkeerslichten’(opent in nieuw venster). Met dat actieplan wordt de veiligheid en de doorstroming op de kruispunten in het beheer van Vlaanderen bevorderd door de kruispunten uit te rusten met ‘slimmere’ verkeerslichten.
Om de verkeersveiligheid te verhogen, is het ‘maximaal conflictvrij’ regelen opgenomen als één van de speerpunten in dit actieplan. Daarbij worden zo min mogelijk conflicten met actieve weggebruikers toegestaan. Op vlak van doorstroming is het uitgangspunt ‘nooit voor niets voor het rood’.
Evaluatieonderzoek Actieplan Verkeerslichten
Uit de resultaten van het evaluatieonderzoek rond de verkeersveiligheidseffecten (2022) van het Actieplan Verkeerslichten(opent in nieuw venster) blijkt een gunstig effect zolang op het kruispunt effectief de kans op conflicten verminderd wordt: het aantal letselongevallen is op die kruispunten gedaald met 19% en het aantal slachtoffers met 20%. Wanneer meer takken conflictvrij geregeld worden, daalt ook het aantal ongevallen sterker.
Afwegingskader
Door de ongevallencijfers, de overkoepelende doelstellingen van het Verkeersveiligheidsplan en de ervaring met het Actieplan Verkeerslichten, heeft de Vlaamse overheid haar beleidsvisie m.b.t. het conflictvrij maken van kruispunten door middel van de lichtenregeling aangescherpt.
Centraal daarin staat de afweging tussen de verkeersveiligheid, die als prioritair vooropgesteld wordt, en de doorstroming op verkeerslichtengeregelde kruispunten (dus niet op rotondes of niet-lichtengeregelde kruispunten).
Dit afwegingskader is bestemd voor alle wegbeheerders (zowel lokaal als gewestelijk). Het kader is geen omvattend naslagwerk voor het opstellen van een verkeerslichtenregeling. Daarvoor kunt u terecht bij het handboek Ontwerp verkeerslichtenregelingen(opent in nieuw venster) van het Agentschap Wegen en Verkeer.