Op 12 juli 2016 bracht Wonen-Vlaanderen de gemeenten op de hoogte van de voorlopige indeling in categorieën in het kader van de voortgangtoets 2016. Voor gemeenten in categorie 1 was de voortgangstoets ten einde. Gemeenten in categorie 2 kregen drie maanden de tijd om een plan van aanpak te bezorgen waarin ze aantoonden dat ze voldoende inspanningen leveren om het BSO te bereiken. Wonen-Vlaanderen beoordeelde de plannen van aanpak conform de voorwaarden en criteria van het Besluit Vlaamse Codex Wonen Boek 2, Deel 3, Titel 2 (het oude Monitoringbesluit van 10 november 2011). Op basis van die beoordeling werden gemeenten ondergebracht in een categorie 2a en een categorie 2b.

Op 11 januari 2017 stelde de minister van Wonen de lijst vast met de definitieve onderverdeling van gemeenten in categorieën:

• 207 gemeenten volgen het groeipad sociale huur: zij komen terecht in categorie 1
• 66 gemeenten volgen het groeipad sociale huur niet, maar leveren voldoende inspanningen om het BSO te bereiken: zij komen terecht in categorie 2a
• 35 gemeenten volgens het groeipad sociale huur niet en leveren onvoldoende inspanningen om het BSO te bereiken: zij komen terecht in categorie 2b 
• De gemeenten werden door Wonen-Vlaanderen op de hoogte gebracht van de definitieve onderverdeling in categorieën

Het Besluit Vlaamse Codex Wonen bepaalt in artikel 2.58 dat een gemeente die definitief wordt ondergebracht in categorie 2b, een overeenkomst kan sluiten met een of meer sociale woonorganisaties of openbare besturen. In die overeenkomst gaan de partijen het engagement aan om in de periode 2017-2019 de maatregelen voor een bijkomend sociaal woonaanbod in de gemeente op te starten.

Om het sluiten van dergelijke overeenkomst te faciliteren, werd een begeleidingsteam samengesteld. Dat begeleidingsteam bestond uit vertegenwoordigers van Wonen-Vlaanderen en de VMSW. In het voorjaar van 2017 werden 31 gemeenten afzonderlijk en samen met de lokale sociale woonactoren uitgenodigd voor een overleg. Het begeleidingsteam ging na welke de lokale knelpunten zijn op weg naar de realisatie van het BSO, en de mogelijke opportuniteiten van een verruimde samenwerking tussen de gemeente en een of meer sociale woonactoren. De 4 resterende gemeenten - waarvan Wonen-Vlaanderen had vastgesteld dat zij in het verleden reeds een begeleidingsgesprek hebben gehad, die nu opnieuw in categorie 2b zijn ondergebracht en geen vooruitgang hebben geboekt - werden uitgenodigd voor een overleg op het kabinet. Het gaat om Keerbergen, Maarkedal, Sint-Genesius-Rode en Tremelo.

De gemeenten Machelen, Zaventem en Zemst toonden op basis van een correctie van de cijfers van het sociaal woonaanbod aan dat zij het door de Vlaamse regering vooropgestelde groeipad wel degelijk volgen. Leuven toonde op basis van een aanvulling bij het plan van aanpak aan dat zij wel degelijk voldoende inspanningen levert om het BSO te bereiken. De vier gemeenten hoeven om die reden geen samenwerkingsovereenkomst te sluiten. Aan de formele indeling in categorieën kan niets meer veranderd worden.

De overige 31 gemeenten kregen tot 30 juni 2017 de tijd om Wonen-Vlaanderen een ondertekend exemplaar van de overeenkomst en een bewijs van goedkeuring op de gemeenteraad te bezorgen. Gemeenten die daarom vroegen, kregen uitstel tot na de gemeenteraad van september. Intussen hebben alle gemeenten een ondertekende samenwerkingsovereenkomst bezorgd.

Meer info:
-  Meting van het sociaal woonaanbod op 31 december 2015(PDF bestand opent in nieuw venster), gecorrigeerd op basis van reacties van de lokale besturen
-  MB definitieve onderverdeling in categorieën(PDF bestand opent in nieuw venster)
-  Vergelijking resultaten voortgangstoetsen van 2012, 2014 en 2016(PDF bestand opent in nieuw venster)
-  Mededeling aan de Vlaamse regering over het verloop van het natraject van voortgangstoets 2016(PDF bestand opent in nieuw venster)