Gedaan met laden. U bevindt zich op: Rekeningenstelsels BBC 3.0

Rekeningenstelsels

In de rekeningenstelsels van de beleidsvelden en de algemene rekeningen voor de algemene en de budgettaire boekhouding zijn verschillende wijzigingen aangebracht om de beleidsinformatie in de boekhouding en de digitale rapportering te verbeteren.

De aangepaste regels, nieuwe schema’s en andere rekeningenstelsels voor de opmaak van beleidsrapporten gelden vanaf het meerjarenplan 2026-2031.

Beleidsvelden

De beleidsvelden “activering van tewerkstelling” (code 0904) en “werkgelegenheid” (code 0550) integreren tot het beleidsveld “Tewerkstelling en activering” (code 0550).

Pensioenverplichtingen en -rechten

We voegen in het rekeningenstelsel voor de algemene boekhouding in de rubriek “pensioenen en soortgelijke verplichtingen” 4 nieuwe minimum algemene rekeningen (MAR) toe die een transparante en eenvormige registratie en rapportering mogelijk maken:

  • MAR 6242 - Bijdrage herverzekering pensioenen politiek en vast benoemd personeel
  • MAR 6243 - Bijdrage herverzekering werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen
  • MAR 6244 - Onttrekking herverzekering pensioenen politiek en vast benoemd personeel (-)
  • MAR 6245 - Onttrekking herverzekering werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen (-)

Vanaf 2026 boeken de lokale besturen hun transacties voor de bijdrage aan en de aanwending van de “reservefondsen” bij de herverzekeraar in het kader van pensioenverplichtingen van het lokaal bestuur op die specifieke rekeningen. De mutaties en de stand van de “reservefondsen” die de verzekeraars beheren voor de financiering van de gemeentelijke pensioenverplichtingen houden de gemeenten bij op 4 nieuwe rekeningen in de klasse 0 (Rubriek 04 - Aandeel van de herverzekeraar in de pensioenverplichtingen van het bestuur):

  • MAR 040/1 - Fonds voor pensioenen politiek en vast benoemd personeel
  • MAR 042/3 - Fonds voor werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen.

De huidige MAR 040 en 041 schuiven in het rekeningenstelsel op naar MAR 044/5 (Goederen en waarden van derden gehouden door derden in hun naam, maar ten bate en voor risico van de boekhoudkundige entiteit).

De 8 bijkomende rekeningen voor de registratie van de transacties bij de herverzekering van pensioenverplichtingen voor mandatarissen en statutaire personeelsleden maken de rapportering transparanter over de middelen die de lokale besturen besteden voor de financiering van hun pensioenverplichtingen. Ze laten toe om de effectieve stromen (de verschuldigde basis- en responsabiliseringsbijdragen aan de RSZ, de verschuldigde pensioenen aan gepensioneerde mandatarissen) en de compenserende aanwending van het “reservefonds” uit te drukken in de boekhouding en te rapporteren via de digitale rapportering over de jaarrekening aan ABB.

Het gebruik van onderscheiden algemene rekeningen geeft de raadsleden en de Vlaamse overheid een beter inzicht in:

  • de werkgeversbijdragen die de lokale besturen aan de RSZ werkelijk verschuldigd zijn voor de basis- en de responsabiliseringsbijdrage voor de financiering van de wettelijke pensioenen (1e pensioenpijler) van hun vast benoemde personeelsleden
  • de (jaarlijkse) premie of bijdrage die het bestuur betaalt aan de herverzekeraar voor de opbouw van het “reservefonds pensioenbijdragen” bij de herverzekeraar
  • het bedrag van het “reservefonds pensioenbijdragen” dat is aangewend om (een deel van) de pensioenverplichtingen van een bepaald jaar te dragen
  • de stand en de mutatie van het “reservefonds pensioenbijdragen”
  • de betaalde pensioenen aan gewezen uitvoerende mandatarissen en eventuele gepensioneerde ex-statutairen die niet onder het Gesolidariseerd Pensioenfonds vallen
  • de (jaarlijkse) premie of bijdrage die het bestuur betaalt aan de herverzekeraar voor de opbouw van het “reservefonds pensioenen” bij de herverzekeraar
  • het bedrag van het “reservefonds pensioenen” dat is aangewend om (een deel van) de pensioenverplichtingen van een bepaald jaar te dragen
  • de stand en de mutatie van het “reservefonds pensioenen”.

De budgettaire lasten voor pensioenen en pensioenbijdragen voor de mandatarissen en het personeel van de lokale besturen stijgen jaarlijks. Steeds meer besturen sluiten bij een verzekeraar of organisme voor de financiering van Pensioenen (OFP) een overeenkomst af voor de financiering van hun pensioenverplichtingen voor mandatarissen en statutaire personeelsleden.

De boekhouding en de rapportering in de beleidsrapporten en de digitale rapportering aan ABB bieden nu geen duidelijk zicht op de bedragen die lokale besturen voor een bepaald jaar werkelijk verschuldigd zijn voor de pensioenen van de gerechtigden en de pensioenbijdragen voor de financiering van het Gesolidariseerd Pensioenfonds van de RSZ.

Gezien het toenemende budgettair belang moeten gemeenten en de Vlaamse overheid de lokale pensioenlasten en de financiering ervoor op een eenvormige manier kunnen opvolgen in de gemeentelijke boekhouding en de digitale rapportering over de jaarrekening.

Opbrengsten retributies

Het rekeningenstelsel bevat vanaf 2026 een gedetailleerde onderverdeling voor de ontvangsten per soort retributie naar analogie met de indeling van de rekeningen voor belastingen.

Voorbeelden van soorten retributies zijn:

  • de aflevering van identiteitsbewijzen
  • omgevingsvergunningen
  • het ophalen van huisvuil
  • het gebruik van het openbaar domein
  • de aansluiting op het rioolnet

Voor die registratie volgens het soort retributie voegen we 37 algemene rekeningen toe in de rubriek 700 (opbrengsten uit retributies). De andere opbrengsten uit de werking komen onder rekeningen in de rubriek 701/6 (andere verkopen en dienstprestaties).

Opbrengsten boetes

De rubriek voor de boetes maakt voortaan een onderscheid tussen 5 categorieën om de rapportering over de inkomsten uit gemeentelijke administratieve sancties en boetes in het kader van lage emissiezones te verbeteren.

MAR-codegemeentelijke administratieve sanctie/boete
MAR 7390 GAS-boetes lichte snelheidsovertredingen
MAR 7391GAS-boetes stilstaan, parkeren en autoluwe zones
MAR 7392/5 Andere GAS-boetes
MAR 7396 Boetes lage emissiezone
MAR 7397/9 Andere administratieve sancties

Leasing en soortgelijke schulden

Het rekeningenstelsel maakt voor de schulden uit leasingcontracten en soortgelijke overeenkomsten (bv. erfpachten) voortaan een onderscheid tussen:

  • schulden aan kredietinstellingen (MAR 1721 en 4221)
  • schulden aan andere entiteiten dan kredietinstellingen (MAR 1722 en 4222).

Voor die laatste rekeningen duidt het bestuur met een verplicht eindcijfer ook het type schuldeiser aan (bv. een gemeente, provincie of intergemeentelijk samenwerkingsverband).

Met die bijkomende codes kunnen de lokale besturen in een toelichting bij (het schema over) hun financiële schulden op een meer gedifferentieerde wijze rapporteren over de aard van hun financiële schulden. Daarin kan een bestuur bijvoorbeeld wijzen op het deel van de schuld dat slaat op langlopende termijnovereenkomsten (bv. erfpachten, PPS) of het bedrag van de schuld dat betrekking heeft op investeringen voor de verledding van de openbare verlichting en dat gedelgd wordt met (jaarlijkse) kapitaalsverminderingen in de participatie in de energie-intercommunale.

Vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen

Bij de vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen is de MAR-code 4955 toegevoegd (“Andere vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen”).

Rekeningen met een gewijzigde omschrijving

Bepaalde rekeningen krijgen een nieuwe omschrijving:

Naam rekeningOude omschrijvingNieuwe omschrijving
Rekeningen voor de financiële activa in rubriek 283OCMW-verenigingenWelzijnsverenigingen en andere vennootschappen voor maatschappelijk welzijn
Algemene rekening met MAR-code 2905Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstelAndere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties
Algemene rekening met MAR-code 4945Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstel die binnen het jaar vervallenAndere vorderingen op lange termijn uit ruiltransacties die binnen het jaar vervallen

De nieuwe omschrijvingen van de rekeningen voor de financiële activa in rubriek 283 verwijzen niet langer naar “OCMW-verenigingen”, maar naar “welzijnsverenigingen en andere vennootschappen voor maatschappelijk welzijn”. Zo brengen we de omschrijvingen in het rekeningenstelsel in overeenstemming met de terminologie van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur.

De omschrijving van de algemene rekening met MAR-code 2905 is aangepast van “Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstel” naar “Andere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties”. De omschrijving voor de MAR-code 4945 luidt voortaan “Andere vorderingen op lange termijn uit ruiltransacties die binnen het jaar vervallen” in plaats van “Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstel die binnen het jaar vervallen”.

Algemene rekeningen voor de budgettaire verrichtingen

Voor de toepasselijke rekeningen is het stelsel van de algemene rekeningen voor de budgettaire verrichtingen op volledig analoge manier aangepast volgens de wijzigingen die het vorige punt beschrijft:

  • voor de pensioenen zijn de rekeningen met MAR-codes 6242 tot 6245 toegevoegd aan de rubriek “Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
  • de rubriek 700/6 (ontvangsten uit de werking) is uitgesplitst in rubriek 700 (Retributies, met detailindeling) en rubriek 701/6 (Andere ontvangsten uit werking)
  • de 5 specifieke rekeningen voor de gemeentelijke administratieve sancties en andere boetes zijn toegevoegd in rubriek 739 (boetes)
  • de rubriek over de ontvangsten uit het aangaan van financiële schulden maakt voortaan een onderscheid tussen “kredietinstellingen” en “andere entiteiten”. Voor de financiële leasings en de soortgelijke overeenkomsten met andere entiteiten dan kredietinstellingen is de MAR-code 1722 toegevoegd. De omschrijving bij MAR-code 1721 is aangepast naar “Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen”
  • in de rubriek “Uitgaven voor niet-periodieke aflossingen van leningen en leasings” is de omschrijving bij MAR-code 1721 aangepast naar “Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen”
  • voor de niet-periodieke aflossingen van financiële leasings en soortgelijke overeenkomsten met andere entiteiten dan kredietinstellingen is de MAR-code 1722 toegevoegd
  • de MAR-codes voor de periodieke aflossingen van leningen en leasings zijn op overeenkomstige wijze aangepast (MAR-codes 4221 en 4222)
  • bij de financieringsontvangsten is de nieuwe MAR-code 4955 toegevoegd (Andere vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen)
  • bij de financieringsuitgaven krijgt de MAR-code 2905 de nieuwe omschrijving “Andere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties”
  • aan de rubriek “toegestaan betalingsuitstel” zijn de volgende rekeningen toegevoegd:
    • MAR 2900 - Operationele vorderingen uit ruiltransacties
    • MAR 2910 - Operationele vorderingen uit niet-ruiltransacties
    • MAR 2915 - Andere niet-operationele vorderingen uit niet-ruiltransacties.

Algemene rekeningen met specifieke economischesectorcode

Er zijn MAR-codes en rekeningen toegevoegd en omschrijvingen van MAR-codes gewijzigd in het stelsel van de algemene rekeningen waarvoor de lokale besturen in de budgettaire boekhouding steeds een specifieke economischesectorcode moeten gebruiken.

Toegevoegde MAR-codes en rekeningen met hun omschrijving
MAR-codeOmschrijving
MAR 6500Rente, commissies en kosten verbonden aan schulden
MAR 1722 en 4222

Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan andere entiteiten dan kredietinstellingen (zowel bij de financieringsontvangsten als -uitgaven)

MAR 2900Operationele vorderingen uit ruiltransacties
MAR 2915Andere niet-operationele vorderingen uit niet-ruiltransacties
MAR 4955Andere vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen

MAR-codes met gewijzigde omschrijving

MAR-codeGewijzigde omschrijving
MAR 2830Belangen in welzijnsverenigingen en andere verenigingen of vennootschappen voor maatschappelijk welzijn
MAR 2832Vorderingen op welzijnsverenigingen en andere verenigingen of vennootschappen voor maatschappelijk welzijn
MAR 1721Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen
MAR 2905Andere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties
MAR 4221Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen
MAR 4945Andere vorderingen op lange termijn uit ruiltransacties die binnen het jaar vervallen