Doden van landbouwdieren op een landbouwbedrijf

Euthanasie

Een dier wordt door een dierenarts of door de houder zelf op een humane wijze op het bedrijf gedood wegens van ziekte, verwonding… Het vlees mag niet geconsumeerd worden en het karkas is bestemd voor vernietiging.

Thuisslachting

Varkens, schapen, geiten, konijnen, pluimvee en gekweekt wild mogen buiten het slachthuis geslacht worden voor particulier huishoudelijk verbruik, op voorwaarde dat ze, met uitzondering van konijnen en pluimvee, van tevoren worden bedwelmd en geslacht door een bekwaam persoon.

Voor de slachting van varkens, schapen en geiten moet de eigenaar:

• zich vooraf eenmalig laten registreren bij de gemeente
• persoonlijk aangifte doen bij de ambtenaar die de gemeente daarvoor heeft aangesteld. Dat moet ten minste twee werkdagen voor iedere slachting gebeuren.

Bij het thuisslachten moeten uiteraard ook de regels omtrent het dierenwelzijn gerespecteerd worden en moeten de dieren voor de slacht bedwelmd worden. Het vlees van een dier dat thuis geslacht werd mag enkel geconsumeerd worden door de houder en zijn gezin en mag niet gecommercialiseerd worden.

Noodslachting

Een noodslachting is het slachten buiten een slachthuis van een gezond dier dat een acuut ongeval heeft gehad en dat om welzijnsredenen niet vervoerd mag worden. Alvorens dit dier wordt geslacht moet een dierenarts een ante-mortemkeuring uitvoeren. Het dier wordt dan geslacht met inachtneming van de regels omtrent het dierenwelzijn en wordt vooraf bedwelmd.

Het geslachte en verbloede dier moet daarna zonder nodeloos uitstel onder hygiënische omstandigheden naar het slachthuis vervoerd worden, waar het karkas aan een bijzondere keuringsprocedure onderworpen wordt en dan in de voedselketen kan toegelaten worden.

Het noodslachten van varkens is verboden volgens de wetgeving ter preventie van de varkenspest.

Als een dier gedood moet worden, moet dit gebeuren volgens een toegelaten methode en zodanig dat dit geen extra lijden voor het dier met zich meebrengt. Bij voorkeur gebeurt dit door de dierenarts door middel van een dodelijke injectie. Een dierenarts heeft de beschikking over euthanasiemiddelen die snel en efficiënt werken, zoals bv. T61. Bij het gebruik van dit product moet het dier wel eerst door middel van een injectie met een narcoticum in slaap gebracht worden vooraleer het dodelijke product mag toegediend worden.

Euthanasie d.m.v. een dodelijke injectie is een diergeneeskundige handeling en mag enkel door een dierenarts uitgevoerd worden. Andere toegelaten dodingswijzen hoeven niet noodzakelijk door een dierenarts uitgevoerd te worden. De veehouder mag dit zelf doen als hij hiervoor de nodige bekwaamheid en apparatuur bezit.

Bedwelming

Dieren moeten altijd eerst bedwelmd worden vooraleer ze gedood worden. Voor het doden van runderen, kleine herkauwers of varkens kan men hiervoor gebruik maken van een penetrerend penschiettoestel. Penetrerende penschiettoestellen zijn zonder vergunning in de handel verkrijgbaar op voorwaarde dat men kan aantonen deze nodig te hebben voor het doden van dieren.

Om een dier op een correcte en veilige manier met een penschiettoestel te bedwelmen moet de juiste patroonsterkte (cartouches) gebruikt worden, moet het dier goed gefixeerd worden en moet het toestel op een correcte manier tegen de kop gedrukt worden.

Bij een goed uitgevoerde bedwelming zal het dier onmiddellijk neervallen en zullen de ledematen verkrampen, wat gevolgd kan worden door ongecontroleerde bewegingen van de achterpoten. Ook zal de ritmische ademhaling stilvallen en zullen de ogen centraal komen te staan met een vergrootte pupil. De corneareflex (het knipperen van het ooglid bij aanraking van de oogbol) moet afwezig zijn. Indien de bedwelming mislukt zou zijn moet onmiddellijk opnieuw geschoten worden.

Het verdient aanbeveling om bij de eerste keer deze handelingen uit te voeren in het bijzijn van een ervaren persoon of de dierenarts.

De toepassing van een penetrerend penschiettoestel is een bedwelmingsmethode en geen dodingsmethode. Dit betekent dat na de bedwelming het dier zo snel mogelijk moet verbloed worden om de dood te verzekeren. Dit gebeurt door middel van een keelsnede die diep en lang genoeg moet zijn om beide halsslagaders door te snijden. Wegens de anatomie van het bloedvatenstelsel bij runderen en kalveren is het aangewezen om bij deze dieren ook een borststeek toe te passen.

Doden

Voor het doden van runderen op het bedrijf is het gebruik van het penschiettoestel de enige toegelaten methode die een veehouder zelf kan toepassen.

Voor het doden van kleine herkauwers of varkens kan eventueel ook gebruik gemaakt worden van een manuele elektrische bedwelmingstang. Voor het doden van volwassen zeugen en beren is het gebruik van het penschiettoestel geen geschikte methode omdat bij deze dieren de dikte van de schedel en de grote aanwezige sinussen het moeilijk maken om een geslaagde bedwelming uit te voeren. Deze dieren moeten ofwel elektrisch bedwelmd worden m.b.v. een elektrische bedwelmingstang of de euthanasie moet uitgevoerd worden door een dierenarts.

Zieke, gewonde of zwakke dieren zijn veelal ongeschikt voor transport, wat betekent dat vervoer van deze dieren een overtreding vormt tegenover de dierenwelzijnswetgeving. Deze dieren moeten dus op het bedrijf gehouden worden tot ze genezen of aangesterkt zijn, of op het bedrijf geëuthanaseerd worden.

Dieren geschikt of ongeschikt voor transport

Deze informatie betreft enkel de verplichtingen inzake dierenwelzijn. Andere regelgeving kan van toepassing zijn.