Als vertrouwenspersoon ben je wettelijk verplicht om binnen de 2 jaar na je aanstelling een basisopleiding te volgen. In die opleiding komen de belangrijkste psychosociale thema’s aan bod. De Gemeenschappelijke Dienst voor Preventie en Bescherming (GDPB) voorziet deze basisopleiding voor de nieuwe vertrouwenspersonen.

Je krijgt volgende modules:

• Dag 1: wettelijk kader over de rol en het statuut van de vertrouwenspersoon

• Dag 2: de psychosociale risico’s op het werk

• Dag 3: psychosociale interventie: gesprekstechnieken

• Dag 4: psychosociale interventie: beheersing van probleemsituaties

• Dag 5: psychosociaal welzijn binnen de Vlaamse overheid: de rol van de vertrouwenspersoon, preventieadviseur psychosociale aspecten en andere welzijnsactoren, het DOS-registratiesysteem, …

De GDPB verwacht dat je op alle dagen aanwezig bent. Als je een dag echt niet kan komen of als je ziek bent, dan is het belangrijk dat je die dag tijdens de volgende reeks inhaalt.  Na de opleiding (als je alle opleidingsdagen actief volgt en een opdracht voltooit) krijg je een attest van deze opleiding.

Je entiteit betaalt deze opleiding via preventie-eenheden. IDEWE zal die rechtstreeks met de entiteit verrekenen.  

Naast de vijfdaagse basisopleiding is de vertrouwenspersoon wettelijk verplicht om jaarlijks één dag intervisie te volgen, met concrete casusbespreking onder begeleiding van de preventieadviseurs psychosociale aspecten.  Tijdens intervisie komt ervaringsgericht leren tot stand. Ervaringsgericht leren bevat naast de ontwikkeling van kennis en vaardigheden ook vooral een persoonlijke groei als vertrouwenspersoon.

De GDPB organiseert dit in de vorm van 2 keer een halve dag intervisie per jaar, in een vaste groep, om te zorgen dat de vertrouwenspersonen hun rol op een goede, kwalitatieve manier kunnen invullen.

Het is belangrijk dat de entiteit de vertrouwenspersoon ondersteunt in diens aanwezigheid op de intervisie momenten.

Tijdens de 3 uur durende sessies is het de bedoeling om casussen anoniem te bespreken met collega-vertrouwenspersonen en de preventieadviseur psychosociaal welzijn. De casussen komen van jullie zelf: een dossier waar je in vastloopt, een moeilijk dossier waar je vragen over hebt, ...  Tijdens de intervisie kan iedereen meedenken over de ingebrachte vraag, alternatieven voorstellen, stilstaan bij je eigen gedrag en gevoelens,…

Je werkt met maximaal 12 deelnemers per groep. Om de veiligheid te bevorderen, zijn dat vaste groepen.

De GDPB neemt de praktische organisatie van de intervisiegroepen op zich. We verzorgen ook de procesbegeleiding van de groep. We zorgen ervoor dat er steeds een preventieadviseur psychosociale aspecten aanwezig is zodat inhoudelijke vragen gesteld kunnen worden, een casus eventueel verder kan opgevolgd worden, er afstemming is met andere groepen, …

Veilig, lerende groep

• Het uitgangspunt is dat een intervisiegroep een leergroep is. Het groepsleerproces staat hier centraal en deelnemers kunnen groeien in hun professionele en persoonlijke ontwikkeling.

• Alles wat gezegd wordt, blijft binnen de groep en is vertrouwelijk.

• We laten elkaar uitspreken en hebben respect voor andere meningen.

• We streven naar een open sfeer. We horen het graag als er iets is (zowel positief als negatief).

• De rol van de vertrouwenspersoon staat hier centraal. Alle deelnemers zijn gelijkwaardig.

Actief en betrokken

• We verwachten een actieve en betrokken deelname van de vertrouwenspersonen. We vragen dat de GSM even een rustpauze krijgt, dat er geen tussentijdse korte afwezigheden zijn, dat je niet weggeroepen wordt, … Zo kunnen we geconcentreerd doorwerken.

• We verwachten dat de deelnemers prioriteit geven aan de intervisie. Indien je uitzonderlijk niet aanwezig kan zijn, laat je dit weten aan de organisator.

• De verantwoordelijkheid van het al dan niet slagen van de intervisie ligt bij de groep.

Op regelmatige basis organiseert de GDPB infosessies rond een bepaald onderwerp. De vertrouwenspersonen worden per mail uitgenodigd.

Er worden jaarlijks oefendagen gespreksvoering en trainingen geweldloze communicatie aangeboden.

•  In de oefendagen gespreksvoering gaan we aan de slag met het verder inoefenen van luistervaardigheden en het voeren van gesprekken met de verzoeker en andere betrokken partijen. We streven naar actieve medewerking, waarbij elke deelnemer de rol van vertrouwenspersoon opneemt in 1 of meer oefengesprekken. Je oefent o.a. met de basishouding en de vaardigheden bij de intake en in volgende gesprekken, zowel met de verzoeker als met andere betrokken partijen, bijvoorbeeld een leidinggevende. Je leert de essentie uit het verhaal halen, de gesprekspartner te helpen om de boodschap helder te formuleren, aan te geven dat je de gesprekspartner begrijpt en actief te luisteren. Je oefent ook met vragen te stellen naar ‘moeilijke’ emoties en wat belangrijk is voor de verzoeker en rust te brengen in het gesprek. We gaan in op vragen die leven in de groep. Het oefenen gebeurt dus met situatie(s) uit het leven gegrepen, waarbij jullie concrete praktijkervaringen als basis dienen voor praktische oefeningen en rollenspellen.

• Geweldloze communicatie is een manier van denken, spreken en handelen die bijdraagt aan wederzijdse verbinding. Geweldloze communicatie heeft een wereld voor ogen waarin ieders behoeften ertoe doen en waar conflicten vreedzaam opgelost worden. Deze communicatie legt de nadruk op de waarde van eerlijk spreken en empathisch luisteren als basis voor een respectvolle interactie. 
  Tijdens de training maken we kennis met het model ”Geweldloze Communicatie” van Marshall Rosenberg en doorlopen we zorgvuldig de 4 stappen: waarnemen, voelen, behoeften herkennen en verzoeken formuleren. We staan ook stil bij de processen die deze communicatie kenmerken: verbindende eerlijkheid, empathisch luisteren en interne dialoog (zelfempathie). Zo hoor je makkelijker wat de andere nodig heeft zonder je op stang te laten jagen door de verwijten of oordelen die de ander uitspreekt. Deze communicatievaardigheden geven jou als vertrouwenspersoon belangrijke handvatten om tijdens het gesprek de focus te brengen op de wezenlijke zaken en zo de gevoelens en de behoeften van de verzoeker helder te maken.  Door zich bewust te worden van de onvervulde behoeften die schuilen achter de spanningen of de problemen creëert men mogelijkheden om hier anders naar te kijken en kan men nieuwe strategieën ontwikkelen voor mogelijke oplossingen. Het is ook een goede voorbereiding voor wie bemiddelingsgesprekken wil opnemen. Deze training is een combinatie van theorie in dialoog en praktijk. Je gaat als deelnemer actief aan de slag met eigen situaties en situaties van collega’s-vertrouwenspersonen. Hiervoor maken we gebruik van  een variatie aan oefeningen. Met het geleerde materiaal kan je na de eerste twee dagen van de training zelf aan de slag. Een tijd later wordt nog een verdieping dag aangeboden voor iedereen die de basistraining gevolgd heeft, om ervaringen van het oefenen in het dagelijkse leven en geleerde lessen te delen.