Dienstvrijstellingen
Wil je bloed geven? Word je opgeroepen als vrijwilliger bij de brandweer of het Rode Kruis? Voor bepaalde gelegenheden kun je binnen de diensten van de Vlaamse overheid enkele uren tot dagen dienstvrijstelling krijgen.
Voor wie?
- Je bent statutair of contractueel bij de diensten van de Vlaamse overheid.
- Alleen naar aanleiding van een specifieke gelegenheid (zie ‘Duur’).
Soorten dienstvrijstellingen
Er zijn 2 categorieën van dienstvrijstellingen:
- Generieke dienstvrijstellingen: voor alle personeelsleden binnen de diensten van de Vlaamse overheid. Deze worden gemeenschappelijk opgenomen in het Vlaams personeelsstatuut (VPS).
- Niet-generieke dienstvrijstellingen: voor personeelsleden van sommige departementen en agentschappen. Deze worden opgenomen in het arbeidsreglement.
Afhankelijk van je departement of agentschap kun je dus recht hebben op bijkomende dienstvrijstellingen. Deze webpagina omschrijft enkel de generieke dienstvrijstellingen.
Duur
De duur van de dienstvrijstelling hangt af van de gelegenheid waarvoor je het neemt (zie tabel).
gelegenheid | maximumduur |
vakbondsoverleg | de duur van het overleg |
als vrijwilliger van brandweerkorps of korps voor burgerlijke bescherming, voor dringende hulpverlening | 5 werkdagen per werkjaar |
als actieve vrijwilliger van het Rode Kruis-Vlaanderen
| 5 werkdagen per jaar |
als voorzitter, bijzitter of (adjunct-)secretaris van een stembureau of stemopnemingsbureau bij de verkiezingen:
| 1 werkdag, namelijk de eerstvolgende werkdag na de verkiezingen |
als voorzitter, bijzitter of (adjunct-)secretaris van een stembureau of stemopnemingsbureau bij de verkiezingen | 1 werkdag, de dag van de verkiezingen, als je dan moest werken |
als onbezoldigd topsporter of begeleider ervan | 90 werkdagen per jaar |
internationaal jurylid (topsport) | 20 werkdagen per jaar |
afstaan van beenmerg | 4 werkdagen per afname |
afstaan van organen of weefsels | de benodigde duur van de onderzoeken, de ziekenhuisopname en het herstel |
voor het begeleiden en bijstaan van gehandicapten en zieken tijdens de voor hen georganiseerde vakantiereizen en verblijven in het binnen- of buitenland | 5 werkdagen per jaar |
afstaan van bloed, plasma of bloedplaatjes | de nodige tijd en maximale verplaatsingstijd van 2 uur |
prenataal onderzoek tijdens de diensturen | de nodige duur van het onderzoek, te staven met een medisch attest |
borstvoeding op het werk (is een recht zolang je borstvoeding geeft, op basis van afspraken met je leidinggevende) | de nodige tijd voor het afkolven in een afkolflokaal op het werk |
vorming: alle interne of externe opleidingsactiviteiten | de nodige duur van de opleiding (lees meer op de webpagina afwezigheden vorming) |
politiek verlof voor volgende mandaten: - gemeenteraadslid (exclusief burgemeester of schepen) - OCMW-raadslid (exclusief de voorzitter) - provincieraadslid (exclusief lid van de deputatie) - lid van de districtsraad (exclusief de voorzitter) | 2 dagen dienstvrijstelling per maand (lees meer op de webpagina politiek verlof) |
vrijstelling van arbeid als je zwanger of borstvoeding geeft | voor de duur van het risico |
transgenderzorg | 20 werkdagen gedurende de volledige loopbaan |
sportdag | de nodige duur van het sportmoment |
Opname en beëindiging
- Aanvraagtermijn: je departement of agentschap bepaalt de aanvraagtermijn. Raadpleeg je arbeidsreglement of contacteer je HR-verantwoordelijke.
- Aanvangsdatum: dienstvrijstelling start altijd op het moment de gelegenheid.
- Wijzigen en verlengen: dit is niet van toepassing.
- Opzeggen: dit is niet van toepassing.
Gevolgen van opname
- Gevolgen voor anciënniteit: dienstvrijstelling telt als dienstactiviteit, dus je bouwt anciënniteit op.
- Gevolgen voor vakantiedagen: dienstvrijstelling heeft geen invloed op je vakantiedagen.
- Gevolgen voor wettelijk pensioen: dienstvrijstelling heeft geen invloed op je wettelijk pensioen. Meer informatie of een vraag? Lees meer op de webpagina van de Federale Pensioendienst(opent in nieuw venster) of ga langs bij een pensioenexpert voor je persoonlijke vraag(opent in nieuw venster).
- Gevolgen voor aanvullend pensioen: dit verlof telt mee voor je aanvullend pensioen. Meer informatie of vraag? Lees meer op de webpagina ‘Aanvullend pensioen’.
- Financiële gevolgen: dienstvrijstelling heeft geen invloed op je salaris, vakantiegeld of eindejaarstoelage. Als een dienstvrijstelling een hele dag duurt, ontvang je geen maaltijdcheque.
Cumulatie
Niet van toepassing: het is niet de bedoeling om tijdens een dienstvrijstelling iets anders te doen dan wat waarvoor het werd toegekend.
Hoe aanvragen?
Dienstvrijstelling aanvragen: procedure voor klanten van het Dienstencentrum Personeelsadministratie (DCPA).
Opgelet:
- Verlof moet je steeds op voorhand aanvragen en moet schriftelijk of via Vlimpers goedgekeurd worden. Is dit niet het geval? Dan ben je afwezig zonder kennisgeving of toestemming en wordt je afwezigheid met ‘non-activiteit’ gelijkgesteld. Dit wil zeggen: geen recht op salaris, verlies van 1 maand anciënniteit (per dag ongewettigd afwezig) en gevolgen voor je pensioen.
- Wil je dienstvrijstelling voor vorming of politiek verlof aanvragen? Lees meer over deze aanvraagprocedures op de webpagina afwezigheden vorming en de webpagina politiek verlof.
- Stap 1
Je vraagt de dienstvrijstelling aan in Vlimpers(opent in nieuw venster) onder ‘Verlof en werktijd’ > 'Aanvraag'. Selecteer bij '‘naam afwezigheid’ de gewenste ‘dienstvrijstelling’ en vul alle velden in. Hulp nodig? Klik in Vlimpers op de ?-knoppen en lees de invoerinstructies. Of raadpleeg de Vlimpers-snelstartkaarten over afwezigheden via Vlimpers(opent in nieuw venster) > tegel ‘Leren’. Noteer ‘afwezigheid’ in het zoekveld centraal bovenaan en zoek de gewenste snelstartkaart.
Heb je geen toegang tot Vlimpers? Contacteer je HR-verantwoordelijke.
- Stap 2
Je bezorgt het nodige attest (bewijs) aan je leidinggevende. Je arbeidsreglement bepaalt welk attest (bewijs) je moet bezorgen.
Regelgeving
- Vlaams personeelsstatuut (VPS), deel 10, titel 13 - dienstvrijstellingen
Vlaams personeelsstatuut (VPS), deel 10, art. 59 - verloven en dienstvrijstellingen
Vlaams personeelsstatuut (VPS), deel 10, art. 65 - toelichting
- Vlaams personeelsstatuut (VPS), deel 10, art. 73 - toelichting over vakbondsactiviteiten