Het doel van transitie? Systeeminnovatie: grote essentiële bouwstenen van onze maatschappij zoals mobiliteit, energie en voeding fundamenteel veranderen en vernieuwen. Concreet gaat het om technologische veranderingen, veranderingen in de manier waarop consumenten en bedrijven zich gedragen, veranderingen in het beleid en aanpassingen aan onze instellingen.

Samenwerken

Omdat het om complexe problemen gaat, kan één partij ze nauwelijks of niet oplossen. Samenwerking met alle betrokken partijen is de sleutel tot succes.

Op lange en korte termijn werken

We moeten op korte termijn vernieuwende praktijken en projecten uitwerken die op lange termijn effecten hebben. Ook op korte termijn brengt dat fundamentele en inspirerende veranderingen met zich mee.

Flexibel over domeinen heen werken

Om flexibel op veranderingen te kunnen inspelen, moet de overheid meer geïntegreerd werken en met alle beleidsdomeinen samenwerken.

Leren

We moeten continu leren en bijsturen.

Industrie 4.0 is een van de 7 transitieprioriteiten om de noodzakelijke veranderingen sneller te realiseren.. Het proces startte in de lente van 2018 met de ontwikkeling van een inspirerende visie en enkele mogelijke paden om er te geraken. De visie bepaalt de richting die Industrie 4.0 uitgaat en is een toetssteen voor toekomstige experimenten. Ze werd ontwikkeld door een ‘Transitiearena maakactiviteiten in Vlaanderen in 2050’. Een groep van meer dan 20 mensen uit de maatschappij, overheid, academische en financiële wereld en het bedrijfsleven. Iedere deelnemer heeft een vernieuwende en interessante kijk op de Vlaamse samenleving en economie. Een transitiearena verkent die verschillende invalshoeken in een open sfeer.

Een transitieproces doorloopt 6 fases: systemen analyseren, een visie vormen, transitiepaden uitzetten, experimenteren, opvolgen en verankeren.

Industrie 4.0 heeft de eerste twee fases achter de rug:

1. Systemen analyseren

Voor u een systeem verandert, moet u het eerst grondig kennen. De transitiearena bracht eerst in kaart hoe de maakactiviteiten in Vlaanderen er nu uitzien. De vragen die voorlagen: waar ziet u het huidige systeem mislopen? Waar ziet u al vernieuwende dingen die voorlopers van de toekomst zijn?

2. Visie vormen

Om een systeem te veranderen, moet de visie concreet en gedurfd zijn. Ze moet mensen aanspreken om er samen voor te gaan. De ideeën moeten creatief zijn, maar genoeg ruimte laten om ze persoonlijk in te vullen. In juni 2018 bouwden de deelnemers van de arena op basis van hun eigen toekomstvisies het toekomstbeeld op maakactiviteiten in 2050. In september 2018 werkten ze dat beeld nog verder uit.

3. Paden en eerste stappen uitstippelen

De deelnemers van de transitiearena stippelen samen de paden uit die ze willen bewandelen om van de huidige situatie naar de visie te gaan. Ieder kan zijn eigen accenten leggen en bewandelt misschien een ander pad. Voor Industrie 4.0 start deze fase in november 2018. Daarna verbreedt het proces en worden meerdere mensen betrokken. Iedereen kan dan mogelijke experimenten definiëren. . In het ideale geval tonen die aan dat radicale verandering mogelijk is. Het zijn de eerste concrete stappen naar 2050.

Na deze eerste drie stappen volgt de eigenlijke uitvoering van het transitieproces. De experimenten vormen de agenda. Alle deelnemers gaan aan de slag en dragen hun verantwoordelijkheid. Tijdens de experimenten leert u. U past de experimenten aan, schaalt ze op en verankert ze.

4. Experimenteren

U probeert de vernieuwende systeemverandering in een beschermde en/of ondersteunende omgeving op levensechte schaal uit. De verschillende actoren werken over sectoren heen samen.

5. Opvolgen

Gaan we in het juiste tempo in de juiste richting? Met goede meet- en opvolgingsinstrumenten houdt u de vinger aan de pols. Zo kunt u waar en wanneer nodig bijsturen.

6. Verankeren

Echte systeemverandering krijgt u pas wanneer u alle aspecten van de transitie in uw dagdagelijkse activiteiten opneemt en de structuren van het systeem zich aanpassen aan de transitie.