Het Zoet Water is een gebied van 14 hectare in eigendom van de gemeente Oud-Heverlee. Deze site omvat vijvers, een cultuurcentrum, sportterreinen, een verouderd speelterrein, een parkzone, parking en horeca. De site is aan opwaardering toe om klaar te zijn voor de komende decennia.

De gemeente Oud-Heverlee wenste samen met haar burgers en raadsleden een masterplan te laten opmaken voor de ruime omgeving van het Zoet Water. Hierbij moet er een goed evenwicht komen tussen de bestaande functies en de nieuwe noden, waarbij de kwaliteiten behouden blijven of versterkt worden, binnen de draagkracht van het gebied, de omgeving en de gemeente.

Omdat alle inwoners zich wel op de een of andere manier verbonden voelen met de site en alle politieke partijen erover spreken in hun programma, leek het voor de gemeenteraad het ideale project voor een participatieve én vernieuwende manier van werken. Men koos daarom voor het format van een burgerberaad. Zo wou de gemeente gelote inwoners de kans geven om samen met de raadsleden na te denken over een kwaliteitsvolle herinrichting van deze unieke plek.

In een eerste fase werden een kleine 2000 burgers willekeurig geloot uit het bevolkingsregister en aangeschreven met de vraag om deel te nemen aan een burgerberaad. 123 inwoners gaven aan te willen deelnemen, 50 daarvan werden in een tweede fase finaal geloot. Hierbij werd gelet op verschillende parameters zoals leeftijd, opleiding en verspreiding over de deelgemeentes. Op die manier streefden de initiatiefnemers ernaar om een zo goed mogelijke weerspiegeling van de bevolking op te nemen in het burgerberaad. De start van het traject werd helaas doorkruist door de coronacrisis. Daardoor haakten verschillende kandidaten af. Uiteindelijk doorliepen 38 burgers het volledige traject.

Een kerngroep van gemeenteraadsleden van zowel meerderheid als oppositie, schepenen en medewerkers van verschillende diensten tekende het participatieproces uit en selecteerde de thema’s die aan bod zouden komen. Deze kerngroep kwam intensief bijeen en nam ook concrete taken op. Een 'antennegroep' met onder meer de adviesraden en de provincie dacht mee na. Deze bredere groep kwam bij de opstart samen om zich te buigen over de procesarchitectuur en gaf input over de vraagstelling. Ook de medewerkers van de gemeente namen een actieve rol op in het proces. Zo faciliteerden ze mee de gesprekstafels en zorgen voor de logistieke omkadering.

Tijdens drie bijeenkomsten bogen burgers en gemeenteraadsleden zich over de toekomst van de site. Er werden beleidsvoorstellen gevraagd over vijf thema’s: sport en de eventuele bouw van een sporthal, de toekomst van de zaal Roosenberg, draagkracht en toerisme, mobiliteit en parkeermogelijkheden, natuur en recreatie. Alle deelnemers kregen op voorhand een informatiebrochure met onder meer de bredere context van de vijf thema’s en de input van de adviesraden en stakeholders. Tijdens de bijeenkomsten reikten experten de nodige achtergrond, cijfers en aandachtspunten aan. De groep gelote burgers stemde uiteindelijk met een tweederdemeerderheid 43 aanbevelingen voor het masterplan.

Het ontwerpteam van Overlant en Bulk Architecten volgde het hele proces mee. Ze vertaalden aanbevelingen en inzichten in een voorontwerp van het masterplan. Dit zal aan de deelnemers,maar ook aan alle inwoners van Oud-Heverlee worden voorgesteld.

Het samenwerken en samen nadenken zorgde voor een nieuwe dynamiek tussen de betrokken gemeenteraadsleden. Meerderheid en oppositie werkten constructief samen in een proces dat belangrijk is voor de toekomst van de gemeente.

Ook het format van een Burgerberaad werd positief geëvalueerd. 87% van de deelnemende burgers was positief tot zeer positief.

Het proces werd begeleid door Levuur en een participatie-expert van het departement Kanselarij en Bestuur.

Meer lezen over de andere proefprojecten participatie met en door gemeenteraden