De Vlaamse overheid streeft ernaar om een open en wendbare overheid te zijn, die openstaat voor input van buitenaf qua meebouwen aan de samenleving. Om dat te bereiken, onderneemt ze acties op korte en lange termijn rond vijf pijlers:

• dienstverlening
• participatie
• regelgeving
• onderbouwd beleid
• interne samenwerking.

Het witboek Open en Wendbare Overheid werd vertaald in een implementatieplan met dertig projecten voor de huidige regeerperiode. Wat betreft participatie vind je er de volgende concrete engagementen:

• Het in kaart brengen van en lessen trekken uit succesvolle lokale en buitenlandse voorbeelden van vernieuwende samenwerkingsvormen zoals cocreatie, overheidsparticipatie en burgerinitiatief (project 10).
• Het uittekenen van een kader voor vernieuwende samenwerkingsvormen (project 10).
• Het initiëren van experimenten rond cocreatie en overheidsparticipatie in een labo-setting (project 10).
• Onderzoek naar de mogelijkheid tot het invoeren van een burgerbegroting op Vlaams niveau (project 11).
• Het aangeven in de beleidsdocumenten, beleidsnota’s en beleidsbrieven van de beleidsdossiers waarvoor participatiemomenten georganiseerd zullen worden. (project 12).
• Onderzoek naar de rol van interactief beleid bij de werking van Strategische en andere adviesraden (project 12).
• Inzetten op open consultaties en het ontsluiten van alle afgelopen consultaties via een speciaal daarvoor ontworpen portaal (project 13).
• Burgers kunnen zelf voorstellen formuleren voor nieuw of verbeterd beleid of betere dienstverlening (project 14).
• Verder professionaliseren van interactieve beleidsvoering en nagaan welke capaciteitsopbouw hiervoor nodig is, zowel bij de Vlaamse als bij de lokale overheid. Gezamenlijke leernetwerken en vormingen opzetten (Project 15).
• Burgerinitiatieven die van onderuit ontstaan, mee faciliteren (project 15).
• Zo veel mogelijk wegwerken van participatiedrempels (project 15).

In 2019 verscheen een eerste uitvoeringsrapport witboek 'Open en wendbare overheid'(PDF bestand opent in nieuw venster).

In het Vlaams Parlement werd tijdens de legislatuur 2014-2019 volop gewerkt rond participatie en interactieve beleidsvorming, met een conceptnota en twee resoluties tot gevolg.

• de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende burgerparticipatie(opent in nieuw venster) (2018)
• de resolutie betreffende burgerparticipatie(opent in nieuw venster) (2018)
• de resolutie betreffende het stimuleren van burgerbetrokkenheid op het lokale beleidsniveau(opent in nieuw venster) (2018).

Volgens het decreet Lokaal Bestuur(opent in nieuw venster) moet elke gemeenteraad een reglement vastleggen voor de manier waarop concreet vorm gegeven wordt aan participatie. Titel 6(opent in nieuw venster) (art. 302-325) heeft verder ook bepalingen over volksraadplegingen, inspraak, verzoekschriften en klachtenmanagement.

Het decreet betreffende complexe projecten(opent in nieuw venster) is een proceduredecreet, bedoeld om iets te doen aan de lange doorlooptijden en de soms moeilijke besluitvorming in complexe projecten door een meer kwalitatieve procesaanpak, waarin dan gelijk ook betere communicatie en participatie aan bod komen.

Meer informatie op Complexeprojecten.be(opent in nieuw venster), met onder andere een routeplanner die de procesaanpak van de geïntegreerde besluitvormingsprocedure voor complexe projecten verduidelijkt